जाग्याभोंवतणी तीन फेरयो घालता. फेरी पुराय जाली म्हणजे म्हालो मडक्याक बुराक करता. तीसरी फेरीय पुराय जाली म्हणजे म्हालो तें मडकें शेंवटून मारता आनी मेल्ल्या आत्म्याक सोपूत घालून म्हण्टा 'विधवेक आनी तिच्या भुरग्यांक शांतीकाय मेळूं दी'.
जाळ घालून शिकार करप हो तांचो मपखेल वेवसाय आसा. हाचेभायर कांय वलैयन नुस्तेमारी, धवडकाम, शेतीमजुरी, लांकडांचे (भरे) विकप हेय धंदे करतात. हेर जमाती प्रमाण वलैयन समाजांतय काळानुसार बदल घडून कांय पोरन्यो चालीरिती वचून नव्यो आधुनिक चालीरिती भितर सरूंक लागल्यात.
- कों. वि. सं. मं.
वल्लभ संप्रदाय : एक वैष्णव भक्तिसंप्रदाय. ह्या संप्रदायान उत्तरप्रदेश, राजस्थान आनी गुजरात ह्या तीन प्रदेशांनी कृष्णभक्तीची धारा प्रवाहित केली. वल्लभाचार्यान प्रवर्तित केलो म्हणून हाका वल्लभ संप्रदाय म्हण्टात. वल्लभाचार्य शुध्दाव्दैती आशिल्लो म्हणून ताच्या संप्रदायाक शुध्दाव्दैती संप्रदाय अशेंय नांव आसा. रुद्र संप्रदाय ह्या नांवानूय ताका वळखतात. विष्णूस्वामी हो रूद्र संप्रदायाचो मूळ प्रवर्तक. ताचो संप्रदाय ताचे उपरांत खंडित जाल्लो, वल्लभाचार्य त्या पीठार बसलो आनी ताणें विष्णुस्वामीचें मत आपणावन ताचो प्रचार केलो.
वल्लभाचार्याक दोन पूत आशिल्ले. व्हडलो गोपिनाथ आनी धाकटो विठ्ठलनाथ. व्हडलो अचकित मेलो, तेन्ना धाकलो विठ्ठनाथ होच बापायचे गादयेर बसलो. संप्रदायाची वृध्दी आनी वेवस्था ह्या दोगांचेय श्रेय ताका फावता. विठ्ठलनाथ व्हड विव्दान आशिल्लो. ताणें वल्लभाचार्याच्या ग्रंथांचो प्रचार केलो आनी आपणेय बरेचल ग्रंथ बरयले.
विठ्ठलनाथान उत्तर भारतांत सगळ्याक भोंवडी करून संप्रदायाचो खाशेलो प्रचार केलो. विठ्ठनाथाक सात चले जाले. ह्या सात पूतांनी वेगवेगळीं पीठां स्थापून थंय विंगड विंगड नांवांनी श्रीकृष्णमूर्ती स्थापल्यो आनी संप्रदायाचो व्हड विस्तार केलो. त्या पूतांचीं नांवां, तांचें उपास्य कृष्णरुप आनी थळां अशीं -
वल्लभाचार्य आनी विठ्ठलनाथ ब्रजभाशेचे बरे जाणकार आशिल्ले. ब्रजभाशेक भोवमान मेळोवन दिवपाचें श्रेय ह्या बापूय - पुताक वता. ताच्या काळामेरेन ब्रजभास ही रांगडी आशिल्ली आनी साहित्याच्या मळार तिणें प्रवेश करूंक नाशिल्लो, पूण ह्या दोगांयनी सतत कश्ट करून आनी जायत्या जाणांक प्रोत्साहन दिवन ते भाशेक समृध्दताय मेळोवन दिली. वल्लभचार्याचे चार आनी विठ्ठलनाथाचे चार अशे आठ कविशिश्य आशिल्ले. बापूय - पुताचे उर्बेन तांणींय ब्रजभाशेंत बऱ्योच कविता रचल्यो. ह्या बापूय - पुतान बरेच कडेन भागवताचे सप्ताह केले. जे जे सुवातेर हो तप्ताह सुवाळो जालो, तींतीं थळां संप्रदायांत बैठक (बसका) ह्या नांवान प्रसिद्द आसात. अशो बसको वल्लभाचार्याच्यो ८४ आनी विठ्ठलनाथाच्यो २८ आसात. वल्लभ संप्रदायान बऱ्याचशा ललितकलांक प्रोत्साहन दिलें. श्रीकृष्णाचे सेवापद्दतीचें खोलायेन आनी वेवस्थित अशें विधान ह्या संप्रदायांत आसा, तशें तें हेर खंयच्याच संप्रदायांत दिसून येना. सेवा, श्रृंगार आनी कीर्तन अशीं हे पद्दतीचीं तीन आंगां आसात. पुराय वर्स ताणें जायतीं पर्वां आनी उत्सव हांचेमदीं विभागून उडयलां. दर एका उत्सवांत श्रीकृष्णाचो श्रृंगार कशे तरेचो आलचो, पूजापद्दत कशी आसची, नित्याचे पूजेंत खंयच्या वेळार खंयचें गीत गावचें ह्या सगळ्या गजालींचें तपशिलान वर्णन सांप्रदायिक ग्रंथांतल्यान केल्लें दिसता. संप्रदायाचे दर्शन - वल्लभाचार्याचो सिध्दांत शुध्दाव्दैत ह्या नांवान प्रसिद्द आसा. ह्या आचार्यान अव्दैत आपणावन ताचे फाटल्यान शुध्द हें पद जोडलां. शुध्द म्हळ्यार मायासंबंद विरयत. शंकराचार्याच्या अव्दैतांत मायाशबलित ब्रह्म संवसाराचें कारण मानलां. पूण वल्लभ मतांत मायोपाधिविरहित अतएव नितांत शुध्द ब्रह्म हेंच संवसाराचें कारण मानलां. ब्रह्म हेंच विश्र्वामदीं एकपात्र सत् आसा. ताचो परिणाम जगत् आनी जीव हांच्या रुपान दिसता. ताकालागून जीव आनी जगत् हीं दोनूय सत्यां आसात. शंकराचार्य नामरुपो पाधिविशिश्ट सगुण ब्रह्म आनी उपश्र्विरहित निर्गुण ब्रह्म हेंच अशीं ब्रह्माचीं दोन रुपां मानता. ताच्या मतान ह्या दोगांयमदीं निर्गुण ब्रह्म हेंच श्रेश्ठ आसून सगुण ब्रह्म मायाशबलित आशिल्ल्यान कनिश्ठ आसा. पूण वल्लभाचार्य म्हण्टा, ब्रह्माचीं हीं दोनूय रुपां सत्य आसात. ब्रह्म हें परस्पर विरोधी तत्त्वांक आलशिरो जावपाक शकतात. एकाच वेळार तें निर्गुण आनी सगुणूय आसूंक शकता. तें अणूपरस ल्हान आनी महतापरसूय व्हड आसा. भक्ताचेर कृपा करपाखातीर ते अविकृत आसुनूय विकृती धारण करता. श्रीकृष्ण होच परब्रह्म आसा. ताची कूड सच्चिदानंदमय आसा. ब्रह्माचे तीन प्रकार ते अशे आधिभौतिक = जगत्, आध्यात्मिक = अक्षरब्रह्म आनी आधिदैविक - परब्रह्म वा पुरुषोत्तम अशें ते मानतात. श्रीकृ्ष्ण जेन्ना आपले अनंत शक्तींतल्यान आपले ठांय रत| नांव | उपास्यनाम | थळ |
|---|---|---|
| १)गिरीधर | मथुरेश | कोटा |
| २)गोविंदराय | विठ्ठलनाथ | नाथव्दारा |
| ३)बालकृष्ण | व्दारकाधीश | कांकरोली |
| ४)गोकुलनाथ | गोकुलनाथ | गोकुळ |
| ५)रघुनाथ | गोकुलचंद्रमा | कामवन |
| ६)यदुनाथ | बाळकृष्ण | सुरत |
| ७)घन:श्याम | मदनमोहन | कामवन |
