462
Asya an Gab-i han Pasko ha Pagkatawo kundi an bungto masamdong. Waray hinkikit'an bisan usa nga parol nga nabibitay ha mga tangbuanan, bisan gutiay nga aringasa waray binabati ha sakob han mga balay pagpasabot nga may kalipay, sugad han una nga mga tuig.
Dida ha sirong han balay ni Kapitan Basilio, ha may rihas, iginhihimangraw ini kan Don Filipo (nagkasangkay hira tikang inin urhi pagdakpon) ngan didto man ha usa nga rihas, namamagsiniplaton ngadto ha dalan, nakadto hira Sinang, hi Victoria, an iya patod ngan an mahusay nga Iday.
An pakawadon nga bulan pagsisirang pa la ngan nalambrag na ha bawbaw han kakahuyan ug mga balay ngan nakakahatag hin mag-itom ug magpakatitingala nga lambong ha tuna.
—Diri harumamay niyo nga palad an pagkatatalwas yana nga panahon!— ngani Kapitan Basilio kan D. Filipo;—matuod ginsunog an imo mga basahan, kundi an iba larulabaw pa ngani hito an nawara.
May usa nga babayi nga pinmaharani ha rihas ngan sinmiplat tipakadto ha sakob. Nagdidingga an iya mga mata, nanhihingas an kahimo, gumok ngan nalulugay an buhok: an iya dagway nga linalambragan han bulan baga malain pagkit’on.
—Hi Sisa!— nakasiring hi D. Filipo, kinalasan, ngan umatubang liwat kan Kapitan Basilio hamtang an tuyaw napaharayo.
—Diri ba ito didto uukoy hin usa nga mediko?
Hi Kapitan Basilio nahapahiyom hin mapait.
—An mediko nahadlok nga igsumbong nga sangkay ni D. Crisostomo salit pinalakat didto ha iya balay an tuyaw. Yana layaw ngan tuyaw la gihapon, nagkikinanta, diri nagla labot hin tawo ngan aadto uukoy ha kagurangan . . .
—Ano pa an nanhinabo dinhi ha bungto tikang kami manhilakat? Maaram ako nga lain na an padi ngan bag-o na an alperes. . .
—Makalilisang nga panahon, an tawo tipaisol an lakar!—an mugo ni Kapitan Basilio nga nagpipinanumdom han nag-agi. —Masayod ka: han pagkabuwas tikang kamo nanhihilakat, hin-abatan an sakristan mayor nga nagbibiringbiring dida ha sakob han iya balay. Hi P. Salvi nabido kaupay hini nga kamatay ngan an binuhat gintirok ngatanan an mga papel niya nga bilin. Ah! hi Tasyo an pilosopo
