Jump to content

Page:Konkani Vishwakosh - Volume 4 Released.pdf/258

From Wikisource
This page has not been proofread.

आनी रावण मरता. राम, वभिषणाक रावणाचें राज्य दिता. सीतेक राम म्हऱ्यांत हाडटात तेन्ना राम सीतेच्या चरित्र्याविशीं दुबाव घेता, सीता अग्निदिव्य करता. सीता पवित्र आशिल्ल्याचें अग्नीदेवता सांगतकच राम तिका आपणायता आनी अयोध्येक येता. रामाचो राज्यभिशेक जाता.

उत्तरकांड : 111 सर्ग. संशोधकांच्या मतान हें कांड म्हळ्यार मूळच्या काव्यांत पडिल्ली भर. राम अयोध्येक येतकच सगळे ऋषिमुनी आनी प्रजा ताचें स्वागत करता. उपरांत सीतेक दीस वतात. पूण सीतेचे शुध्दीविशीं लोकोपवाद पातळटा. रामाक मात तिचेविशीं इल्लोय दुबाव नासता. पूण लोकांक देख घालून द्वपाखातीर दुख्खी मनान तो सीतेचो त्याग करता. लक्ष्मणूय दुखेस्त मनान तिका गंगेचे पलतडीं, तमसा न्हंयेदेगेर वाल्मीकी मुनीच्या आश्रमा लागसार सोडून येता. उपरांत वाल्मीकी मुनी तिका आलाशिरो दिता. थंयच तिका उपरांत वाल्मीकी मुनी तिका आलाशिरो दिता. थंयच तिका उपरांत कुशी आनी लव अशे दोन जुंवळे पूत जातात. राम अश्वमेध यज्ञ करता, तेन्ना वाल्मिकी आपल्या शिश्यांक घेवन थंय येता. लव कुशाक तो रामायण गावपाक लायता. तेन्ना रामाक ते आपले पूत म्हणपाचें समजता. उपरांत सीतेची इत्सा आसल्यार तिणें आपले शुध्दतेचो निर्वाळो दिवचो असो राम, वाल्मीकीकडे सीतेक रकाद धाडटा. सीता आपली शुध्दता सिध्द करपाक येता पूण धरतीमातेक उल्लेखून म्हणटा की आपूण शुध्द आसल्यार पोटांत घे. तशेंच घडटा. लोकांक अजाप जाता. राम खूब दुख्खी जाता. उपरांत लव कुश रामाचें भविश्यचरित्र सांगपी उत्तरकाव्य गायतात.

उत्तरकांडाचे निमाणें प्रत्यक्ष काळ येवन रामाक मेळटा आनी रामाक अट घालता आपूण तुजेकडेन उलयतना कोणूच तिका मेळूंक येवंक फावना. तशें जाल्यार तुवें ताका मारचो पडटलो. तेखातीर काळ आनी राम उलयता आसतना, लक्ष्मण दाराचेर रक्षक म्हणून रावता. त्याच वेळार दुर्वासमुनी रामाक मेळपाक येता. रामाक मेळूंक दिलो ना जाल्यार रामाक, नगराक मेळपाक येता. रामाक मेळूंक दिलो ना जाल्यार रामाक, नगराक आनी देशाक आपूण शाप दितलो म्हणपाची धमकावणी दिता. तेखातीर उपाय नाशिल्ल्यान लक्ष्मण भितर वचून दुर्वास आयिल्ल्याचें रामाक सांगता. नियमभंग केल्ल्यान लक्ष्मणाक शासन करचेंच पडटा. सज्जनांचो त्याग करप आनी वध करप ह्यो दोनूय गजाली सारक्योच आशिल्ल्यान राम लक्ष्मणाक मारीनासताना ख्यास्त म्हण ताचो त्याग करता. लक्ष्मण शरयू देगेर वता थंय ताचें निर्वाण जाता. उपरांत लव कुशाक राज्याभिशेक करुन राम महाप्रस्थानाक वता. सगळे प्राणत्याग करतात. रामावांगडा आयिल्ल्या सगळ्यांक बरी गती मेळटा. उत्तरकांडांत ययाती देवयानी कथा, इंद्रान वृत्रवधाची कथा, मित्र आनी वरुण हांची आनी पुरुची कथा, ब्राह्माणांचें माहात्म्य वाडोवप मजकूर आसा.

वाल्मीकीमुनीन मूळ रामायण रचलां आसलें तरी ताचे उपरांत कितलींशींच रामयणां बरोवप जालीं. तातुंतल्यान रामाच्या आनी सीतेच्या व्यक्तिरेखांक आपल्या विशिश्ट तत्वीक धर्मीक विचारांक सुसंगत अशें रुप दिवपाचे यत्न जाल्यांत आनी अशा यत्नांतल्यांनूय कांय रामायणां तयार जाल्यांत. संस्कृतांतल्या रामायणांत भुशुंडी रामायण, अदभूत रामायण, अध्यात्म रामायण आनी आनंद रामायण हीं चड उल्लेख करपासारकीं आसात. भुशुंडी रामायणांत मधुरी भक्तीचो पुरस्कार केला. अद्भूत रामायणांत सीतेचे व्यक्तिरेखेक दुर्गेचें रुप दिवन शतमुखी रावणाचो वध सीतेन केल्ल्याचें दाखयलां. सीता ही रावणाची धूव कशी जाली हाचोय वृत्तांत ह्या रामायणांत आसा. आनंद रामायणांत चडशो रामाच्या राज्यकारभाराच्यो कथा आसात.

महाराष्ट्री प्राकृतांतलें विमलसूरीचे पउमचरिय आनी महाकवी स्वयंभू हाचें भाशेंतलें पउमचरिउ ही जैन महाकाव्यां रामकथेचेर आदारिल्लीं आसात. विंगड विंगड भारतीय भाशांनी जीं रामयणां जाल्यांत, तातूंत तुलसीदासाचें रामचरितमानस हें खूब लोकप्रिय आसा. शिखांचो धावो गुरु गोविंदसिंग हाणें रामावतार ह्या नांवान एक रामयण बरयलें. दक्षिणेंत कंबनाचें तमिळ भाशेंतलें कंब रामायण प्रसिद्द आसा. कन्नड भाशेंत ‘कौशिक रामायण’ आसा. तेलगूंत ‘रंगनाथ रामायणम्’ , ‘भास्कर रामायणां’ आसात. मराठींत, संत एकनाथान’ भावार्थ रामायण’ रचलें. समर्थ रामदासान रामायणांचीं सुंदरी आनी युध्द हीं दोन कांडां रचलीं आनीं रामयणाचें सार सांगलें. लागीं लागीं सगळ्याच भारतीय भाशांनी रामायणाच्यो आवृत्ती प्रसिद्द जाल्यात.

आशियाई चड करुन आग्नेय आशियांतल्या लोकांचेर रामायणाचो खूब व्हड प्रभाव दिसून येता. प्राचीन जावानीज भाशेंत एक रामायण रचिल्लें आसा. नेपाळ आनी श्रीलंकेंत रामायण आसाच पूण जपान, मलेशिया, फिलिपीन्स, थायलंड, लाओस, ब्रह्मदेश ह्या देशांनीय रामायण पावलां. रामकथेचेर आदारीत काव्य – नाटकां अशें खूब साहित्य विंगड विंगड भासांनी आसा. तशेंच शिल्पाक़ृती आनी रुपण कलांतल्यानूय रामायणाचो आविश्कार दिसून येता. -कों. वि. सं. मं.

रामॉन इ काहाल, सांत्यागो : (जल्म : 1 मे 1852, पेतिल्ला दे अँरॅगॉन मरण : 17 ऑक्टोबर 1934, माद्रिद ).

स्पॅनिश ऊतकवैज्ञानिक. तंत्रिका एकक वा तंत्रिका कोशिका (मज्जापेशी ) ही तंत्रिका तंत्राचें मूलभूत एकक आशिल्ल्याचें प्रस्थापित केल्लेखातीर ताका कामील्लो गॉल्जी हाचे वांगडा 1906 वर्साचें वैजकी वा शरीरक्रियाविज्ञानाचें नोबॅल पारितेशिक वांटून मेळ्ळें. तांच्या ह्या