आपल्या दुबावी स्वभावाक लागून इब्राहीमाक सगळ्या अफगाणी अमीरांक आनी सरदारांक कडक वृत्तीन वागोवंक सुरवात केली. तशेंच ज्या सरदारांनी ताका आदार केल्लो तांकांय ताणें बंदी करून उडयले. आझम हुमायुचो चलो इस्लामखान हाची सुभेदारी ताणें काडून घेतली. ताकालागून रागान ताणें व्हड सैन्य धाडून दिल्लीचेर घुरी घाली. ह्या झुजांत इब्राहीमान इस्लामखानाक जिवेशीं मारून ताचेर जैत मेळयलें.ह्या जैतान ताका अदीकच बळ आयलें आनी ताणें जायत्या अमीरांक जिवेशीं मारले. ताका लागून हेर अमीर सावध जाले. बिहारचो दर्याखान लोहानी हाच्या उपरांत ताचो चलो बहारखान हो सुलतान मुहंमद शाह म्हूण गादय्र आयलो आनी ताणें संभलमेरेनच्या वाठाराचेर स्वतंत्रपणान राज्य सुरू केलें. तेन्ना गाजीपूरचो सुभेदार नासीरखान, लोहानी, आझम हुमायून सखानीचो दुसरो चलो फत्तेखान आनी शेरखान सूर हेय ताच्या पक्षाक वचून मेळ्ळे.
सुलतान इब्राहीम उदेंतेकडल्यान अमीरांचो बंदोबस्त करूंक घुस्पल्लो आसतनाच पंजाबचो सुभेदार दौलतखान लोदी हाणें स्वातंत्र्याची घुरी पेरली आनी आपलो चलो दिलावर खान हाका इब्रहीमचो काका आलमखानय काबुलाक गेल्लो. इ.स. १५२४त बाबरान हिंदुस्थानाचेर घुरी घाली आनी इब्राहीमचो सेनापती बहारखान लोदी हाचो ताणें पराभव करून पंजाब घेतलें. पूण ताणें दौलतखानाक लाहोरचो सुभेदार करिनासतना आपलो वेगळोच आधिकारी थंय नेमलो. ताकालागून दौलत खानान रागान आलमखानाच्या आदारान दिल्लीचेर घुरी घाली. पूण तातूंत ताका यश मेळ्ळें ना.
२० एप्रिल १५२६ त बाबरान पांचवे खेप भारताचेर घुरी घाली. पानिपत हांगा दोनय सेनादलांचें व्हड झूज जालें. इब्राहीमचें सैन्य व्हड आसूनय बाबरच्या रणकुशळकायेन आनी तोफखान्याक लागून इब्राहीमाक हार खावंची पडली. थंयच ताका मरण आयलें. अशेतरेन लोदी वंशाची सत्ता नश्ट जावन दिल्लीचेर मुगल वंशाचें राज्य सुरू जालें.
सुलतान इब्राहीम लोदी एक व्हड झुजारी आनी कुशळ सेनापती आशिल्लो. तो आचरणान शुध्द आनी वृत्तीन धर्मीक आशिल्लो. प्रजेच्या हिताकडे ताचें लक्ष आशिल्लें, तरी अफगाण अमिरांच्या स्वातंत्र्याचेर आशाबंदा घालून निरंकुश, एकसंत्री सत्ता प्रस्थाप्त करपाचो यत्न केल्ल्यान आनी ताच्या कडक धोरणाक लागून सगळे अमीर ताचेर खुबळिल्ले आनी ह्याच कारणांक लागून ताचो नाश जालो.
- कों. वि. सं. मं.
लोधा :अस्तंत बंगालांतली एक जमात. तांची वसणूक चडकरून मिदनापूर आनी हुगळी ह्या जिल्ह्यांत, तेचपरी बिहारांतल्या सिंगभूम आनी ओडिसांतल्या मयूरभंज ह्या जिल्ह्यांतय कांय प्रमाणांत दिसून येता. ते आपलो संबंद सवसारांकडे लायतात. ते स्वताक हिंदू मानतात आनी हिंदूंचे बरेच आचार विचार तांणी आपणायल्यात. तांच्यांत गुन्यांवकारी प्रवृत्ती दिसून येता देखून हेर जातींचे लोक तांकां पयस करतात आनी तेय हेर लोकांपसून पयस रावतात.
हे लोक चडशे रानटी वाठारांत, ल्हान ल्हान गांवांनी रावतात. तांच्यो खोंपी ल्हानशोच आसून तांच्यो वण्टी कोंडे आनी झाडाच्यो खांद्यो एकठांय करून घडयल्ल्यो आसतात.घराचें पांखे रानांतलीं लांकडां, कोंडे आनी तण हांचेपसून करतात. घरांत रान्नीकडे एक ओंटो आसता, जाका ईसान म्हण्टात. ताचेर पितरांत जेवणखाण दवरतात. कांय लोक मातयेच्या व्हड खोपींनी रावतात.हे लोक बंगाली, ओडिया आनी कांय मुंडारी शब्दांची भरसण आशिल्ली बोलीभास उलयतात. ते घटमूट आनी काटक आसतात.तांच्या आंगार कपडे चड प्रमाणांत नासतात. ताच्यो बायलो जर्मन सिल्वरचीं कांकणां आनी मणयांच्यो माळो घालतात. हातार, छातयेर तीं फुलाच्यो नक्षी गोंदोवन घेतात.
तांच्यांत जायतीं घराणीं आनी कुळयो आसून दर एका घराण्यांत जायतीं कुटुंबां आसतात. ह्या सगळ्यांचें एकच देवक आसता. चिर्का आलू, सालमासा, चंद्र, माणिक नांवाचो पक्षी, वाघ, चांदा नुस्तें अशीं तांचीं देवकां आसतात. तांच्यांत कोनाल हें सगळ्यांत व्हड घराणें. ते लोक लग्न सुवाळ्यांक तेचपरी धर्मीक कार्यांत पुरयतपण करतात. चंद्र हें ह्या घराण्याचें देवक आशिल्ल्यान उमाशे दिसा ते सुतक पाळटात.
लोधांचेर वैश्णव संप्रदायाचो बरोच प्रभाव आसा. तांच्यांत भगवान हाका सर्वश्रेश्ठ देव मानतात. हाचेशिवाय, बसुमाता (भूमाता), धर्मदेवता, शितळा, बराम, चंडी, मनसा ह्या देवांक भजतात. तेचपरी एका घराण्यांत आनी एकच देवक आशिल्ल्या घराण्यांत लग्नसंबंद जुळना. चलयेक देज दिवपाची चाल तांच्यांत आसा. जेन्ना एका घराण्यांतली भाव-भयण आनी दुस-या घराण्यांतलीं भयण-भाव हांचे भितर लग्न जातात तेन्ना देज घेनात. मंगळार हो लग्नाखातीर सगळ्यांत बरो दीस मानतात.
चली पसंत करतकच न्हवऱ्याकडले लोक पांच हळदीकुटां, पांच चमच् सांसवांचें तेल, एक नवो करगोटो आनी लांकडी मणयांची माळ घेवन व्हंकलेगेर वचून लग्नाचो म्हूर्त थारयतात. लग्नाआदीं पांच दीस न्हवरो व्हंकलेक आपआपल्या घरा तेल लावन न्हाणयतात. लग्न चडकरून व्हंकलेगेरच जाता. न्हवरो-व्हंकल लांकडी मणयांचो माळो घालतात आनी घालून कमराक तांबडो करगोटो बांदतात. तांकां एकामेका सांकार बसोवन तांचेमदीं अंतरपाट धरतात.उपरांत संबर म्हळ्यार ह्या सुवाळ्याचो मुखेली ( न्हवऱ्याच्या आत्याचो घोव)
