वर्सुकी क्षमता द्रवरुप तिख्याच्या रुपांत ३० लाख टन अंदाजीत आसा. आंध्र प्रदेशांतल्या कोउगुडम हांगा स्पंजी लोखण उत्पादनाचो एक खाशेलो प्रकल्प हातांत घेतला. तेभायर ओरिसांत ओरिसा स्पाँज आयर्न लि. आनी टिस्को तशेंच इंडस्ट्रियल प्रमोशन अँड इन्व्हेसमेंट कॉर्पोरेशन ऑफ ओरिसा हांच्या सहकार्यान उबारिल्ल्यो इपिटाटा अशे दोन स्पंजी लोखणाचे प्रकल्प आसात. हातूंत इपिटाटा संयंत्राची वर्सुकी क्षमता ९०,००० टन आसा.
तिखें आनी खणी मंत्रालयाखाल मेटॅलर्जिकल अँड इंजिनियरिंग कन्स्टल्टंटस (इंडिया) लि.(मेकॉन)ही स्वायत्त कंरनी लोखण आनी तिख्या उद्देगाक पुराय सल्लो आनी अभियंत्रिकी सेवा तशेंच संकल्पनेपसून ते क्रियान्वित करमेरेनचो प्रकल्प व्यवस्थापन सेवा पुरयता. तेभायर ही कंपनी सामुग्री आनी प्रणाली अभिकल्प क्षेत्रांत थंयचे थंयच अभियांत्रिकी आनी संशोधन विकास करून उश्ण आनी थंड लाटण यंत्रां, लोखणी आनी तिख्यावस्तुंवयल्या अंत्यरूपणाखातीर वाहक मार्ग, कोकभट्ट्यो, झोतभट्टी सामग्री, वायुसफाई संयंत्र आदी संबंदीची पुराय सेवा पावयता.
भारतांत लोखण आनी तिखें हांचेपसून मिश्र तिखें, पूर्वरचित संरचना, वेगवेगळ्या यंत्रांक आनी वाहनांक लागपी मोठे भाग, शेताचीं अवजारां, फर्निचर, अगंज तिख्याचीं आयदनां, पट्ट्यो, पट्ट, नळ, नशयो, दारां, जनेलां, जाळयो, रोलिंग शटर्स, सरयो, आदी वेगवेगळ्यो वस्तू तयार करपी जायते खासगी ल्हान व्हड कारखाने आसात. हे कारखाने कलकत्ता, जमशेटपूर, नवी दिल्ली, फरीदीबाद, लुधियाना, जलंदर, इंदूर, अहमदाबाद, बडोदा, नवसारी, हैदराबाद, सिकंदराबाद, मद्रास, बंगलोर, मुंबई, ठाणे, पुणें, कोल्हापूर, नासिक, सांगली हांगा आसात.
लोणचें:जेवणांतल्या सदच्या जिन्नसांतलो एक उपजिन्नस. आंबल्यो, लिंबू, बिमलां, आमाडे, गाजर, फ्लावर आनी हेर तत्सम फळांच्यो फोडी मिरसांगो, हींग, सासवां घालून केल्लो तिखट - आंबट पदार्थ. ह्या पदार्खाची सुरवात केन्ना आनी कशी जाली हें सांगप कठीण. पूण कल्पना करूं येता तेप्रमाण तेंच तेंच खावन, वा एकेच तरेचें खाण खावन मनशाक उबगण आयली जातली. कितेंय पूण दुसरी तरा आसची, आमशें - तिखशें खातकच रूच बरी येता अशें आदि मानवाकूय दिसलां जातलें. झाडां - पेडांवयलीं आमशीं फळां खातकच रूच वाडटा हेंय तांणी अणभवलां जातलें. तातुंतल्यानूच लोणच्याचो जल्म जाला जावंये.
हो पदार्थ सगळ्या देशांनी, सगळ्या तरांच्या लोकांभितर वापरतात. शिवराक जेवणांनी हो पदार्थ आसताच. चड गोडशें जेवण आसता तेन्नाव रूच हाडपाखातीर हो पदार्थ दवरतात.
पुरूमेताखातीर हो पदार्थ मुजरत करून दवरतात वा विकतो हाडून दवरतात.ह्या पदार्थाचे खूब प्रकार आसात. ताच्यो करपाच्योय पद्दती खूब आसात. गोड लोणचें, तिखट लोणचें, भरिल्ल्या आंबल्यांचें लोणचें, झटपट म्हळ्यार हात लोणचें,भाजयांचें लोणचें, कैरी - किसाचें लोणचें, लिंबाचें लोणचें, गाजराचें लोणचें, पीकल्ड आनियन्स आनी हेर. हीं जालीं फळां - भाजयांचीं लोणचीं. मांसाहारी लोणचींय करतात. सुंगटांचें लोणचें म्हळ्यार बाल्वींव, बांगड्यांचें, चिकनाचें लोणचें अशे जायते प्रकार आसात.
तयार करपाची पद्दत - १)भरिल्ल्या आमल्यांचें लोणचें: हें लोणचें वर्सभर तिगता. तेखातीर बरी जतनाय घेवची पडटा. उदकाचो मातूय वास हाका लागूंक उपकारना.
सांसवां, हिंग, मिरयो, मेथी, हळद, सुक्यो मिरसांगो हें सगळें तेलांत फुलोवन घेवप.ताचो पिठो करप आनी तो चडशा तेलान आनी मिठाच्या उदकान (आमल्यो चेपपाक दवरतकच उदक सुट्टा तें - तैपोवन न्हिवयल्लें उदक) कालोवन दवरप. आमल्यो ब-यो धुवन, पुसून घेवप. एकेवटेन अखंड उरतात अशो चारवाटेन चिरप, तातूंत मीठ भरून चेपणाक दवरप. दोन - तन दिसाउपरांत त्या मीठाचें उदक सुट्टा. त्या उदकाक खळ म्हण्टात. त्या खळांतल्यान आमल्यो कुशीक काडून तो खळ बरो खतखतावप आनी तो बरो न्हिवतकच, वयर सांगिल्लेभशेन तो मसालो कालोवप.उपरांत हो कालयल्लो मसालो आमल्यांनी गच्च भरप आनी त्यो आमल्यो आचावांत वा बरणेंत सारक्यो दाळून भरप. ताचेर तापोवन न्हिवयल्लें तेल घालप आनी परतून चेपणाखातीप सुपुल्ले फातर दवरप. एक - देड म्हयन्यांभितर हें लोणचें बरें मुरता आनी वर्सभर उरता.
२) गोड लोणचें:हिंग, मेथी, मिरयां, हळद, मिरसांगेचो पिठो, सांसवां फुलोवन घेवन ताचो पिठो करप. गोडाचो उदक घालून पातळसो पांक करप. तातूंत मसाल्याचो पिठो घालप आनी आमल्यो वा बिमलां वा आमाडे वा लिंबू घालून शिजोवप. हें लोणचें म्हयनोभर तिगता.
३) सादें साड्डायल्लें लोणचें:हाका हातलोणचें वा झटपट लोणचेंय म्हण्टीत. आमल्यो, लिंबू, गाजर वा फ्लावर, किद्द्याच्योय चिरून बारीक फोडी करप. तांचेर मिरसांगे पिठो, हिंग, लिंबाचो रोस, मीठ, इल्लिशी साकर घालून साड्डावचें. हें लोणचें ७ - ८ दिसांपुरतें तिगता.
४) आमल्यो आनी कांद्याचें लोणचें: आमल्यांच्यो बारीक फोडी १ वाटी, २ चमचे सांसवां पिठो, मिरसांगे पिठो, रूचीप्रमाण मीठ, ¼ .चमचो मेथीचो पिठो, फोण्णाक हिंग, हळद, तेल आनी एक कांदो. पद्दत : आमलेभशेन कांदोय बारीक च्रचो. सगळे जिन्नस एकठांय कालोवंचे. वयल्यान फोण्णां दिवचीं. हीच पद्दत गाजर, मुळो, राजावळे
