सकाळचें उठून न्हावन उपास करतात. सांज जाल्या उपरांत यथाविधी व्रताचो संकल्प करुन शंकराच्या षोडशोपचाराची पूजा करतात. तरेतरेची फुलां, फळां अर्पण करतात. देवाक खडीसाकरेचो वो रोटाचो निवेद्य दाखयतात. पूजा जाल्याउपरांत अळणी जेवण जेवप अशें शास्त्र वचन आसा.
सतराव्या सोमारा पुजा करपाखातीर शिवाच्या देवळान वतात. पुजेंतल्या फुलांनी सोनचाफो, बेल, कमळ, पुन्नाग आनी बकुल ह्या फुलांचो आस्पाव करचो असें शास्त्रवचन आसा. पांच शेर गंवाचें पीठ घेवन ताच्या चवथ्या भागाइतलें तूप आनी गोड घालून ताचें रोट भाजतात, ताचे तीन भाग करुन, एक भाग निवेद्य दाखयतात. एक भाग देवळांतल्या लोकांक प्रसाद म्हण वांट्टात आनी एक भाग व्रतकर्तो खाता. पुजा जाल्या उपरांत सोळा ब्राह्मण दांम्पत्याक जेवण वाडटात आनी तांचो यथाशक्ति भोवमान करतात.
हाचें फळ सगळ्या पापांचो नाश जावचो आनी आपली इत्सा पुराय जावची हें आसता.
- कों.वि.सं.मं.
सौझ, अँथनी (टॉनी) जॉन द – (जल्म – 14 ऑक्टोबर 1920, मुंबय; मरण – 1 मार्च 1981, मुंबय).
गोंयचो सुटकेझुजारी. ताणें मॅट्रिक मेरेन शिक्षण घेतलें. सुरवेक पाद्री जावपाक तो सेमिनारींत गेल्लो. पूण उपरांत तें सोडून तो भारताचें भोंवडेर गेलो. काशी हांगा कांय तेंप तांणें वेदाचें शिक्षण घेतलें. उपरांत तो लॉयडस् बँकेंत रुजू जालो. फुडें हे बँकेच्या कामगार संघाचो तो सरचिटणीस जालो. 1952 वर्सा तो ‘नॅशनल काँग्रेस गोवा’ हे संघटनेचो वांगडी जालो. उपरांत सुटके चळवळींनी तो वांटो घेवंक लागलो. तो हे संघटनेचो सरचिटणीस म्हूण काम पलयतालो. 15 ऑगस्ट 1954 दिसा काणकोणच्या पोळें वाठारांतल्यान गोंयचे शीमेचेर सत्याग्रहींचो पयलो पंगड घेवन ताणें सत्याग्रह केलो. तेन्ना ताका ताच्या वांगड्यांसयत अटक केलो. सुरवेक ताका पणजेच्या आल्तिनोवयल्या मनोरुग्ण बंदखणींत घाल्लो. उपरांत आग्वाद आनी रेईश मागूश बंदखणींत दवरुन ताका 28 वर्सां खर बंदखणींची ख्यास्त फर्मायली. 1959 वर्सा ताचे ख्यास्तींत सूट दिवन ताची सुटका जाली. उपरांत तो परत भूंयगत चळवळींनी वावर करुंक लागलो. ह्या वेळार परत पोलिसांनी वास्को हांगा ताका अटक करुन बंदखणींत घालो. फुडें गोंय सुटके उपरांत ताची सुटका जाली.
1963 वर्सा तो जिल्हा काँग्रेस समितीचो चिटणीस म्हणून वेंचून आयलो. मुरगांव गोदी कामगार संघटनेचो तो संस्थापक वांगडी आशिल्लो. महाराष्ट्रवादी गोमंतक पक्षाचो तो वांगडी आसलो. ओपिनियन पोला उपरांत तो ह्या पक्षाचो जोड चिटणीस जालो. 1964 वर्सा तो पणजी नगरपालिकेचो वांगडी म्हूण वेंचून आयलो. गोवा भारत स्काऊटस अँड गायडसाचो राज्य मुखेल कमिशनर म्हणून ताणें काम केलां. मार्च 1967त मांद्रे मतदार संघातल्यान तो गोंय, दमण आनी दीव विधानसभेचो आमदार म्हूण वेंचून आयलो. तेन्ना ताका कायदो, कामगार, उद्देग आनी शेतवड ह्या खात्याचें मंत्रिपद मेळ्ळें. पूण महाराष्ट्रवदी गोमंतक पक्षांतल्या फुडाऱ्यांकडेन ताचे मतभेद जाल्ल्यान 19 जून 1970 ह्या दिसा ताणें मंत्रीपदाचो राजीनामो दिलो. उपरांत तो इंडियन नॅशनल काँग्रेस संघटनेचो वांगडी जालो. गोंय शिपयार्ड कामगार संघटना, राश्ट्रीय इंजिनियरींग कामगार संघटना आनी इंडियन नेशनल ट्रेड युनीयन काउन्सीलचो वांगडी आसलो. उपरांतच्या काळांत राजकारण सोडून तो समाजसेवा करुंक लागलो. भारत सरकारान ताम्रपत्र दिवन सुटके झुजांतल्या ताच्या वावराचो भोवमान केलो. 18 जून 1984 ह्या दिसा गोंय, दमण आनी दीव सरकारान ताम्रपत्र दिवन सुटके झुजांतल्या ताच्या वावराचो भोवमान केलो.
- कों.वि.सं.मं.
सौझ, राफेल आंतोनियु द– (जल्म – 20 मे 1926, अस्नोडा-बार्देश).
गोंयचो सुडकेझुजारी, ताणें मुळावें शिक्षण इंग्लिशींतल्यान घेतलें. 1954 वर्सा तो मुंबयच्यान गोंयांत आयलो आनी ‘नॅशनल काँग्रेस गोवा’ हे संघटनेचो वांगडी जालो. उपरांत तो पत्रकां लावप, लोकांक सुटकेझुजांत वांटो घेवंक स्फुर्त दिवप, लोकांक राश्ट्रीय साहित्य, पत्रकां वांटप असलीं कामां तो करतालो. एक फावट पीटर आल्वारिस हाणें साकरवाळ हांगा आयोजीत केल्ले बसकेंत वांटो घेतलो, ह्या आरोपाखाला 19 मार्च 1955 ह्या दिसा जेम्स फर्नांदीस हाचेवांगडा पुर्तुगेज पालिसांनी ताका अटक केलो. पोलिसांनी ताका खूब मार दिलो आनी दोन वर्सां खातीर बंदखणींत दवरलो. 1958 वर्सां बंदखणीसावन ताची सुटका जाली. भारत सरकारान ताम्रपत्र दिवन ताचो भोवमान केला. - कों.वि.सं.मं.
सौझ, लिबानु एस् द– (जल्म – 6 सप्टेंबर 1930, नायरोबी, आफ्रिका).
गोंयचो सुटके झुजारी. ताणें मुळावें शिक्षण पुर्तुगेज आनी इंग्लिशींतल्यान घेतलें. 1954 वर्सासावन तो ‘क्वीट गोवन ऑर्गनायझेशन’चो, तशेंच मुंबयचे गोंय सुटके समीतीचो आनी गोवन पोलीटीकल कोन्फरन्सचो वांगडी आशिल्लो. ह्या काळांत तो राजकीय वावरांनी वांटो घेतालो. तेन्ना पोलिसांनी ताका धरलो आनी णव म्हयने आल्तिनोवयलें बंदखणींत दवरलो. भारत सरकारान ताम्रपत्र
