1918), ‘ द हिंदू ऑफ लाइफ ‘ (1926), ‘ इस्ट अँन्ड वेस्ट इन रिलिजन ‘(1933), ‘ र्इस्टर्न रिलिजन्स अँन्ड वेस्टर्न थॉट ’ (1939), ‘ द धम्मपद् ‘(1950), द रिकन्हर ऑफ फेथ (1939) आदी ताची ग्रंथरचना आसा.
धर्म आनी तत्वज्ञान हाचेंप्रमाण शिक्षण होय ताच्या परिशीलनाचो विशय आशिल्लो. शिक्षणान मनशाक आत्मभान जांवक जाय आनी ताका आपल्या विचाराची दिका थारोवपाक येवंक जाय, अशें ताचें मत आशिल्लें. स्वतंत्र भारताच्या पयल्या शिक्षण आयोगाचो (1948) तो अध्यक्ष आशिल्लो. ताच्या शिक्षणीक कार्याविशींचो आदर उक्तो करपाखातीर आनी ह्या आदर्श शिक्षकाच्या भोवमानाखातीर भारतांत सगळ्याक ताचो जल्मदीस (5 सप्टेंबर ) हो ‘ शिक्षकदीस ‘ म्हणून मनयतात.
आयद जाका विश्र्लेशणात्मक तत्नज्ञान म्हणटात ताचेकडेन आपल्या विचाराचो सांदो जमोवन घेवपाचो ताणें केन्नाच यत्न केलो ना. तेचप्रमाण आयच्या अस्तित्ववादाविशीं ताणें चडसो आदर दाखोवंक ना. ताच्या मतान उपनिशदांतलें तत्वज्ञान हेंच खरें अस्तित्ववाद आसा. कारण ताची, सुरवात आत्म्याच्या अस्तित्वासावन जाता. जडवादांत अंतःप्रज्ञेक वा गूढानुभूतीक सुवात नाशिल्ल्यान आध्यात्मिक मर्मदूश्टीक तो पारखो जाता. कों. वि. सं. मं.
राधाकृष्ण, वामन : ( जल्म : 6 मे 1931, वेंगुर्ला )
गोंयचो सुटकेंझुजारी. ताणें बा. ए. मेरेन शिक्षण घेतलें. तो पत्रकारितेचो वेवसाय करतालो. नॅशनल काँग्रेस गोवा हे संघटनेचो तो वांगडी आश्ल्लो. तो राश्ट्रीय नेमाळ्यावरीं गोंयच्या तंरणाट्यां मदीं, सुटकेझुजाविशीं जागृताय निर्माण करतालो. 26 जानेवारी 1955 ह्या दिसा सत्याग्रह घडोवन हाडपांत ताचो म्हत्वाचो वांटो आशिल्लो. त्याच दिसा पुलिसांनी ताका धरलो आनी खूब मार दिलो. बंदखणींत जावपी सुमाराभायर अत्याचारांआड झूज दिवपाक ताणें आमरण उपास सुरू केल्लो. एक वर्सां बंदखण भोगल्या उपरांत ताका प्रदेशीक लश्करी न्यायालयामुखार उबो करून चार वर्सां बंदखणींत ख्यास्त फर्मायली, बंदखणींतल्यान सुटका जाल्या उपरांत गुपीत बसकांनी वांटो घेवप, गुपीत खबरो पावोवप, रेडओ केंद्राक आनी नॅशनल काँग्रेस गोवा संघटनेचो भुंयगत फुडारयांक पुर्तुगेज पुलिसांच्या कारवायांविशीं खबरो दिवप आसलीं कामां तो करतालो. भारत सरकारान ताम्रपत्र दिवन ताचो भोवमान केलो. गोंयचे सुटके उपरांत ताणें गोंयचें राजकारण, समाजकारण, साहित्य हेसंबंदीं चिंतनशिल अशें लिखाण केलें. -कों. वि. सं. मं.
राधान आट : कर्नाटकांतल्या लोकनाट्याचो एक प्रकार. मराठी तमाशांचें हें कन्नड रूप आसा. मराठी तमाशांतली राधा ह्या पात्रावयल्यान ह्या लोकनाट्याक राधान आट हें नांव दिला. काळांतरान ताका राजान आट अशें दुसरें नांव मेळ्ळें. हातुंतलें संगीत हें छक्कड, कव्वाली आनी लावणी हांचे धर्तेर आसून ताका सांरगी आनी धप्प ह्या वाघांची साथ आसता. पयलीं हातुंतलीं कथानकां पुराणीक आसतलीं. पुण आता तीं सामाजिकय आसतात. चडकरुन मोगाच्या त्रिकोणाभोंवतणीं कथानक गुंथिल्लें आसता. रूपसिंगन आट, मुकुंद- गोविंद आनी संग्या बाळ्या हे तातुंतलें तीन वग लोकांचे चड आवडीचे. राधान आटांतल्या पात्रांचो भेस चडसो भडक नासता. वगांतलीं पदां गावपाखातीर आठ जाणांचो एक वृंद आसता.
राधावल्लभ संप्रदाय (पंथ) : उत्तर भारतांतलो एक वैष्णव संप्रदाय. वज्रमंडळांत ह्या संप्रदायाचो जल्म जालो आनी थंयच तो फांकारलो. आयजूय ह्या संप्रदायाच्या अनुयायांचें वज्रमंडळ हेंच मुखेल केंद्र आसा. श्रीहित हरिवंश (1502 – 52) हो ह्या संप्रदायाचो संस्थापक. ताका श्रीकृष्णाचे मुरलीचो अवतार अशें मानतात, हित हरिवंशाच्या काळ आनी जल्नथळाविशीं विद्वानांमदीं मतभेद आसात. मथुरेसावन लागींच आशिल्लें बाद हांगा ताचो जल्म जालो अशें मानतात. ल्हानपणांतूच राधेन हित हंरिवंशाक सपनांत गुरूमत्रं दिलो आनी फुडाराक तिचेच आज्ञेवयल्यान ताणें घरदार सोडून वृंदावनांत देवळ बांदून ताका मेळिल्ल्या श्रिकृष्णाचे मूर्तीची स्थापणूक केली. तो राधाकृष्णाचे युगुल मूर्तीचो उपासक आशिल्लो. तातुंतूय श्रीकृष्णापरस ताका राधेची भक्ती चड म्हत्वाची तशीच रोखडीच फळ दिवपी अशी दिसताली. ताणें राधावल्लभाची उपास ना आनी प्रेमभक्तीचो उपदेश आनी प्रचारं केलो. राधेच्या मंगलयुक्त भक्ती आनी मोगाखातीर ताणें ‘हितहरिवंश’ अशें नांव धारण केलें अशें मानतात. ताकाय राधेनूच सपनांत दीक्षामंत्र दिल्लो. ताणें हरिवंशाचो महिम आनी राधावल्लभ संप्रदायाची तात्विक फोडणिशी आपल्या ग्रंथांतल्यान केती. ते उपरांतचो आर्चाय म्हळ्यार हरिरामशुक्ल (व्यास). ताणें हितहरिवंशाकडल्यान दीक्षा घेतल्ली अशें म्हणटात. तो वृंदावनांतूच रावतालो. वैष्णव भक्त ताक विशाखा सखीचो अवतार मानतात. ताणें ‘नवरत्न’ आनी ‘व्यासपाणी’ हे दोन ग्रंथ बरयले. उपरांतचो आर्चाय चतुर्भुजदास हो ह्या संप्रदायाचो खाशेलो प्रचारक आशिल्लो. ताणें बरीच व्हड ग्रंथरचनाय
