Jump to content

Page:Ti Pilibusterismo Ilokano ni Jose Rizal 1963.pdf/90

From Wikisource
This page has been validated.


76
TI PILIBUSTERISMO


silalawlaw kasda marikna ti alikaka da a malaukan iti kigtot. Ni Sinang namin-ado a pinagsaltekna ti dila na, ngem ni inana saan na a kinudduten, nalabit gapo ta nadageman, wen ket di no pinagarupna a ti maysa nga agtagtagilako a kas ken Simoun dina pagan-ano ti agganansia iti maysa a lima a pisos sumurok, kumurang, gapo iti maysa a siddaaw a di mapuutan a ibbatan. Isuda amin kitkitaenda dagidi batbato, awan ti uray maysa a nangipakita iti kalikagom na a sumagid, agbutengda. Ti naglabes nga ayat da pinukaw ti siddaaw da. Ni Kabesang Tales kumitkita kadagiti kataltalunan, ket panpanunutenna a ti maysa laeng a brilyante, nalabit uray ti kababassitan, umanayen a panubbutna iti anak na, pangispalna iti balay na ket nalabit a pangumana iti sabali manen a daga. Dios! Apay aya a ti maysa kadagidi a batbato napatpateg ngem ti balay ti maysa a tao, ti talged ti maysa a balasang, ken ti talingenngen ti maysa a lakay kadagiti maudi nga alaldaw ti panagbiag na!

Ket ni Simoun, a kasna man napadtuan dagiti panpanunot na, kinunana kadagiti nanglawlaw kenkuana:

—Ket ni, kitaenyo, kitaenyo; ti maysa kadagitoy babassit a batbato a balbag a kas la di pay kinaptan ti dakes ket kas dida mangan-ano, nadarisay a kas darat a babassit a naggapo sadi langit, ti maysa a kas ti daytoy, a naitumpong ti inna pannakaited, immanay a pinagpaibelleng ti maysa a tao iti kabusor na, iti maysa a naganak, a napabasol a nangkibor iti pagilian. . . ket ti maysa met a bassit a bato, a kas ti daytoy, nalabaga a kas dara nga agparukpok iti puso, kas ti rikna a bumales, ket naraniag a kas lua ti ulila, immanay met a nangted iti wayawaya na, immanay a nangisubli iti maysa a tao iti balay na, iti ama kadagiti annak na, iti asawa iti dungdungwenna nga asawa, ket nalabit pay a naispal amin dagiti lua ka dagiti amin nga agnaed itoy Pilipinas!

Sana inpatitpatit ti ima na iti daydi lakasa.

—Ditoy, adda nga iduldulinko, kas iti upigan dagiti mangngagas, —innayunna iti napigsa a timek ken dakes a sao ti tagalog, —ti biag ken ti patay, ti sabidong ken ti agas, ket umanay ti sangarakem kadagitoy a batbato a panglayusko iti lua ka dagiti amin nga agnaed itoy Pilipinas!

Isuda amin kinitada a sikikigtot ket naawatanda a pudno ti sao na. Iti daydi timek ni Simoun, adda nadlaw a nakaddidillaw nga aweng ket nakabutbuteng a sal-it ti kasla agruar iti likod ti antiukos na a balbag.

Kasna pammasardeng iti rikna a pinarnuay dagiti batobatona kadagidi nanumo a tattao, ni Simoun binagkatna ti ban-