रिबेलो, जॉन गिल्बर्ट : (जल्म: 12 जुलय 1927, टांझानिया – आफ्रिका).
सुटकेझुजारी. ताणें तिसरें वर्स लिसंव, मॅट्रीक छायाचित्रकारितचें तशेच, चित्रकारितेचें आनी रंगकलेचें आनी रंगकलेचें शिक्षण घेतिल्लें. नॅशनल काँग्रेस गोवा संघाच्या पुणें फांट्याचो तो संस्थापक वांगडी आशिल्लो. 1948- 1953 ह्या काळांत तो हे संघटनेच्या मध्य वावुरपी समितीचो वांगडी आनी जोडसचीव आशिल्लो. 1952 – 1954 ह्या काळांत तो ताचो अध्यक्ष जालो. ताणें जनार्दन शिंक्रे आनी पांडुरंग कुंकळयेकाराच्या आदारान छोडो गोवा (Quit Goa) ही भूंयगत चळवळ सुरु केल्ली. कोंकणी, मराठी, इंग्लीश आनी पुर्तुगेजींतल्यान पत्रकां, पुस्तिका काडप आनी पुराय गोंयांत वाटप असलीं कामां तो करतालो. ऑग्सट 1954 त पुलिसांनी ताच्या घराचेर धाड घालून थंयची तुबकां, पुस्तिका आनी पत्रकां जप्त केलीं. 1954 ते 1961 ह्या काळांत ताणें पेडणें आनी बारदेस म्हालांनी जायते घातकी हल्ले केले. 15 डिसेंबर 1961 ह्या दिसा हेर वांगड्यांसयत ताणें म्हापशें पुलीस ठाण्यार हल्लो केलो. तातूंत जायत्या पुलीस अधिकाऱ्यांक मार लागलो. तेच राती तांणी म्हापशां आशिल्लो पुर्तुगेज अधिकाऱ्याच्या पुतळ्याचेर स्फोट घडोवन हाडलो. भारत सरकारान ताम्रपत्र दिवन ताचो भोवमान केलो. गोंयचे सुटके उपरांत तो सुटके झुजारी संघटनेचे कार्यकारी समितीचो अध्यक्ष आशिल्लो. -कों. वि. सं. मं.
रिबेलो, फ्रान्सिस्को द पियेदाद : (जल्म : मडगांव मरण 1975).
गोंय, दमण आनी दीवचो धर्मीक शिक्षण राशोल सेमिनारींत पुराय केलें आनी 1915 वर्सा तो पाद्री जालो. 1963 वर्सा गोंय, दमण आनी दीवचो पालवी धर्मगुरु म्हणून ताची नेमणूक जाली. 1966वर्सा तो आर्कियोसीसचो धर्मोपदेशक प्रशासक जालो. 1972 वर्सा तो निवृत्त जालो. -कों. वि. सं. मं.
रिबैरु जे, एफ् : (जल्म : 5 मे 1929 मुंबय).
भारतीय पुलीस अधिकारी, मारिया आनी फॅडरिक ह्या कॅथॉलिक क्रिस्तांव दांपत्यागेर जल्माक आयलो. तो मूळचो गोंयचो. म्हापशेंच्या सेंट झेवियर शाळेंतल्यान शिक्षण घेतले उपरांत ताणें मुंबयच्या सिडनहॅम कॉलेजांतल्यांन बीं. कॉम. ची परिक्षा दिली आनी संपादन केली. उपरांत ताणें एल्. एल्. बी. ची परिक्षा दिली आनी 5 ऑक्टोबेर 1953 वर्सा ताची इंडियन पुलीस सर्व्हिसेंत नेंमणूक जाली. ताचे बायलेचें नांव मॅल्बा. ताका एक चलो आनी दोन लग्न केल्ल्यो धुवो आसात. इंडियन पुलीस सर्व्हिसेंत भरती जाले उपरांत ताणें भडोच, नाशिक, जळगांव, परभणी, नांदेड, सोलापूर, गुजरात, मुंबय, ठाणें, पंजाब ह्या सुवातांचेर, वेगवेगळ्या हुद्याचेर नोकरी केल्यो. सेवाकार्यांत वावुरतना ताका गुळयोय लागल्यात. ताणें आपल्या पुलीस कर्मचाऱ्यांच्या कुटुंबांक अर्थीक आदार, पुलिसांच्या वुधवा बायलांक अर्थीक निधी, पुलिस कुटुंबाखातीर संस्कृतीक मेळावे असो समाजसेवी वावर केला.
रेल्वेचे उपमहासंचालक म्हणून ताणें कांय काळ काम केलां. 1973-97 तो हैदराबादेक सँट्रल रिझर्व पुलीस फोर्साचो मुखेली आशिल्लो. गुजरातांत आसताना ताणें पुलीस महासंचालक, उपपुलीस आयुक्त, गुन्यांव अन्वेशण विभागाचो वरिश्ठ अधिकारी अशीं पदां भुशयल्यांत.
ताणें केल्ल्या मोलादीक वावराखातीर ताका पुरस्कार आनी भौमान फावो जाल्यात. 1972 वर्सा ताका पुलीस पदक, 1978 वर्सा राश्ट्रपतीचें पदक आनी 1987 वर्सा ताका पद्मश्री किताब दिवन भारत सरकारान ताचो भौमान केला.
रुबैरु हो उंचेल्या लोकंसावन तळागाळांतल्या लोकांमेरेन भरसून वागतालो. आयज ताच्या कार्याची भारतांत आनी भारताभायर तोखणाय करतात. -कों. वि. सं. मं.
रिबैरु, दियोगु पाद्री : (जल्म: इ. स. 1560, लिस्बन, पुर्तुगाल मरण: 19 जून 1633, साश्ट गोंय ).
कोंकणी भाशेचो शब्दकोशकार आनी जेझुईत धर्मप्रचारक. गोंयांतल्या साश्ट तालुक्यांतल्या रायतूरच्या पुर्तुगेज राशोल कॉलेजींत ताची नेमणूक जाली. थंय ताणें संस्कृत, हिंदी, मराठी आनी कोंकणी ह्या भाशांचो अभ्यास केलो. ख्रिस्तपुराणाचो (1616) रचनाकार फादर स्टिफन्स हाच्या दौत्रून क्रिश्तां (1622) आनी आर्ति द लिंग्व कानारीं (1640) ह्या ग्रंथांनी जायत्यो सुदारणा करुन तांच्यो नव्यो आवृत्यो रिबैरुन काडल्यो. 1634 वर्सा ताणें देक्लारासांव द दौत्रीन क्रिश्तां (1632) हो ग्रंथ कोंकणींत बरयलो. हो ग्रंथ ताणें जेझुईत पंथाचो कार्डिनल बेलार्मिनो हाच्या सिम्बोलुम फिदै ह्या नामनेच्या ग्रंथावयल्यान रचला. ह्या ग्रंथांत रिबैरुन, क्रिस्तांव धर्माविशींचो विचार उक्तावपाखातीर संस्कृत पारिभाशीक शब्दांचो व्हड प्रमाणांत वापर केला. देखीक – अमृत, वैकुंठ, अग्निप्रवेश, अवतार, देवस्थान, धर्म आदी.
कोंकणीचो शब्दसंग्रह हो रिबैरुचो सगळयांत म्हत्वाचो ग्रंथ. ह्या ग्रंथाचे दोन वांटे आसात – (1) व्हॉकाबुलारियु द लिंग्व कानारीं व्हेर्तिदु दु पुर्तुगेझ पेलु पाद्रि दियोगु रिबैरु (1626) (कोंकणी भाशेचो पुर्तुगीज – कोंकणी शब्दकोश- कर्तो पाद्रि दियोगु रिबैरु)
