लोदी राजघराणें : (इ.स. १४५१ - १५२६). दिल्लीच्या तख्तावयल्यान राज्य करपी निमाणें सुलतान राजघराणें. हे लोदी अफगाण वंशाचे आशिल्ले, जे सुलेमान पर्वतांच्या दोzगराळ वाठारांत रावताले. इ.स. १३ व्या शतमानांत दिल्लीचेर तुर्काची सत्ता आसतना कांय लोदी मनशांनी बल्बनच्या हाताखाल नोकरी केली. इ.स. १३४१ त लोदी घराण्यांतल्या मलिक शाहू हाणें मुलतानाचेर घुरी घालून थंयच्या सरदाराक जिवेशीं मारलो. पूण महंमद तुघलकान आपलें सैन्य धाडून ताचो बंदोबस्त केलो. मलिक शाहूचो नातू मलिक बहराम हो मुलतानचो सुभेदार मलिक मर्दान दौलत हाच्याखाल कामाक आशिल्लो. ताचो पूत सुलतान शाह लोदी हो खिज्रखान सय्यद हाचो सोनापती आशिल्लो. फुडें सुलतान शहान खिज्रखानाचो दुस्मान मल्लू इकबाल हाका जिवेशीं मारिल्ल्यान खोशी जावन खिज्रखानान ताका इस्लामखान ही पदवी आनी सरहिंदची सुभेदारी दिली. उपरांत ताणें आपलो पुतणयो बुहलोल हाका आपलो वारस नेमिल्ल्यान तो सरहिंदचो सुभेदार जालो.
बुहलोल सरहिंदचो सुभेदार जातकच ताणें पंजाबचो चडसो वाठार आपल्या शेकाखाल हाडलो. सुलतान मुहमंदशाह हो कमकुवत राजा आशिल्ल्यान ताणें बुहलोलाक व्हडलीशीं आडमेळीं हाडलींना. इतलेंच न्हय तर महमूद खिलजीन दिल्लीचेर घुरी घाली तेन्ना ताणें बुहलोलाक आदाराक आपयलो. बुहलोलान खिलजीक धांवडावन घालो तेन्ना खूश जावन ताणें ताका खान-ए-खानान ही पदवी दिली.
फुडें बुहलोल लोदीन इ.स.१४४३त दिल्लीचेर घुरी घाली. पूण तातूंत ताका यश मेळ्ळेंना. इ.स. १४४५त सुलतान मुहंमद शाहाक मरण आयलें तेन्ना ताचो अल्लाउद्दीन हो दिल्लीचो सुलतान जालो. अल्लाउद्दीन हो नालायक आनी विलासीवृत्तीचो आशिल्लो. इ.स.१४४७त बुहलोल लोदीन परत दिल्लीचेर घुरी घाली. पूण तातुंतय ताका अपेश आयलें. अल्लाउद्दीनाचो वजीर हमीदखान हाणें बुहलोलाक नांवापुरतो सुलतान करून सगळी सत्ता आपल्या हाताखाल घेवपाच्या उद्देशान दिल्लीचो तख्त बुहलोलाकडे सोंपयलो. एप्रिल १४५१ त बुहलोल दिल्लीच्या तख्तार बसलो. ताणें बुहलोल शाह गाझी हें नांव धारण केलें. हमीदखानाक कपटान बंदी करून ताका जिवेशीं मारलो. सय्यद सुलतान अल्लाउद्दीन हाका बदायूं हांगा इ.स. १४७८त मरण आयलें.
सुलतान जातकच बुहलोलान मेवात, संभल, कोइल, साकेत, इटावा, रपडी, भोंगाव आनी ग्वाल्हेर ह्या परगण्यांचेर घुरी घालून तांकां आपले सत्तेखाल हाडले. पूण ताचे सगळ्यांत व्हड दुस्मान आशिल्ले तें शर्की घराण्यान स्थापन केल्ली दिल्लीची सच्चा तांकां मान्य नाशिल्ली. ताकालागून इ.स.१४५१त महमूद शर्कीन व्हड सैन्यासयत दिल्लीचेर घुरी घाली. पूण बुहलोलान नारेला हांगा महमूदीचेर जैत मेळयलें. फुडें महमूदशाह, ताचो चलो मुहंमदशाह आनी ताचो भाव हुसेन हांणी बुहलोलाक ना करपाक सतत यत्न केले. पूण ताच्या कर्तबगारीन आनी रणकुशलकायेन ताणें इ.स.१४८६त जौनपुरचें राज्य आपल्या शेकाखाल हाडलें. इ.श.१४८९त ग्वाल्हेराचेर घुरी घालून राजा मानसिह हाचेकडल्यान खंडणी वसूल करून परत वतना साकेतसावन १५ मैलांचेर मिलावली हांगां ताका मरण आयलें. तो हुशार झुजारी, कुशळ सेनापती तशेंच प्रजाहितवादी आनी दयाळू शासाक आशिल्लो. तो चारित्र्यवान आनी धर्मीक वृत्तीचो आशिल्लो.अफगाण अमीर आनी सरदार हांचेवांगडा तो बरोबरच्या नात्यान वागतालो. सगळ्यांकडे मिळूनमिसळून आनी इश्टागतीच्या नात्यान वागिल्ल्यान अफगाणाचो ताका पुराय तेंको मेळ्ळो आनी तो आपली सत्ता वाडोवंक शकलो.
सिकंदरशाह :(इ.स.१४८९-१५१७).बुहलोलचो तिसरो पूत निजामखान हाची आवय एका हिंदू शेटीची चली आशिल्ली. ताकालागून ताका सुलतान पद दिवपांत कांय अफगाणी सरदारांचो विरोध आशिल्लो. पूण १७ जुलय १४८९त निजामखानाच्या पक्षाक जैत मेळून तो सिकंदरशाह ह्या नांवान दिल्लीचे गादयेर आयलो. सिकंदर शाहान आपल्या भोंवतणच्या राज्यार घुरी घालून तिरहूत धोलपूर, मांड्रेल, अटिगिर, नखर, चंदेरी नागौर हीं राज्यां आपल्या शेकातळा हाडलीं. शर्की राज्याची सत्ता ताणें नश्ट करून उडयली. ग्वाल्हेर, माळवा हीं राज्यां ताणें खिळखिळीं करून सोडलीं. दिल्ली ही पोरणी राजधानी मोडकळीक आयिल्ली. ताका लागून इ.स. १४९९त तो संभल हांगा रावंक लागलो. थंय ४ वर्सा राज्य करतकच इ.स. १५०४ वर्सा ताणें आग्रा हांगा नवें नगर वसयलें आनी थंय आपली राजधानी स्थापन केली. तो एक बरो कवी आनी पंडीत आशिल्लो.जायते कलाकार आनी विव्दान ताच्या आलाशि-याक आशिल्ले.तो बरो झुजारी आनी जननायक ह्या गुणांनी मात तो आपल्या बापायकडे तुळा करबंक शकलो ना. इ.स.१५१७त आग्रा हांगा ताका मरण आयलें.
इब्राहीम लोदी :(इ.स.१५१७ - १५२६). सिकंदरशाहाक मरण येतकच राज्याखातीर ताचे दोनय पूत इब्राहीम आनी जलाल हांचेमदीं घासाघीस जावंक लागली. तेन्ना राज्याचे दोन वांटे जावन एक इह्राहीमाक आनी दुसरो जलालाक मेळ्ळो. पूण फुडें दोगांयमदीं परत संघर्श जावन ताणें १५१८त जलालाक जिवेशीं मारलो आनी पुराय साम्राज्य आपल्या शेकातळा हाडलें. जलालाक ग्वाल्हेरच्या राजान आलशिरो दिल्लो हें निमित्त धरून ताणें व्हड सैन्य घेवन ग्वाल्हेराचेर घुरी घाली. राजा मानसिंहा उपरांत ताचो चलो ग्वाल्हेराचेर राज्य करतालो. तो इब्राहीमाक शरण आयलो.
