دیوانی نالی/ن
Appearance
1
[edit]ڕەقیب و موددەعی فیتنە و عیلاقەی چاوی جادووتن | لە گۆشەی گۆشەوارەت نائیبی هارووت و مارووتن |
نەباتاتی زەوی وەک مونزەوی هاتوونە دەر، یەعنی: | هەموو سەرخۆش و مەست و ڕۆژپەرست و عاشقی ڕووتن |
وەرە نێو بەزمی گوڵزاران و گوڵ زاران، تەماشاکە: | سەراسەر پێکەنینی گوڵ، لەبالەب غونچە پشکووتن |
چ قەسر و دائیرە و تاقێ، تیا تۆ تاقی ئافاقی، | نەی و موتریب، مەی و ساقی، گوڵ و بولبول هەموو جووتن |
لە شەوقی ڕوویی شەمع و، زوڵفی دوود و، توڕڕەیی مەجمەر | سوپەند و، عوود و، پەروانە، بخوور و، غالیە سووتن |
حەبیبان هەمدەمی ئاهوو دەنۆشن ڕاحی ڕەیحانی | ڕەقیبان هەمدەمی ئاهـ و دەکێشن دووکەڵی تووتن |
گەلێ شێر و پوڵەنگ و باز و شاهێنی شەهەنشاهی | وەکوو نالی بە دڵ نێچیری ڕاوی چاوی جادووتن |
2
[edit]خەندە و دەمی مەحبووبە کە وا زۆر نمەکینن | بەس خۆشە ئەگەر خۆ نمەکی زەخم و برینن |
غیلمانە، گوتم، خاڵی لەتیفت کە لە سەر دا | ئەم قیبلە برۆیانە کە غارتگەری دینن |
ئاهوویی حەرەم قیبلەیی ئەبرۆن کە بە دیدە، | ئەم شەهد لەبانە کە هەموو شاهیدی چینن، |
سیمین بەدەن و، سەرو قەد و، لەنجە تەزەرون | کافر نیگەهـ و، ڕەشک، لە بوتخانەیی چینن |
دندان گوهەر و، لەب شەکەر و، پەنجە بلوورن | نازک بەدەن و، موو کەمەر و، سیم سرینن |
زوڵفانی سییەهـ ماری بە ئازاری دڵی زار | گاهێ لە یەسارن، بە جەفا، گەهـ لە یەمینن |
موژگانی سییەهـ مەستی وەکوو چاوی حەبیبە | غارەت کە بکەن، دێن و دەچن ڕۆح بڕفێنن |
نالی وەرە لادە لە خەدەنگی موژەیی یار | ئەو کافرە مەستانە کە غارەتگەری دینن |
3
[edit]ئەم تاقمە مومتازە کە وا خاسسەیی شاهن | ئاشووبی دڵی مەملەکەت و قەلبی سوپاهن |
سەف سەف کە دەوەستن بە نەزەر خەتتی شوعاعن | حەڵقە کە دەبەستن وەکوو خەرمانەیی ماهن |
نەرگس نیگەهـ و ساق سەمەن، کورتە بەنەفشەن | موو سونبول و، ڕوومەت گوڵ و، هەم لالە کولاهن |
گوڵزاری دەر و دەشتن و غیلمانی بەهەشتن | ئاهوو سەف و، ئاتەش بە کەف و، تیز نیگاهن |
سەحرا بە تەجەللی دەکەنە وادیی ئەیمەن | قامەت شەجەر و، مەزهەری ئەڵتافی ئیلاهن |
گەهـ تاوس و، گەهـ کەبکن و، گەهـ بۆقەلەموونن | گەهـ ئاتەش و، گەهـ شوعلە، گەهێ دوودی سیاهن |
لالەن بە بەدەن، ئەتڵەسی ئەخزەر کە لەبەر کەن | نەوڕەستە گوڵن، بەستە لەگەڵ دەستە گیاهن |
تەنهایی سەمەن بەرگی بەنەوشە کە لەبەر کەن، | وەک نووری دڵی موئمین و زوڵماتی گوناهن |
بۆ سەیری خەرامیدەنی ئەم سەرو قەدانە، | سۆفی لە تەڵەبدان و، هەموو سالیکی ڕاهن |
بۆ زوڵف و ڕوخ و ئەبرووی چون زوڵفی سیاتان | عالەم وەکوو نالی هەموو با ناڵە و ئاهن |
نالی! بە خودا حەیفە دەڕەنجێنی دڵی خۆت | ئەم تاقمە مەخسوسە هەموو ساحیبی جاهن |
4
[edit]ئەم سەرسەری بازانە کە وا هەمسەری بوومن | موشکیل، بگەنە ساعیدی شاهێکی وەکوو من |
تا نەشئە نەچێژن لە لەبی کەوسەری ساقی، | بێچارە چوزانن کە هەموو مەستی زەقوومن؟! |
ڕووناکیی ڕوو شەوقە لە نێو زوڵمەتی موودا | وەجهی ئەمەتە دڵ هەموو پەروانەیی موومن |
زوڵفم بە نەسەب سیلسیلەیی ڕیفعەت و شانە | من دەیخەمە بەر پێ کە حەبەش زادەیی ڕوومن |
من سەروی ڕەوانی چەمەنی عالەمی باڵام | نالی بە توفەیلی بووەتە سایە لە دوو من |
5
[edit]کە تۆی قیبلە، دەمت سا بێنە، قوربان! | لەسەر قوبلە دڵم مەشکێنە، قوربان! |
وەرە بنواڕە دوو دەستی حەناییم | حەنایی چی؟ هەموو خۆ خوێنە قوربان! |
شەقی کە، غەیری حوببی تۆی تێدا بێ، | بە دەستی خۆت دڵم دەربێنە، قوربان! |
لە بۆ خەڵقی خەڵات بەخشانی ماچە | خەڵاتی من هەموو خۆ جوێنە، قوربان! |
فوتووری چاوەکانت نانوێنی | بە نالی فیتنە بەس بنوێنە، قوربان! |
6
[edit]ڕەفیقان! من ئەوا ڕۆییم لەلاتان | لە مەزڵوومان بڵا چۆڵ بێ وڵاتان |
بڵا سا شار بە شار و دێ بە دێ بین | لە دەس یاران بکەین تەیی وڵاتان |
مەڵێن کەڵکی نەبوو، ڕۆیی، جەهەننەم! | سەرم قەڵغانە بۆ تیری قەزاتان |
سەفەرمان چونکە ڕێی هات و نەهاتە | دوعامان بۆ بکەن، ئێوە و خوداتان! |
منم سەرکردەتان بۆ لەشکری غەم | دەترسم من بڕۆم، بشکێ سوپاتان |
شکاری وەحشیان بەس دەستەمۆ کەن | نەوەک بەر بێ شکاری خانەزاتان |
ئەوەند ئەرجوو دەکا نالی کە جار جار | بکەن یادی موحیببی بێ ڕیاتان |
7
[edit]لە دوگمەی سوخمە دوێنێ نوێژی شێوان | بەیانی دا سفیدەی باخی سێوان |
لە خەوفی تەلعەتی ڕۆژ هەروەکوو شێت | بە ڕووزەردی هەڵات و کەوتە کێوان |
دو چاوی من کە وا کەیلی سوروشکن، | دەپێون ئاوی بەحری خوێ بە پێوان |
مەکەن لۆمەی پەشێوی دڵ کە ئەمشەو | پەشێواوە لەبەر پەرچەم پەشێوان |
شەرابی لەعلی ڕوممانی لە نالی | حەرامە بێ مەزەی ماچێکی لێوان |
8
[edit]خەتات فەرموو کە خۆشە چین و ماچین | کە ناچین، لێرە خۆشە چینی ماچین |
برۆت هەر چین و پەرچەم چین لەسەر چین | ئەمەندە چینە، قوربان، پێم بڵێ چین؟! |
شکافێکە کڵافەی نافی زوڵفت | دەڕێژێ میسک و عەنبەر لێرە تا چین |
لەسەر بەرگی گوڵێکی باغی حوسنت | هەزار، گوڵچینی بێبەرگ و نەواچین! |
ئەتۆ میهری و مەهڕوویان ستارەن | لە خزمەت شەوقی تۆدا شەوچرا چین؟! |
هەموو زەڕڕاتی میهری ڕووتە با قین | خودامان بۆ بەقایە لێرە لاچین! |
بڵێ نالی بە ئەربابی وەفا: بێن | هەموو موحتاجی خاک و بێڵ و پاچین |
9
[edit]بە جان سەختی و دڵ بەردی، من و تۆ | بیعەینی هەروەکوو پۆڵا و بەردین |
وەرە با ئاگرێکی وەسڵی خۆمان | بخەینە قاوی عومری دوشمنی دین |
ڕەقیب و موددەعی وەک پووش و پووشوو | بسووتێنین، کە وەک بەرقین، لەبەر قین |
مەفەرموو دڵ وەکوو ئاوێنە سافە | بەڵێ بەم ئایینە بۆی بووی بە خودبین |
وەرە تا عالەمی قەلبت نیشان دەم: | کە وا فەقری غینایە، مردنی ژین |
تێدا ئوممێد و بیم و گریە و سۆز | بەهار و پاییز و زستان و هاوین |
لەگەڵ مورغی چەمەن نالی دەناڵێ | کە یەعنی عاشق و هەم فەرد و فەردین |
10
[edit]ئەهلی تەعدادی مەحاسین نووسیان | خاڵ یەک و، زوڵفی دوان، هەردوو سیان |
کوفری زوڵفە تار و، ماری ئەرقەمن | سفری خاڵە، حەڵقەیی هیندووسیان |
زوڵفی جەڕڕاڕی سەفاسەف خستە پێش | یەعنی زەنگی لەشکری قیروسیان |
ئەم غەزالانە کە نەقشی دیدەمن | تەن سپین و چاو و خاڵ و موو سیان |
حاکمانی مەحکەمە نامە سیان | قەت نەماوە غیرەت و نامووسیان |
نەرم و زەرقی خەرقەیی سالووسیان | شاهیدی زوورە زوبانی لووسیان |
چاوەکەم! مەنواڕە ڕەنگی زاهیری | خۆ دەزانی (ڕووسپی) چەند ڕوو سیان |
ناوی مەخمووران نەبەی نالی! لەنێو | حەلقەیی واعیز، لەوێن جاسووسیان! |
11
[edit]دووری لە من خستەوە بێ سەبەبێ یاری من | باری خودایا کە تۆ بگری سەبەبکاری من! |
مەستی خەیاڵی ئەوە، لەحزە ژمێری شەوە | دوژمنی خوێنیی خەوە، دیدەیی بێداری من |
دیدە نیگەهبانی یار، تیپی سوروشکم هەزار | ناڵەیی دڵ نەی سەوار، ئاهە عەلەمداری من |
گریە بە خوڕ دێتە خوار، هەروەکوو عەینی بەهار | خۆش بووەتە ئابشار مەدمەعی سەرشاری من |
دولبەری عالی دەماغ، هەم قەدەمی سەروی باغ | بێتە نەزەرگەی قەراغ دیدەیی جۆباری من |
حیکمەتی تۆ مولهەمە، هەم قەدەمت مەرحەمە | موستەحەقی مەرهەمە سینەیی ئەفگاری من |
شاهیدی عەدلە و وەفا، مەعدەنی سیدقە و سەفا | هاتووە دەرمان بکا قەلبی برینداری من |
ئەی تەلەفی گفتوگۆ، جامیعی کیزب و درۆ | واعیزییە ئیشی تۆ، عاشقییە کاری من |
مەشرەبی نالی گەلێ ئابی و ترشە، بەڵێ | موعتەریفە خۆی دەڵێ: چا نییە ئەتواری من |