उपरांत इ.स.1532 मालदेव गादयेर बसलो. ताणे आपल्या राज्यांतल्या सरदारांक संघटीत करुन राठोडचे बळगें वाडयलें आनी बिकानेर, नागौर आनी अजमेर हीं राज्यां जिखून आपल्या राज्याक जोडलीं.आंबेर आनी जैसलमीर ह्या राज्यांचेर ताणें घुरी घाली. राज्याचे राखणेखातीर ताणें जायते किल्ले बादंले.राजवेवस्थेचे नदरेन ताणें बऱ्योच सुदारणा घडोवन हाडल्यो.
इ.स.1544 वर्सां शेरशहा हाणें माखाडाचेर घुरी घाली. तेन्ना मालदेव जोधापूराक गेलो. पूण शेरशहा थंय चड तेंप रावलोना. उपरांत मालदेवान थंय जायतीं वर्सां. राज्य केलें. इ.स.1562 वर्सां. अकबर बादशाहान माखाडाचेर मोगल सैन्य धाडून मोडताचो किल्लो जिखलो. मालदेवाच्या मरणाउपरांत ताचो पूत चंद्रसेन गादयेर आयलो. चंद्रसेन इ.स.1581त सोंपले उपरांत ताचो व्हडलो भाव उदयसिंह गादयेर आयलो. ताणें मोगलांची सार्वभौम सत्ता मान्य केली आनी आपली धूव जगत गोसाई ऊफ जोधाबाई ही राजपूत सलिमाक दिली तेन्ना अकबरान ताचे सगळे प्रदेश ताका दिले. उदयसिंहान 1595 मेरेन मोगलांचो सामंत म्हणून राज्याचो उपभोग घेतलो. ताचे उपरांत ताचो पुतान 1638 मेरेन मोगल साम्राज्यविस्तारांत ताणें मोलादिक कामगिरि केल्ल्यान ताका अकबरान सवाई राज्य ही पदवी दिली. तांणे 1619 मेरेन राज्य केलें. ताचे उपरांत ताचो पूत जसवंतसिंह इ.स.1638 वर्सां माखाडाचो राजा जालो. राज्य मोगल साम्राज्यांत आसपावन घेतलें. पूण राठोड वीर दूगादास न आनी हाणी ताका व्हड धिरान सोडोवन घेतलो आनी ताणें मेवाडचो राजा राजसिंह हाचो आलशिरो घेतलो. ताणें सुमार 30 वसा औरंगजेबाच्या मरणाउपरांत इ.स.1709 वर्सां दुर्गादासान अजितसिंहाक माराडाचो राजा केलो आनी आनी आपल्या पराक्रमान बादशाची सूत्रां आपल्या हातांत घेतलीं. इ.स.1719 वर्सां. अजितसिंहान बादशाहाक कादेयेंत घालो. 1729 वर्सां. सय्यद भावांची सत्ता नश्ट जाल्या उपरांत अजितसिंहान अजमेराक स्वतंत्र शिंवासनाची स्थापणूक करून चक्रवती राजाचीं चिन्नां धारण केलीं.
इ.स.1724 त अजितसिंहाक मरण आयले उपरांत ताचो पूत अभयसिंहान इ.स.1749 त राज्य केलें. ताणें बादशाहाचे वतीन अहमदाबाद जिखलें आनी सर बुलंदखानाचें बंड मोडून काडलें. मुखार, बिकानेराचेर घुरी घालून जयपूर, माखाड आनी मेवाड ह्या तीन राज्यांनी स्नेहसंधी घडोवन इ.स.1749 त ताका मरण आयलें. अभयसिंह उपरांत ताचो पूत रामसिंह गादयेर बसलो.तेन्ना ताचो बापोलयो नागौरचो जहागीरदार भक्तसिंह ताका राजतील लावपाक आयलोना. तो गादयेचो अपमान समजून रामसिंहान नागौराचेर घुरी घाली. पूण त्या झुजांत भक्तसिंह जीवंत जालो आनी तांणी राज्याची स्थिती सूदारयली. भक्तसिंहाक मरण आयले उपरांत ताचो पूत गादयोर आयलो आनी ताणी 18 व्या शेंकड्याचे अखेरमेरेन राज्य केलें. ताचीं ताच्या सरदाराकडेन जाल्लीं झुजां, मराठ्यांच्यो घुरयो आनी जबरदस्त खंडणीची वसुली, सिंधी शिपायांनी प्रजेचेर केल्ले अत्याचार आनी विजयसिंहाचें दुराचरण ह्या गजालींनी ताची कीत. गाजली.
ताणें आपल्या मानसिंह नांवाच्या नातवाक मारवाडचे गादयेचो वारस नेमलो. पूण ताच्या मरणाउपरांत भौमसिंहनांवाच्या पूताचो वारसो नेमलो. हाणें सिंहासन मेळयलें आनी गादयेचे वारसदार आशिल्लया आपल्या आपल्या बापोलयांक आनी भावांक जिवे मारले. आनी मानसिंह मात पळून गेलो.भिमसिंह मेल्या उपरांत ताच्या सरदारांनी मानसिंहाक आपोवन गादयेर बसयलो.ताची कारकीद दुलूम,लूटमार आनी अत्याचार हाणी गाजली. ताचेकडल्यान इंग्लिशांनी मारवाडाचें राज्य इ.स. 1818 डिसेंबर म्हयन्यांत घेतलें. -कों.वि.सं.मं.
राणा प्रतापः (जल्म -9 मे 1540,राजस्थानः मरण -19 जानेवारी 1597, मेवाड)
राजस्थानांतलो एक शूर आनी स्वाभिमानी राजा. राज्यस्थानांतल्या एका नामनेच्या शिसोदिया कुळांत हाचो जल्म जालो. मेवाडाचो राणा उदयसिंह हाचो हो व्हडलो पूत.अकबरान चितोड घेतले उपरांत उदयसिंह वनवासी जालो आनी चार-पाच वर्सा. भितर मेलो. मरणापयलीं ताणें आपलो अपुरबायेचो चलो जगनल हाका राज्यधिकार दिले.पूण दरबारांतल्या मातब्बर सरदारांनी आनी प्रतापसिंहाच्या मामान मेवाडाचो खरो युवराज हाका सिंहसनाचेर बसयलो. 1 माच. 1572 त कुंभलगडार प्रतापाचो राज्यभिशेक जालो आनी तो माहाराणा जालो.त्या वेळार ताची पिराय बत्तीस वस.आशिल्ली.
राणा प्रताप जेन्ना गादयेरआयलो तेन्ना मेडवाचा सामकी दुर्दशा जाल्ली. परत परत जावपी मोगला घुरयाक लागून सगळो वाठार वसाड आनी उद्ध्वस्त जाल्लो. जायते व्हड व्हड राजे- माहाराजे आनी सरदार अकबराक शरण गेल्ले. जायत्या जणानी अकबराकडेन बरें नातें जोडपाक ताच्याकडेन आनी ताच्या लागिंच्याकडेन घुरगती नाचे जोडल्लें. प्रतापाच्या हातांत फक्त अखली दोंगरांचो 100 मैल लांब आनी 60-70 मैल रूंद इतलोच भूंयवाठार स्वतंत्र राज्य म्हणून उरिल्लो. चडशा हेर सगळ्या राजस्थानाचेर मोगलांची सत्ता प्रस्थापीत जाल्ली.
