करपी पडटा. सद्या लेसर – किरण (Laser therapy) चड प्रसिद्द आसा. मूत्रपिंडा सारकिल्ले अवयव इबाडल्यार लागच्या नातलगाचो मूत्रपींड रोपण (Organ transplant) करपाची वेवस्था आसा. हाड मोडल्यार वा वा सांधे इबाडल्यार खाशेल्यो धातूच्यो पट्ट्यो वा कृत्रिम सांधे बसयतात. पोलिओ आनी सांधे दोशांत शक्तिप्रमाण व्यायाम उपचार (Phaysiotherapy) बऱ्याक पडटा. पंचेंद्रियांत तशेच अपघाती वा जल्मजात अपंगूळपण आयल्यार खाशेलें वेवसायी शिक्षण (Occupation therapy) दिवन तांकां आपल्या पांयांचेर उबे करपाची पददत सद्या जगभर प्रसिद्द आसा. दमो वा कातीचे ॲलर्जीसारके रोग ॲलोपथी उपचारान बरे जायनात. हे रोग वेळार उपचार केल्यार होमिओपाथी तशेच आयुर्वेदिक उपचार पददतीन पुराय तरेन बरे जांव येता.
भलायकेविशीं सादारण गिन्यान, तशेंच उदक, जेवणखाणांत नितळसाण दवरल्यार सांसर्गिक वा वशाचे रोग पयस दवरू येतात. रोग निवारण वाशीनां वेळार घेतल्यार चडशे घातकी सांसर्गिक रोग देखीक – रॅबीज, बारीक जोर, पोलिओ, कांटेर, धोणकुटी, देवी, हुरहुरें हेसारके रोग सदांखातीर पयस दवरूं येतात. एड्स सारकिल्ले घातकी रोग जाचेर अजूनमेरेन उपचार सोदून काडूंक यश मेळूंक ना अशे रोग फक्त शारिरीक संबंदाविशी योग्य गिन्यान, रगत दिताना वा घेतना रगत तपासणी आनी हेर जतनायो घेतल्यार पयस दवरूं येता. सद्या हो रोग पयस दवरचेखातीर भारतीय भलायकी तशेंच राश्ट्रीय भलायकी कल्याण येवजणेवरवीं ह्या रोगाची उत्पती आनी जतनायेविशींचें उण्यातउणें गिन्यान रेडिओ, टेलिविजन, सिनेमा आनी वर्तमान पत्राच्या आदारान शारांनी तशेंच गांवगिऱ्या वाठारांनी दिवप जीता.
सादारणपणान भलायकी निरोगी दवरचेखातीर विसव, प्रमाणशीर व्यायाम वा योगासनां, योग्य आहार, दर दिसा उण्यात उणी स वरां न्हींद खूब गरजेची. तशेंच सोरो, तंबाकू आनी घुवळे वखदां टाळचीं. दर एकामनशान तीन वर्सांतल्यान एकदा तरी रगत तपासणी करची. 30 वर्सां पुराय जाल्ले दर एक एके बायलेन आपल्या योनी-उदकाची (Papuiculous Test) तीन तीन वर्सांनी तपासणी करची. अशें केल्यान गर्भाशयाच्या कॅन्सराचें शून्य अवस्थेंतच निदान करपाक सोपें जाता. तशेंच 30 वर्सा आपली शारिरीक तपासणी करून घेवची. अशें केल्यान रगतदाब, अर्दांग आनी हेर दुश्परीणाम टाळू येतात.
-डॉ. आनंद हळर्णकार
रोज : मराठी : मखलमल, झेंडू; हिंदी : गुलजाफरी, गेंद; संस्कृत: सथूलपुष्प; इंग्लीश : आफ्रिकन मॅरीगोल्ड; लॅटीन : टेजेटस इरेक्टा; कूळ – कंपॉझिटी).
हें झाड एक वर्स जगपी आसून, सुमार एक मीटर ऊंच वाडटा. सरळ खांद्यो, पानां एका फाटल्यान एक, दाट आनी लांबशीं आसतात. दाट पाकळ्यांचीं, फुलां येतात. तीं 2 ते 10 सेंमी. व्यासाइतलीं मोटीं आसतात. तांचो रंग धवो, हळदुवो, केसरी वा गाड केसरी अशा तीन तरेच्या रंगांचीं फुलां येतात.
हें झाड मूळ मेक्झिकोंतलें आसून ताचे वेगवेगळे प्रकार पोरसांनी आनी बागांनी सोबेखातीर लायतात.
हें खरिपांत येवपी फुलझाड. कसलेय तरेचे जमनीर वाडटा म्हणून ताची सगळेकडेन लागवड जाता. बरे सुपीक जमनींत खूब मोटीं रोजा जातात.
रोवप आनी वाडोवप : 10 – 15 सेंमी. जमीन खोल खणून मातयेचे धिपळे फोडून बारीक करतात. एक चौ.मी. जाग्याक 20 – 30 किग्रा. शेणखत घालता.
हे रोंपे लावन तांची लागवड करतात. ते एका वाफ्यान तयार करतात. तांचें बीं मे वा जून म्हयन्यांत पेरतात. बीं किल्लून रोंपे 5-8 सेंमी. ऊंच जाले उपरांत ते काडून दुसऱ्या जाग्यार लायतात. तांकां शेण घालतात. भरपूर वतांत ह्या झाडाची वाड बरी जाता. लागवड केले उपरांत सुमार तीन म्हयन्यांनी ह्या रोंप्याक फुलां येतात. पावसाळ्यांत झाडांची कापून कलमां लावनूय लागवड करतात.
तांच्या फुलांचो वखदी उपेग (दोळ्यांच्या नेत्रश्र्लेष्मपटल) दोळे येता त्या विकाराचेर आनी दुशीत जखमेचेर आनी तांचो पोटांत घेतल्यार रगतशुध्दिकारक आनी मूळव्याधीचेर गुणकारी आसा. पानां गळू आनी फोडाचेर (काळपुळी) लायतात. कान दुखल्यार ताचो रोस घालतात. ह्या वखदांत (बाश्पनशील) उडून वचपी तेल आनी रंजक द्रव्य आसता.
दसऱ्याक आनी दिवाळेक ह्या फुलांच्यो माळो (तोरण) लावन घर सजयतात आनी फुलां देवाचे पुजेखातीर वापरतात.
खाशेल्या समारंभाची सजावट करतना रोजांच्या माळांचो उपेग जाता.
ह्या झाडाक रोगाचो आनी किडींचो चडसो त्रास जायना.
-कों. वि. सं. मं.
रोजगार : वैयक्तिक नदरेन मनशाक कसलोय कामधंदो वा अर्थीक लाबाचो वेवसाय मेळप म्हळ्यार रोजगार. राश्ट्रीय नदरेंतल्यान सक्षम आनी इत्सूक लोकांक त्या राश्ट्राची अर्थवेवस्था कितल्या प्रमाणांत काम करपाची संद मेळोवन दिता हाची निदर्शक आसपी अवस्था म्हळ्यार पुराय वा वट्ट रोजगार. अर्थवेवस्थेच्या पांवड्यार रोजगार इत्सुकांचे संख्येपरस रोजगार उपलब्धताय उणी आसली तर बेरोजगारी वा बेकारी निर्माण जाता.
मनशांच्यो गरजो खूब आशिल्ल्यान त्यो गरजो भागोवपी साधनां काम करिनासतना पडून रावप शक्य ना. कारण गरजो भागोवपाच्या मानान तीं साधनां बरींच मर्यादीत आसात, असो समज
