Jump to content

Page:Konkani Vishwakosh - Volume 4 Released.pdf/975

From Wikisource
This page has not been proofread.

करतात.ह्या मागण्यांत तुळस, मांडागुरु ह्या देवतांक व्हड स्थान आसा मागण्या उपरांत खाशेले स्वरलयींत धोल वाजपाक लागता. परंपरेन थारिल्ल्या मनशाचेर भार येता. देवाकडच्यान उत्सव बरेभशेन जावंचो म्हणून उतर घेतल्या उपरांत हो उत्सव सुरु जाता आनी अशें तर मेळूंक ना जाल्यार हाणपेट जायना. मागीर परत सांगणें जाता. मांडाचेर मदेगाक पाटाचेर एक कुंवाळो दवरतात. तलवारीच्या एका घावान त्या कुंवाळ्याचे दोन कुडके करून ते परत जोडपाचे आसात हे दोन कुडके पयलींभाशेन जुळ्ळे नात जाल्यार हाणपेटाच्यो जखमो भरून येनात असो समज आसा.

हो विधी जाता आसतना परंपरेन थरिल्ले गडे सोवळे जावन मांदाचेर उबे रावतात हाणपेटांत भाग घेवप्यांत कांय आंगवण केल्लेय गडे आसतात कमराक धोंपरावयर घट्ट धोतर कपलाक गंध हातांत गळ्यांत फुलांच्यो माळो आनी दोनय हातांत उक्त्यो तलवारी असो गड्यांचो भेस आसता ताशे धोल आनी थाळयेभशेन धांपणीं हांच्या तालार गड्यांच्या भोंवतणचे मनीस नेटा नेटान नाचपाक लागतात मदीं उबे आशिल्ले गडे तोंडान होंकार दित दोनय तलवारी चारय वटांनी फिरयतात आनी थंयच थंयच वांटकुळे नाचत रावतात तलवारीचे घाव फाटीर पोटाचेर घेतात ताकालागून घावे जावन रगत येता पूण देवाचो शब्द मेळिल्ल्यान घावे रोखडेच भरून येतले म्हणपाचो विश्वास आसता हे गडे नाचतात त्या दिसा तांणी उपास करचो पडटा जेन्ना नाच थांबता तेन्ना घावांचेर देवाचें तीर्थ फाफुडटात मांडावयले हेर मान पानाचे विधी जातात आनी पयलो दीस सोंपता

दुसरे दिसासांजमेरेन गांवांतल्या घराघराच्या आंगणांत आनी शेजारच्या गांवांत हाणपेट खेळटात हाका 'मेळ नाचप' अशें म्हळ्टात पिसाटलेलीं रणवाद्यां चित्रविचित्र पोशाख केल्ले गांवचे लोक मदीं उगड्यो तलवारी घेतिल्ले गडे असो हो मेळ पदां म्हणत नाचत गांवांतल्यान भोंवता ह्या प्रकारांत चौरंग टाळो आनी आरत अशीं तीन प्रकारांचीं पदां आसतात तशेंच तांचे विशय पुराणीक कथा गूढकथा विचित्रकथा हांचो आस्पाव आशीले आसतात होळयेन हाणपेट सोंपता तो मेरेन गड्यांच्या आंगावयले घावे भरून येतात आनी तशें जालेंना जाल्यार त्या खातीर देवस्पण करतात

-कों वि सं मं

हायती: रेपुब्लिका द हायती एक प्रजासत्ताक देश कॅरिबियन दर्यांतल्या वेस्ट इंडीज जुंव्यांच्या चोंब्यां मदल्या हिस्पानिओल जुंव्याचो अस्तंत भाग जुंव्याचो उदेंत भाग डोमिनिकन देशान रेवाडिला देशाची चडशी भूंय दोंगरी आनी ऊंच सड्यांची आशील्ल्यान ताका हायती नांव मेळ्ळें इंडियन भाशेंत हायती म्हळ्यार ईंच भूंय क्षेत्रफळ २७,७५० चौ किमी देशाचे उदेंतेक डोमिनिकन प्रजासत्ताक उत्तरेक ऍटलांटीक म्हासागर अस्तंतेक आनी दक्षिण कॅरिबियन दर्या आसा हायती हें निग्रो लोकांचें सगळ्यांत आदलें प्रजासत्ताक आनी अमेरिका खंडांतलें अमेरिकेचीं संयुक्त संस्थानाफाटलें दुसरें १८०४त फ्रेंच वसणूककारांक धांवडावन तांणी स्वातंत्र्य मेळयलें पोर्त ओ प्रिन्स हें देशाचें राजपाटण तशेंच देशांतलें सगळ्यांत व्हडलें शार

भूंयवर्णन : भूंयरचणुकेचे नदरेन देशाचे मुखेलपणान उत्तर द्विपकल्प आनी दक्षिण द्विपकल्प अशे दोन सैमीक भाग जातात हांचे मदलें जें आखात आसा ताका गोल्फ दे ला गोनावी अशें म्हण्टात दोनय द्विकल्पां मदीं आशिल्ल्या जुंव्याक 'इले दे ला गोनावे' अशें म्हण्टात उत्तर द्विपकल्प ऍटलांटीक म्हासागरांत रिगिल्लो आसून ताची चडांत चड लांबाय १६० किमी जाल्यार दक्षिण द्विपकल्प कॅरिबियन दर्यांत पातळ्ळा ताची चडांत चड लांबाय ३२० किमी आसा हे दोनय द्विपकल्प आर्टीबोनायट मळान एकठांय जोडल्यात हे दोन द्विपकल्प म्हळ्यार देशांतल्यो दोन पर्वतांवळी आसून, त्यो मुखेलपणान चुनखडीयुक्त आसात ह्या दोनय पर्वतांचे वळीं मजगतीं आर्टीबोनायट न्हंयेचें रूंद देगण पातळ्ळां देशांत आस्पाव जावपी टोटूगा जुंवो देशाचे उत्तरेक आसा पर्वतांचेर कांय प्रमाणांत सॅड्रिला आनी मॉहॉगॅनी प्रकारचीं रानां आसात आदल्या तेंपार हायतींत बरींच रानां आशिल्ली पूण पिकां घेवपाखातीर व्हड प्रमाणांत रानतोड जाल्ल्या कारणान आतां फकत कांय दोंगरी वाठारांनीच रानां दिसतात हांगाच्या रानांनी पाचन सेडर ओक मॉहॉगॅनी आकाना हे मदेराक पेगी पडपी रुख आसात हांगाचें हवामान सादारपणान उश्ण कटीबंधीय प्रकारचें दर्यादेगांनी तापमान २१ ते ३५ सॅ जाल्यार दोंगरी वाठारांनी तें सादारणपणान १० ते २४ सॅ इतलें आसता उत्तरेकडच्या पर्वतीय प्रदेशांत सरासरी वर्सुकी पावस २०० सेँई जाल्यार दक्षिणेकडच्या दर्याकडच्या दर्यादेगांनी तो १०० सेँई परस उणो पडटा जून ते ऑक्टोबर तेंपार कांय वेळार जावपी हुरीकन मोडांक लागून देशाचें खूब नुकसान जाता ह्या देशांत व्हड आकाराची मोनजात सामकी उणी जायती ल्हानसान मोञात आसा बिळांनी रावपी आनी किडमूय खावपी मिओनजातिच्यो खूब जाती आसात सरपटपी मोनजातींत मानगें इगुना आनी शेड्ड्यांचो आस्पाव जाता स्थलांतर करून आयिल्लीं आनी थळावे जातीची मेळून सुमार २०० वयर जातींचीं सुकणीं हांगा आसात

इतिहास: क्रिस्तिफोर कोलंबस १४९२त हिस्पानिओला जुंव्याचेर पावलो ताचें 'सान्ता मारीया' हें तारूं तडीक मुंगरलें कोलंबसाच्या सांगात्यांनी त्या तारवाच्या फळयेसावन सद्याच्या कॅप हायतियान ह्या शारांत कोट उबारलो कोलंबसान ताका 'फोर्ट नविदाद' अशें नांव दवरलें कोलंबस आपलें तारूं घेवन फुडें गेल्याउपरांत ताचे कांय सांगाती त्या कोटाची राखण करपाखातीर त्या जुंव्याचेरच रावले पूण त्या जुंव्याचेर रावपी आरावाक इंडियन