Jump to content

Page:Tulu Patero 2017bmr.pdf/182

From Wikisource
This page has been validated.

ಇನ್ಪಿನಾತ್, ಅಂಚಾದ್‌ away ಇನ್ಪಿ ಶಬ್ದರಚನೆಡ್ ಸಾದಿ=way, a = ದುಂಬು, ಸಾದಿದ ದುಂಬು ಅಥವಾ ದೂರ ಪೋಯೆ ಇನ್ಪಿ ಅರ್ಥ ತೆರಿಪಾವುಂಡು.

ಕೃದಂತಲು(ಆಖ್ಯಾತ-ಪ್ರತ್ಯಯಲು)

11.20 ಕ್ರಿಯಾರ್ಥದ ಮೂಲ ಪ್ರತ್ಯಯರಹಿತವಾದ್ ಧಾತು ಇನ್ಪಿ ಪ್ರಕೃತಿರೂಪೊಡು ಇಪ್ಪುನವಾಂಡ, ಈ ಧಾತುಲು ವಾಕ್ಯರಚೆನೆಡ್, ಲಿಂಗ, ವಚನ, ಕಾಲ(ವಿಭಕ್ತಿ ಕೂಡಾ ತೆರಿಪಾವುನ ಪ್ರತ್ಯಯಲೆನ್ ಪತ್ತ್‌ದ್, ಕ್ರಿಯಾಪದ ವಾಪಿನ ಉಂಡು. ಈ ಧಾತುಲೆಗ್ ಪತ್ತುನ ಪ್ರತ್ಯಯಲೆಗ್ ಒಟ್ಟುಗಾದ ಅಖ್ಯಾತ ಪ್ರತ್ಯಯ ಇನ್ಪಿ ಪುದ‌ರ್ ಸಲ್ಲುಂಡು. ಕೇಶಿರಾಜನ ಪ್ರಕಾರ ನಿಷೇಧಸೂಚಕ ಪ್ರತ್ಯಯ ದೆತ್ತ್ಂಡ, ಬೆತ್ತ್ ಒರಿಯುನಿ ಧಾತು ರೂಪನೆ. ಈ ಸೂತ್ರ ಎಂಚ ನಡಪುಂಡು ಇಂದ್‌ದ್ ತೂವೊಡು. ಉದಾ: ಎಕ್ಕುಜಿ, ತಾಂಕುಜಿ, ದೆಕ್ಕುಜಿ, ಪರಂಕುಜಿ, ಪು, ಅಗ್ಗಿಜಿ, ಒದಗುಜಿ ದಂಗುಜಿ, ನಿಂಗುಜಿ, ತಿರುಗುಜಿ, ಎಚ್ಚುಜಿ, ತುಚ್ಚುಜಿ, ಬಚ್ಚುಜಿ, ಬೊಳ್ಚುಜಿ, ತೋಜುಜಿ, ಮಾಜುಜಿ, ಅಂಟುಜಿ, ಕಟ್ಟುಜಿ, ದಂಟುಜಿ, ನಾಟುಜಿ, ಪುಟ್ಟುಜಿ, ಒಡ್ಡುಜಿ, ಕೂಡುಜಿ, ಉರುಡುಜಿ, ತಾಡುಜಿ, ಪಾಡುಜಿ, ಓಕೊಣುಜಿ, ಕೇಣುಜಿ, ಕಾಣುಜಿ, ಪಣ್ಣ್‌ಜಿ, ತರ್ಕೊಣಜಿ, ಒತ್ತುಜಿ, ತುತ್ತುಜಿ, ಪತ್ತುಜಿ, ಕಂಡುಜಿ, ಸುತ್ತುಜಿ, ಊದುಜಿ, ಓದುಜಿ, ಪೆದ್‌ಜಿ, ಎನ್ನುಜಿ, ಉರಿಪುಜಿ, ಕಡೆಪುಜಿ, ಕೊರ್ಪುಜಿ, ತೊಡಪುಜಿ, ಗಿಡಪುಜಿ, ಗೊರೆಪುಜಿ, ಜಪ್ಪುಜಿ, ಜೆಪ್ಪುಜಿ ಲಪ್ಪುಜಿ,ಲೆಪ್ಪುಜಿ, ನೋಪುಜಿ, ಪರ್ಪುಜಿ, ಬಲಿಪುಜಿ, ಮುಗಿಪುಜಿ, ಮೀಪುಜಿ, ಮೇಪುಜಿ, ನೋಪುಜಿ, ಲೈಪುಜಿ, ಗೊಬ್ಬುಜಿ, ಕೊರ್ಪುಜಿ, ಸೈಪುಜಿ,ಒಯ್ಪುಜಿ, ಅದುರುಜಿ, ಅಗರುಜಿ, ಪಗರುಜಿ, ಏರುಜಿ ಕರ್ಪುಜಿ, ಗಿರ್ಪುಜಿ, ಗೃರುಜಿ, ಏರುಜಿ, ಕರ್ಪುಜಿ,ಸೇರುಜಿ,ತರೆಪುಜಿ, ಪರಿಯುಜಿ, ಪಾರುಜಿ. ಪುಡೆರುಜಿ, ಉರುಲುಜಿ, ಕಲ್ಪುಜಿ, ಗೆಲ್ಪುಜಿ, ಮಾಳ್ವುಜಿ, ತಿಲಿವುಜಿ, ರೈಸುಜಿ, ಕಡೆಸುಜಿ -ಇಂದೆಕುಳೆಡ್ ಉಜಿ, ಉಜ ಇನ್ಪಿ ನಿಷೇಧ ಪ್ರತ್ಯಯಲು ಅಗತ್ತ್ಂಡ. ಒರಿಪುನ ಧಾತು ಅಥವಾ ಕನಿಷ್ಟರೂಪದ ವರ್ತಮಾನ ಕಾಲದ ಕ್ರಿಯಾಪದಲು ಇಂದೆಕುಳೆಗ್, ಕಾಲ, ವಚನ, ಲಿಂಗ ಇನ್ಪಿ ಬೇಧೊಡು ಆಖ್ಯಾತ ಪ್ರತ್ಯಯ ಪತ್ತುನ ರೀತಿಡ್.

11.21 ಪ್ರಥಮ, ಮಧ್ಯಮ, ಉತ್ತಮ ಪುರುಷ ಏಕವಚನ, ಬಹುವಚನೊಲೆಡ್ ಅಖ್ಯಾತ ಪ್ರತ್ಯಯಲು-ಇಂದ್ ಭೂತಕಾಲದ ರೂಪಲು.
೧. ಪ್ರಥಮ – "(ಇ)ಎ" ಪ್ರತ್ಯಯ- ೯.೨೦ನ್ ತೂಲೆ (ಏಕವಚನದವು)
೨. ಪ್ರಥಮ - "ಎ‌" ಪ್ರತ್ಯಯ - ಗೊಬ್ಬಿಯೆರ್, ನಾಡಿಯೆರ್, ನಲಿತೆರ್, ಬುಲಿತೆರ್ (ಬಹುವಚನ)
೩. ಮಧ್ಯಮ - "(ಇ)ಯ" ಪ್ರತ್ಯಯ-ತಾಂಕಿಯ, ದೆಕ್ಕಿಯ, ಪರಂಕಿಯ,
ಅಗ್ಗಿಯ, ಒದಗಿಯ, ಕೊಯ್ತ, ಕಲ್ತ ಇತ್ಯಾದಿ.

181

ಬುಧಾನಂದ ಶಿವಳ್ಳಿ