परतून उदक भरपाखातीर लाठ मनशाकडल्यान बांयच्या उदकांत दामप जाता आनी उदक उसपुपाची प्रक्रिया चालू उरता. आधुनिक काळांत उदक उसपुपाचे पंप यंत्रणेक लागून लाठ हें साधन वापरांतल्यान उणें जावंक लागलां. कांय मागाशिल्ल्या सुवातींनी लाट हें साधन अजुनय वापरांत आसा.
-कों.वि.सं.मं
लाठी: एक व्यायामसाधन. स्वताची राखण जावंची आनी दुस्मानाचेर हल्लो करचो हे मुळावे गरजेंतल्यान लाठी(बडी) घुंवडावपाचे कल्पनेचो उगम जालो. स्वताचें सामर्थ्य दाखोवपाचें साधन म्हणून लाठीक म्हत्व आसा. पुर्विल्ल्या काळांत बचाव वा हल्लो हांचेखातीर झाडाचे खांदयेचो उपेग करताले. तांतुतल्यानच फुडें लाठी म्हळ्यार बडयेचो वापर करूंक लागले. बडयेचें रुपांतर फुडें लाठयेंत जाले. लठ म्हळ्यार लाठी. हो लठ माटो, जड आनी तकलेपरस एक हात ऊंच आसता. लाठयेची उंचाय सुमार 5-5 1/2 फूट( 1.52 ते 1.67 मी.) आसता. ती सादारण कानाचे पाळयेमेरेन आसूंक जाय असो नेम आसा. लाठी कोंड्यापसून वा वेतापसून तयार करतात.
लाठी कशी धरची, कशी घुंवडावची हे नदरेन तिचे पवित्रे आनी हात बसयल्ले आसात. लाठी घुंवडायतना मोटी वट लाठयेचे फुडले वटेन धरून घुंवडायतात, जाल्यार मदीं धरून घुंवडावपाची चाल आसा. लाठेवरवीं हल्लो आनी बचाव एकाच वांगडा करूं येता. लाठी आंगाभोंवतणीं, थांबयनासतना गरगर घुंवडावन एकांतल्यान एक अशीं वांटकुळां निर्माण करपांत खरी कुशळताय आसता. जंगमो, बगलमो अशीं वाटकुळां आसतात. सादी आनी उरफाटी ह्या दोन मुलभूत प्रकारांचेर लाठयेचे सत्तावीस हात(पवित्रे) बसयल्ले आसात. हल्लो करतना तिचो वार प्रतिपक्षाच्या वेगवेगळ्या अवयवांक लागतले अशे शिटूकसाणीन लाठयेचे हात करूंक येतात. वीरवृत्ती निर्माण करप, प्रतिकारशक्ती वाडोवप, शिटूकसाण आनी कुशळताय वाडोवप हेखातीर लाठयेचो उपेग करतात. भारतीय बलोपासनेंत लाठयेक उंचेली सुवात आसा. जड लाठी, वडनदार लाठी, लांब लाठी,(लठ), कसरत अशे लाठयेच्या व्यायामाचे प्रकार आसात. स्विडनी व्यायामपद्दतींत सांघीक लाठयेक म्हत्व आसा. लाठी-लडाय हो एक म्हत्वाचो प्रकार आसून तो प्रतिस्पर्ध्याक हारोवपाक उपेगी पजटा. लाठी-लडाय आनी लाठी बंदेश हांचो प्रत्यक्षांत उपेग जाता, जाल्यार सांघिक लाठयेचो फकत प्रात्यक्षिक म्हणून उपेग जाता. अखिल महाराष्ट्र शारिरीक शिक्षण मंडळान लाठी आनी फरीगदका छूट ह्या मर्दानी खेळाचे नेम तयार करून ताका अधिकृत रूप दिलां. हालींच्या काळांत व्यायामाच्या ह्या उपेगी प्रकाराचें म्हत्व उणें जाल्लें दिसता. पूण शासकीय सेवेंत लाठयेचो आजय उपेग जाता. पुलिसांच्या हातांत लाठी दिवप जाता आनी तिचो वापर एक हत्यार म्हणून जाता. मारामारी मोडून काडप वा शांतताय प्रस्थापित करप हे नदरेन लाठयेचो आयजय उपेग करतना दिसतात.
-कों.वि.सं.मं
लाड, पुरूषोत्तम मंगेश: ( जल्म: 29 मार्च 1905 वागाळी-बारदेस; मरण: मार्च 1957,मुंबय) संत साहित्याचो अभ्यासक. ताचें मुळावे शिक्षण आजोळा सावंतवाडी गांवांत जालें. 1922त तो मॅट्रिकेचे परिक्षेंत पयलो आयलो. ताका जायतीं इनामां आनी शिश्यवृत्त्यो मेळ्ळ्यो. मराठीवरी संस्कृतांतय तो पंडीत आशिल्लो. फुडें एलफिन्स्टन कॉलेजींत तो इंटर आर्टसाचे परिक्षेक पयलो आयलो. तशेंच, ताका संस्कृतांतली सर जीवनदास माधवदास ही शिश्यवृत्ती मेळ्ळी. बी.ए.क ताणें संस्कृत विशय सोडून अर्थशास्त्र आनी इतिहास हे विशय घेतले आनी ह्या दोनय विशयांनी तो पयलो आयलो. तेउपरांत टाटा एंडावमॅंट निधिन दिल्ली शिश्यवृत्ती घेवन तो लंडनाक गेलो. थंय कँब्रीज विद्यापिठांत अर्थशास्त्र हो विशय घेवन 1927त ट्रायपसच्या पयल्या विभागाचे परिक्षेंत तो पयलो आयलो. दुसऱ्या वर्सा तो दुसऱ्या विभागाची परिक्षा दिवन अर्थशास्त्रज्ञ जालो. ह्याच वर्सा ताणें आय.सी.एस्.ही परिक्षा दिली आनी तांतूत बरे तरेन पास जावन तो भारतांत आयलो. भारतांत ताका असिस्टंट कलॅक्टर म्हणून सुरत आनी पंचमहालांत नोकरी मेळ्ळी. फुडें अहमदनगर, धुळे,रत्नागिरी, ठाणें, बेळगांव, पुणें ह्या सुवातींचेर सत्र न्यायधीश म्हणून ताची नेमणूक जाली. ह्या काळांत ताणें सरकारी अधिकारी आसुनय जनतेंत मेळून मिसळून आपले निगर्वी आनी सादे, सोज्वळ वागणुकेन खूब नामना जोडली. 42चे भारत छोडो चळवळींत ताणें कायद्यांत कसलीच कसर दवरिनासतना सत्याग्रहींवटेन न्याय दिलो. तेखातीर ताणें आपल्या वयल्या अधिकाऱ्यांकडल्यान कांयकडेन वायटपण घेतलें. 1937 वर्सा सुटी घेवन तो विलायतेक गेलो आनी बॅरिस्टर जालो. तशेंच हिंदू लॉ ह्या विशयांत तो सगळ्यांत पयलो आयलो. तेन्ना कायद्याच्या ताच्या ह्या गिन्यान्क लागून रोखडोच मुंबय सरकाराचो सचिव आनी लिगल रिमेब्रन्सर म्हणून ताची नेमणूक जाली. कांय काळ चीफ सेक्रेटरी म्हणूनय ताणें काम केलें. फुडें केंद्र सरकारांत डॉ. बाळकृष्ण केसकर हो नभोवाणी आनी म्हायती मंत्री आसतना ताणें लाडाक व्हरून आपल्या खात्याचें सचिवपद दिलें. तेन्ना ताणें डॉ. केसकराच्या पालवान आकाशवाणीच्या कार्यावळींत खुबूच सुदारणा घडोवन हाडल्यो. कोंकणी विभागाची सुरवात ह्याच
