ताचे मतप्रणालीक विरोध करून, सुरवेक रशियेंतूच कम्यूनिस्ट शासन घट्ट करपाचें थारायलें. ताणें रशियन लोकांचीं मनां आपलेकडेन घुंवडावन लेगीनची सुवात हातासली. ट्रॉटस्कीन क्रांतिकारी तत्त्वप्रणाली संवसांरांत पातळपाचो आपलो वावर चालूच दवरलो. ट्रॉटोस्की आसा तेमेरेन आपले सत्तेक धोको आसा हें जाणून स्टालिनान आपल्या कांय हस्तकांवरवीं १९२७ त ट्रॉटोस्कीक जिवेशीं मारलो. सत्तेंत आपली सुवात घट्ट केल्या उपरांत ताणें लेनिन हाणें मांडिल्ली अर्थनीती कुशीक सारून १९२८ त पयली पंचवर्सुकी येवजण चालींत हाडली. पयलीं पंचवर्सुकी येवजण चालींत हाडटना ताणें देशांतली सगळी भूंय आनी उद्देगधंद्यांचें राश्ट्रीयीकरण करपाचें थारायलें. पूण शेतकी जमीन भौशिक शेतवडीखाला हाडटना ताका 'कुलक' ह्या मध्यम स्थितींतल्या जमिनदारांकडच्यान आनी शेतकामत्यांकडच्यान खूब विरोध जालो. विरोध मोडून उडोवपाखातीर स्टालिनचे सत्तेचो वापर करून बळजबरीन देशांतली भूंय भौशिक शेतवडीखाला हाडली. उद्योगीक मळारय ताका व्हडलेशें यश मेळ्ळेंना. पूण देशांतलें कोळशाचें, लोखणाचें आनी पेट्रोलाचें उत्पन्न सुमार दोन दोन पटींनी वाडिल्लें. दुसरें म्हाझूज सुरू जायत मेरेन स्टालिनचे देखरेखीखाला रशियेचें उद्येगीकरण जाल्लें. देशांतलो तिख्या उद्येग साडेचार पटींनी, कोळसो चार पटींनी, तेल तीन पटींनी जाल्यार शिमीट उद्येग दोन पटींनी वाडिल्लो. उद्येगधंद्याक फाटबळ मेळचें म्हूण ताणें देशभर रस्ते आनी रेल्वेमार्गांचें जाळें पातळायल्लें. पूण दुसऱ्या महाझूजांत रशियेन वांटो घेतिल्ल्यान मूळ येवजणो कुशीक दवरून झुजाक उपेगी पडपी म्हालाच्या उत्पादनाचेर भर दिवंचो लागलो.
सत्तेर आयल्या उपरांत स्टालीनान लोकशायेचीं तत्त्वां आशिल्ली घटना तयार करून, त्याप्रमाण शासनाची रचणूक केल्ली. पूण प्रत्यक्षांत ताचें शासन एकतंत्री हुकूमशायी स्वरुपाचें आशिल्लें. ताच्या शासनाक विरोध करतल्यांक ताचेकडल्यान खर ख्यास्त जाताली. ताचे राजवटींत सुमार दोन लाखांवयर लोकांक तडीपार केल्ले, लाखांवयर लोकांक गोळार चडयल्ले, जाल्यार कांय लाख लोकांक जल्मभर बंदखणींत दवरिल्ले.
हिटलर, मुसोलिनी तशेंच हेर हुकूमशायी राश्ट्रां आनी दोस्त राश्ट्रांभितर दुसऱ्या महाझुजाच्या हालचाली चलताल्यो तेन्ना स्टालिनान रशियेचें अमूकच परराशट्रीय धोरण म्हूण थारावंक नाशिल्लें. ज्या राश्ट्रांकडच्यान रशियेक फायदो जातलो, तांचेच कडेन हात मेळोवणी करतलो अशें ताणें थारायलें. ऑगस्ट १९३९त दोस्त राश्ट्रां जेन्ना हिटलरा आड कबलात करपाक बशिल्लीं, तेन्ना गुपितमणान हिटलरान पोलंडाचेर घुरी घाली आनी दुसरें महाझूज सुरू जालें. झुजाच्या सुरवेच्या दिसांनी जर्मन सैन्य आपल्या अस्तंतेकडच्या दुस्मानांवांगडा झगडटा ताचो फायदो घेवन रशियेन उदेंत पोलंड, इस्टोनीया, लॅटव्हिया, लिथुयानिया आनी रोमानियेच्या प्रदेशाचेर घुरी घालून ते आपल्या शेकातळा दवरले. हिटलराच्या फुडारपणाखाला जर्नमन सैन्य रशियेचेर आयज ना फाल्यां घुरी घालतलें हाची जाणीव जावन, स्टालिनान मे १९४१त जर्मनी आड झगडपाची पुर्व तयारी करून दवरिल्ली. उपरांत जर्मनीन एक एक करून रशियेचेर घातिल्ल्यो घुरयो, रशियन सैन्यान स्टालिनाच्या मार्गदर्शनाखाला यशस्वीपणान परतून लायल्यो. झुजाचो मुखेली ह्या नात्यान स्टालिनान झुजामळार, दारुगुळो आनी अर्थवेवस्थेचेर आपले बरोच ताबो दवरिल्लो. त्याच प्रमाण ब्रिटनाचो प्रधानमंत्री विन्स्टन चर्चिल आनी अमेरिकेचो अध्यक्ष फ्रॅंक्लीन रूज्वेल्ट हांचे वांगडा बसून म्हत्वाच्यो कबलाती घडोवन हाडपाक स्टालिनाकय मानाची सुवात आशिल्ली. ताणें १९४३त तेहरान कबलातींत आनी १९४५त याल्टा कबलातींत वांटो घेतिल्लो.
दुसऱ्या महाझुजा उपरांत युरोपांत पातळिल्ले अस्थिर राजवटीचो फायदो घेवन स्टालीनाक उदेंत युरोपांतल्या देशांनी कम्युनिस्ट राजवट लागू करपाक यश मेळ्ळें. त्या देशांनी राज्यवेवस्था, अर्थवेवस्था आनी परराश्ट्र धोरण थारावप रशियेचे देखरेखीखालाच जावपाक लागलें. अशे रितीन स्टालिनान रशियेवांगडा आपल्या अंकित देशांकूय हेर लोकशाय-राश्ट्रांसावन वेगळे जावन, ताणें अमेरिका विरोधी भुमिका घेतली. झुजाउपरांत देशांंतली परिस्थिती सुदारपाखातीर ताणें १९४६ ते १९५१ ह्या काळाखातीर नवी पंच वर्सुकी येवजण आंखली. रशियेक बळिश्ट करपाखातीर अणूशक्ती निर्मीतीचो उद्येग सुरू केलो. पूण मार्च १९५३त ताका गूढ अवस्थेंत मरण आयलें.
मार्क्सवादी तत्तवांच्या आनी सिध्दांन्ताच्या आदारान स्टालिनान सत्तावीस वर्सां रशियेंत सत्ता चलयली. पूण ताणें पुरायपणान मार्क्वादी पद्दतीन कार्य केलेंना. रशियेंत मार्क्सवादी तत्त्वां लागू करता आसतना ताणें हुकूमशाय पद्दत आपणायली. ताच्या भिरांकूळ कर्तुत्वांक लागून ताका रशियेचो पोलादी राज्यकर्तो अशें म्हण्टात.
-कों. वि. सं. मं.
स्टीवन्स फा. तॉमास:(जल्म: १५४९ बुश्टन-इंग्लंड मरण: १६१९ गोंय).
जेजुईत पाद्री. ताणें 'क्रिस्त पुराण' (म्हाकाव्य), 'दोत्रीना क्रिस्तां' (धर्मीक ग्रंथ) आनी 'कोंकणी व्याकरण' बरयलें. उंचेलें शिकप ऑक्सफोर्ड विश्वविद्यालयांत करून १५७५त रोम शारांत ताणें जेजुईत पंथाची दिक्षा घेतली. २४ एप्रिल १५७९ वर्सा तो धर्मीक कार्याखातीर गोंयांत आयलो. सुमार चाळीस वर्सां ताणें गोंयच्या वेगवेगळ्या वाठारांनी धर्मीक कार्य केलें. मदीं एक वर्स (१६११-१२) वसई हांगां मराठीचें अध्ययन केलें. गोंयांत वावर करताना ताणें कोंकणी शिकून घेतली तशेंच मराठीचोय अभ्यास केलो आनी निजाच्या
