द टॅवहर्नस (१९२४, इं. शी.) ह्यो कविता चड उल्लेखनीय आसात. म्यिखायल इसाकोव्हस्की हाचीय कविता लोकगितांकडेन नातें सांगपी. सोव्हिएत कवीब द्यम्यान ब्येदन्यी हाणें समूहगितां, क्रांतीगौखगितां बरयलीं. न्यिकलाय अस्ट्रोव्हस्की हाचे कांक जाकाल्यालास स्ताल (१९३४, इं. शी. हाउ स्टील वॉझ टँपर्ड; इं. भा. द मेर्किग ऑफ ए हिरो, १९३७) हे आपजिणेचेर आदारीत कादंबरेक खूब नामना मेळ्ळी. नोबॅल पुरस्काराचो मानकरी म्यिखायल शोलोखॉव्ह हाणें १९२३ वर्सा लिखाणाक सुरवात केली आनी १९२५ वर्सा टेल्स ऑफ द डॉन, (इं. भा. १९६१) हें ताचें पयलें पुस्तक (कथांझेलो) उजवाडा आयलें. तीखी दोन (४ खंड, १९२८ – ४०, इं. भा. दोन खंड ; अँड फ्लोज द डॉन, १९३४ आनी द डॉन फ्लोज होम टू द सी, १९४०), पोदन्याताया त्सेलिना (१९३२ _ ६०, इं. भा. २ खंड, व्हर्जिन सॉयल अप्टर्नड, १९३५ आनी हावर्हेस्ट आन द डॉन, १९६०) ह्या ताच्या दोन कादंबऱ्यांनीताका अर्गगण्य सोव्हिएत कादंबरीकार म्हणून नामना मेळोवन दिली.
व्ह्येस्व्होल्ड व्हिश्न्येव्हस्की हाच्या पेरवाया कोन्नाया (१९२९, इं. शी. द फसर्ट कॅव्हल्री) आनी पसल्येदनी रिशीतदयेलना (१९३१, इं. शी. द लास्ट डिसाय्सिव्ह) हे सारक्या नाट्यकृतींतल्यान समाजवादी वास्तववादाचें दर्शन खडटा. न्यिकलाय पगोदीन हाची त्येंय (१९३०, इं. शी. टेंपो) ही नाट्यकृती चड उल्लेखनीय.
दुसऱ्या म्हाझुजाव्या काळांत राश्ट्रप्रेम आनी वीरकृत्यां हे सोव्हिएत साहित्याचे मुखेल विशय जाले. बोरीस गोर्बाटॉव्ह (ध फॅमिली ऑफ तारास, १९४३, इं. शी.), कोन्स्तांतीन सिमॉनॉव्ह (डेस अँड नायटस, १९४४, इं. भा. १९४५), लिओनिद लिआनॉव (चॅरिअर ऑफ रॉथ, १९४४, इं. भा. १९४६), अल्यिक्सांडर फोदेयेव्ह (द यंग गार्ड, १९४५, इं. शी.) हांच्या कादंबऱ्यांतल्यान जर्मनीचें आक्रमण, स्टालिनग्राडाचो लढो, जर्मनव्याप्त प्रदेशांनी कम्युनिस्टांनी भूंयगत रावन दिल्लें झुज हाचें चित्रण जालां.
आलेक्सी सुरकॉव्ह, अल्यिक्सांडर प्रोकोफयेव्ह, न्यिकलाय तीखॉनॉव्ह, अल्यिक्सांडर त्व्हार्दोव्हस्की हे ह्या झुजकाळांतले उल्लेखनीय कवी.
दुसऱ्या म्हाझुजा उपरांतच्या काळाचें सोव्हिएत साहित्यांत दिसता. व्ह. अकोपाख स्तालिनग्रादा (इं. शी. इन द ट्रँचीस ऑफ स्तालिनग्राड) ही व्हिक्तोर न्येक्रासॉव्हची कादंबरी ह्या संदर्भांत उल्ले३ख करपासारकी आसा. व्हेरा पानोव्हा, बरीस पल्येव्हई हांणीय दर्जेदार लिखाण केलां. पानोव्हा हाच्यो ट्रॅव्हलिंग कंपॅनिअन्स (१९४६, इं. शी.), कुझिलिखा (१९४७, इं. भा. द फॅक्टरी, १९४९), ह्यो कादंबऱ्यो आनी पल्येव्हईची ‘द टेल ऑफ ए रिअल मॅन,’ (१९४७, इं. शी.) ही कादंबरी उल्लेखनीय आसा.
इल्या गिऱ्यगॉर्येव्हिच एरनबुर्क हाची द स्टॉर्म (१९४८, इं. भा १९४९) दुसऱ्या म्हाझुजाचेर आदारिल्ली आसा. व्हल्यिंट्यीन कटायव्ह हाची ‘फॉर द पावर ऑफ द सोव्हिएट्स’ (१९४८, इं. शी.) हीय झुजाचेर बरयल्ली एक कादंबरी. प्योत्र पाव्हलेंको (१८९९-१९५१) हाची हॅपिनेस (इं. भा. १९४७) आनी सिम्यॉन बाबायेव्हस्की कॅव्हलिअर ऑफ द गोल्डन स्टार (१९४७, इं. शी.) ह्या कादंबऱ्यांनी पुनर्बांदणेच्या कार्याचें दर्शन जाता. कोस्तांतीन पाउस्तोव्हस्की हो कथाकार. ताणें आपले प्रवासांतले अणभव कथेंत मांडल्यात. युरी नागीबीन हाणें खूबशो जूजकथा बरयल्यो. मिखायल प्रीश्विन हाका लेस्नाया कापेल ह्या ताच्या शब्दचित्र संग्रहा खातीर खूब नामना मेळ्ळी. ताणें निबंद, कथा, कादंबरी अशेंय लिखाण केलां.
ह्या काळांत सोव्हिएत कवितेचोय खूब विकास जालो. नोव्हल्ला मात्रेयेव्हा, युरी स्तेपानॉव्ह, जोसेफ ब्रॉडस्की, यिव्हगेन्यी अल्यिकसांडद्रव्हिच यिव्हटशेंको हे युध्दोत्तर काळांतले कांय कवी. १९८७ वर्सा ब्रॉडस्की हाका नोबॅल पुरस्कार मेळ्ळो. पोएम्स (१९६५, इं. शी.), हॉल्ट इन द विल्डरनेस (१९७०, इं. शी.) ह्या ताच्या कवितांतल्यान दुख्ख आनी निराशा दिसता. द प्रॉस्पॅक्टर्स ऑफ द फ्युचर (१९५२, इं. शी.) हो यिव्हटशेंकोचो पयलो काव्यझेलो. उपरांत ‘झिमा जंक्शन’ (१९५६, इं. शी.) ही वादग्रस्त थारिल्ली कविता ताणें बरयली. नाझी जर्मनांनी युक्रेनियन जुदेवांचे केल्ले कत्तलीचेर ताणें बरयल्लें उत्कट शिकगीत ‘बाबयार’ (१९६१) हेंय निर्देशनीय आसून ताका आंतराश्ट्रीय र्कीत मेळ्ळी. अंड्रयेई व्होझनेसेन्स्की हाच्या ‘ध ट्रँग्युलर फियर’ (१९६०, इं. शी.) आनी अँटी- वलर्ड (१९६७, इं. शी.) ह्या कवितांनी भाशेचो मोलादिकपणान केल्लो वापर, ताची खाशेली प्रतिमासृश्ट आनी विशयांची विविधताय दिश्टी पडटा. न्यिकलाय झाबोलॉट्स्की हाच्यो ओल्ड टेल (१९५२, इं. शी.) फ्लाइट इंटू ईजिप्त (१९५५) ह्यो सोबीत काव्यकृती. ताचो ‘कॉलम्स’ (इं. शी.) हो पयलो लक्षणीय काव्यझेलो १९२९ वर्सा उजवाडा आयलो.
दुसऱ्या म्हाझुजा उपरांत आठ वर्सांच्या काळांत ‘द थॉ’ ह्या नांवान वळखतलो म्हहत्वाचो काळखंड सोव्हिएत साहित्यांत सुरू जालो. १९४५ ते १९५३ ह्या काळांत कसलीच कला ही पक्षहिताचे नदरेन निर्माण जावंक जाय अशी ठाम भुमिका घेतिल्ली आनी तिचो साहित्याचेर प्रतिकूल परिणाम जाणवतालो. हे स्थितीविशींचो नाराजीचो सूर साहित्यांतल्यान उदेतालो. मार्च १९५३ वर्सा स्टालिनाक मरण येतकच सोव्हिएत रशियेंतले हेर ताण कशे सदळ जायत गेले हे विशीं इल्याएरेनबुर्क हाणें आपले ‘द थॉ’ (१९५४, इं. शी.) हे खवदळ घालपी कादंबरेत चित्रायलां. ताचे पयलींचें लोओनिद झोरीन हाचें ‘द गेस्ट्रस’ (१९५३, इं. शी.). हें नाटकूय पक्षाच्या कलाविशींचे भुमिकेंत बसनाशिल्लें. १९५६ वर्सा बोरीस पास्तेरनाक हाणें डॉ. झिवागो ही संवसारीक नामनेची कादंबरी बरयली. स्वातंत्र्यप्रेमी अशा कविमनान मांडिल्ले व्यक्ती जिणेच्यो समस्या हे कादंबरींत
