माथाळ्यान त्र्यं. गो. माईणकर हाणें ताचें सगळें बरप संपादीत करुन प्रसिद्द केलें (१९७४) भाऊचे यादीक संस्कृत विश्यांत बी. ए. क पयलो येवपी विद्यार्थ्याक भाऊ दाजी हो पुरस्कार दितात. -कों. वि. सं. मं.
लाड, समशेर जंगबहाद्दर (लखबादादा): (जल्म : ? पार्से पेडणे; मरण: २६ जानेवारी १८०३ मेवड).
लखबादादाचें शिक्षण घरचे घराच जालें. मराठीवांगडा संस्कृताचेंय शिक्षण ताणें पुराय केलें. ताच्या घरांत पोथी वाचपाची पद्दत आशिल्ली. रामायण - महाभारतांतल्यो कथा आनी तातुंतलीं झुजाचीं वर्णनां आयकुन तो प्रभावीत जातालो. आपणेय असोच पराक्रम करचो अशें ताका दिसतालें. गोंयांत ताची इत्सा पुराय जावप शक्य नाशिल्ले. उत्तर हिंदुस्थानांत लाड घराण्यांतले बरेचशे जाण लश्करांत आशिल्ले. देखून ताणें थंय वचपाचो निर्णय घेतलो. अखेरेख एक दीस तो घरांतल्यान भायर सरलो आनी सरळ उज्जैनाक गेलो. थंय महादजी शिंद्देचो एक सरदार बाळोबा तात्या पागनीस हाचेकडेन तो कारकून म्हणून रावलो आनी कारकुनी करता आसतनाच ताणें लश्करी शिक्षण घेतलें.
लखबादादाच्या कामाचेर पागनीच खोशी आसतालो. एक दीस शिंद्यान बडटी दिवन ताका दुसरेकडेन धाडटालो. तेन्ना बाळोबा तात्यान पागनिशीच्या कामाखातीर लखबादादाची शिफारस केली आनी शिंदे सरकारान ताका पागनिशी दिली.
पागनीस आसतना लखबादादान बरें काम केलें. शिंद्याच्यो ७२ पागो ताणें नव्योताल्ल केल्यो. ताणें जें लश्करी शिक्षण घेतिल्लें ताचो ताका ह्या कामाक बरोच उपेग जालो. ताचे उपरांत शिंदे सरकारान ताका सरदारकी दिली आनी तोफखान्याचेर ताची नेमणुक केली. ह्या हुद्दयार आसतना लखबादादान तोफखान्याचो दर्जो वाडयलो.
इ. स. १७८४त दिल्लीचो कारभार महादजी शिंदे हाचेकडेन आयलो. तेन्ना ताणें लखबादादाक आगर्याचो सुभेदार म्हणून नेमलो. हे सुवातेर आसतना इस्मायल बेग आनी गुलाम कादीर ह्या दोन मुसलमान सरदारांनी आगर्याच्या किल्ल्याक रेवाडो मोडून उडयलो. आगर्याचो हो रेवाडो इतिहासांत प्रसिद्द आसून लखबादादाचे त्यावेळचे हुशारकायेची तुस्त जाल्ली आसा. ताचेउपरांत ताका मेवाड प्रांताची सरसुभेदारी दिली. थंय ताणें वेवस्थीत कारभार चलयलो आनी जायत्या लडायांनी वांटो घेतलो. -कों. वि. सं. मं.
लाफाॅतेन, आंरी - मरीः (जल्मः २२ एप्रिल १८५४, ब्रूसेल्स मरणः १४ मे १९४३, ब्रूसेल्स). बेल्जियम संसदपटू. आंतरराश्ट्रीय कायद्दयाचो नामनेचो विधिज्ञ आनी संवसारीक शांततायेच्या नोबॅल पुरस्काराचो मानकरी.
ब्रुसेल्स विद्यापिठांतल्यान कायद्याची पदवी घेवन - १८७७ वर्सा ताणें वकिलीक सुरवात केली। ह्या वेवसायांत ताका खूब नामना आनी पयसो मेळ्ळो.
१८९३ वर्सा ताची ब्रुसेल्स विद्यापिठांत आंतरराश्ट्रीर विधीचो प्राध्यापक म्हणुन नेमणुक जाली. दोन वर्सां उपरांत तो समाजवादी पक्षावतीन सिनेटाचेर वेंचून आयलो (१८९५). फुडें १९१९ - १९३२ ह्या काळांत ताणें सिनेटाच्या उपाध्यक्षपदाचेर काम केले. ते उपरांत लवाद मंडळाखातीर नेमिल्ल्या बेल्जियमी संघाचेर ताची सरचिटणीसपदाचेर नेमणूक जाली. रोकडोच ताणें आंतरसंसदीय संघटनेंत सक्रीय वांटो घेतलो. फुडें ताची लवाद मंडळाच्या अध्यक्षपदाचेर नेमणुक जाली. शांतताय संघाकडेन ताचे बरे संबंद आशिल्ले. ताणें द हेगाक १८९९ आनी १९०७ वर्सा दोन शांतताय परिशदो भरयल्यो. १९०७ - ४३ ह्या काळांत बर्नच्या आंरराश्ट्रीय शांतताय संघाच्या अध्यक्षपदाचेर फ्रिद्रिक बायराउपरांत लाफॉंंतेनाची नेमणुक जाली. निमाणेमेरेन तो ह्या पदाचेर आशिल्लो. ताणें पॅरिस शांतताय कबलातींत (१९१९) आनी राश्ट्रसंघाचे समितीचेर (१९२० - ३१) बेल्जियमाचो प्रतिनिधी म्हणून काम केलें. आंतरराश्ट्रीय सामंजस्याखातीर ताणें सेत्रु इन्तॅलॅक्तुआल भोंदियालय नांवाची संस्था स्थापन केली. उपरांत ती राश्ट्रसंघांत विलीन जाली. हे संस्थेची धर्तेचेर इंटरनॅशनल कोर्ट आॅफ जस्टिस, वर्ल्ड युनिव्हर्सिटी, युनिव्हर्सल लायब्ररी अशो बर्योचशो संस्था चालीक लागच्यो अशी ताची कल्पना आशिल्ली.
इंतेनॅसिओनाल द बिब्लिआॅग्राफी (ब्रेुसेल्स) ही संस्था म्हाळ्यार ताच्या कामाचें यादस्तीक नेमाळी आनी उजवाडा आयिल्ले ग्रंथ हांची संदर्भसुची करून तें साहित्य जनसामान्यांकडेन पावोवप हो हे संस्थेचो हेत आशिल्लो. हेखातीर ताणें पॅसिक्रीसी इंटरनॅशनल हो ग्रंथ बरोवन ह्या क्षेत्रांत मोलादीक भर घाली (१९०२). ह्या पुस्तकांत १७९४ ते १९०० मेरेनच्या आंतरराश्ट्रीय लवाड मंडळामुखार आयिल्ल्या खटल्यांचें इतिवृत्त ताणें संगतवार उजवाडायलें. फुडें ताणें हवाई झुजावागडा जनमत घडोवपाची मोहीम काडली. ताच्या ह्या यत्नांक लागून ताका संवसारीक शांततायेचो नोबॅल पुरस्कार (१९१३) दिवन ताचो भोवमान केलो.
ताणें ग्रेट सोलुशन (१९१६) आनी बिब्लिआॅग्राफी पीस अॅड आर्बिट्रेशन हीं आनीकय म्हतवाचीं पुस्तकां बरयलीं. दुसमानकाय आशिल्ली फ्रांस आनी जर्मनी ह्या दोन देशांभितर ताणें इश्टागतीचे संबंद प्रस्थापित करपाचे यत्न केले. ताची चडशी सगळी जीण शांततायेचे चळवळीचो प्रसार आनी प्रचार करपाक सोंपलीं - कों. वि. सं. मं.
