Jump to content

Page:Ti Pilibusterismo Ilokano ni Jose Rizal 1963.pdf/41

From Wikisource
This page has been validated.


IV


NI KABESANG TALES


Dagiti nakabasa iti umuna a paset toy a sarita malagipda ngata, nalabit, ti maysa a lakay a mangaykayo nga agiyan idi iti tengnga ti bakir.

Ni lakay Selo sibibiag pay laeng, ket numan pay uban amin a buok nan, nataginayon ket di ti nasayaat a salun-at na. Saan a mapan agan-anupen, di met agpukpukanen iti kayo; piman ta simmayaat ti gasat na, agar-aramid laengen iti sagad.

Ni anak na a Tales (panglintegan iti Telesforo) immuna a nagyan a kas katalunan ti maysa a baknang; ngem idi kuan, idi adda dua a nuang nan ken sumagmamano gasot a pisos nan, kinayatna ti nagbannog a bukbukod na, babaen ti tulong ni ama na, ni asawa na ken dagidi tallo nga annak na.

Ginaikan ket dinalusanda, ngarod, ti nasamek a bakir a nasarakanda iti beddeng ti ili, nga inpapanda nga awan ti akinkukua. Iti bayat ti panaggaik ken panagdalos da, isuda amin a sangakabbalayan, nagsasarunuda a nagsakit iti rigor, ket natay a naugutan ti bagi da daydi asawa na ken daydi inauna nga anak na, ni Lucia, nga agdamdamo pay laeng nga agukrad a sabong. Daydi, a pinarnuay piman ti daga a nagaraw, napunno kadagiti nadumaduma a bagbagi, inawatda a pangibales ti kararua ti bakir, ket naganos ket intuluyda ti nagbannog, ta kunada no naep-epen. Idi apitenda kuman dagiti umuna a bungbunga dagiti banbannog da, maysa a gimong dagiti praile nga adda dagdaga na iti ili a kaparanget, tinuntunna ti panagtagikua na kadagidi a dag­ daga, ta kunana nga addada iti lakmot ti beddeng na, ket tapno pangpaneknek na, kinayatna ti nangipasdek idi met la a kanito iti pagilasinan. Nupay kasta, ti agaywan kada­ giti dagdaga dagiti praile kinunana a baybay-anna laeng, a gapo iti asi na, ti panaglak-am ni Tales kadagidi a dagdaga, no la ket tinawen nga agbayad iti sangkabassit a bagi ti pirak. mano met, maysa a dua wenno tallo pulo a pisos laeng.

Ni Tales, nga awan kas kenkuanan iti kinatalna, kabusor dagiti ringringgor, a kas kadagiti ado a tattao, ket

— 27 —