आल्मैदा, आनास्तासिओ आल्मेनिया
सांपडटात. 1,500 ते 1,800 मी. मेरेन उंचायेच्या वाठारांत आल्पायन तणाचीं मळां आसात. हेर बरेच तरेचीं झोपां आनी फुलझाडां हांगा दिसतात. रानदुकरासारकी कांय थोडीच रानवटी मोनजात आसा. पूण जनावरांची संख्या उणी. रानांनी सुकण्यांचें प्रमाण मात बरेंच आसा.
इतिहासः हांगाचे मूळ लोक इंडो युरोपीयन आसात. इ. स. प. तिसऱ्या शतमानांत तांणी हांगा आपलें राज्य निर्मिलें. इ. स. प. 197 त रोमन लोकांनी हांगा शेक गाजोवपाचो यत्न केलो, पूण तो फळादीक जालोना. चवथ्या शतमानाच्या लागसार हांगाच्या कांय वाठारांचेर बायझंटायन साम्राज्यान जैत मेळयलें. तांणीच हांगाच्या लोकांक ‘ आल्बेनियन ’ अशें नांव दिलें. उपरांत हांगा परकी सत्तेच्यो घुरयो पडत आशिल्ल्यो. 1443 त लोकांक इस्कंदरबेग ऊर्फ जॉर्ज कॅस्ट्रिओटा हो फुडारी मेळ्ळो आनी ताणें 1468 मेरेन आल्बेनियाचे परिस्थितींत बदल हाडलो. 1479 त तुर्कांनी पुराय देश जिखून घेवन इस्लामचो प्रसार केलो. 1878 उपरांत हांगाच्या लोकांमदीं जागृताय आयली आनी तांणी आपले मुळावे राश्ट्रीय हक्क सांबाळपाक नदरेन एकवट घडयलो. 1912 त आल्बेनियाक तुर्कस्थानच्या हातांतल्यान स्वतंत्रताय मेळ्ळी आनी 1925 त हो देश प्रजासत्ताक म्हूण जाहीर जालो. 1928 त, हांगा अहमद बेग झोग हाची राजेशाय आयली. 1939 ते 1944 ह्या काळखंडांत आल्बेनियाचेर इटली आनी जर्मनीचो शेक चल्लो. 1946 त, जनरल एम्व्हर होजा हाच्या फुडारपणाखाल हांगा कम्युनिस्ट राजवट आयली. रशियाच्या पालवान राज्यकारभार चलूंक लागलो. रशियांत जाल्ल्या राजकी घडणुकांचो परिणाम जावन 1961 त आल्बेनियान त्या देशालागचे संबंद तोडले आनी चिनी साम्यवादाची कड घेतली. फुडें 1978 त चिनी फुडाऱ्यांकडेनय आशिल्ले संबंद आल्बेनियान तोडले. 1985 त होजा हाका मरण आयलें आनी आल्बेनियान हेर राश्ट्रांकडेन राजनितीक संबंद जोडूंक सुरवात केली.
अर्थीक स्थितीः अर्थवेवस्थेचो मुखेल भार शेतवडीचोर आसा. गंव, मको, भाज्यो आनी फळांचें पीक हांगा बरेंच येता. नुस्तेमारीचो वेवसाय उदरगतीक पावला. खणीच्या वेवसायांतल्यान आनी कारखान्यांतल्या उत्पादनांतल्यान ह्या देशाक बरेंच परकी चलन मळटा. आयात-निर्यात वेव्हार चडशे सगळ्या साम्यवादी राश्ट्रांवांगडा जातात. लेक हें हांगाचें अधिकृत चलन आसा.
समाजीक स्थितीः रस्ते, रेल्वे, हवाई आनी उदकां मार्गांवयल्यान बरेतरेन येरादारी जावपाची वेवस्था हांगा आसा. प्रसार माध्यमांचेर सरकाराचें नियंत्रण आसता. राजवेवस्था साम्यवादी विचारतत्वांचेर आदारिल्ली आसा. हांगाचे लोकसंख्येंतले 97% लोक मूळ जमातीचे आसात. धर्माप्रमाण 20.5% मुसलमान, 18% नास्तिक, 55.4% धर्म मानीनाशिल्ले जाल्यार उरिल्ले हेर धर्मांचे आसात.
आल्बेनियन साहित्य बरेंच नामनेक पावलां. नाइम फ्रेशेरी, फैक कोनित्झा, ग्येर्गी फिश्ता ह्या आल्बेनियन साहित्यिकांनी संवसारभर नामना मेळयल्या. 7 ते 15 वर्सांमेरेन 8 वर्साचें मुळावें शिक्षण फुकट, सत्त्कीचें आनी एकसारकें आसा. साक्षरतेचो पांवडो बरोच ऊंच आसा.
कों. वि. सं. मं.
आल्मैदा, आनास्तासिओ तोमाझीनु बारनाबे दः
(जल्मः 12 जुलय, 1929 वेळ्ळी-साश्टी; मरणः 25 मे 1978 वेळ्ळी).
गोंयचो सुटके झुजारी. बापायचें नांव कायतानु आल्मैदा. ताणें बी. ए. मेरेन शिक्षण घेतलें, तशेंच पत्रकारितेचोय अभ्यास केलो. 1950 वर्सा मुंबय प्रजासमाजवादी पक्षान आयोजित केल्ले विद्यार्थी चळवळींत ताणें वांटो घेतिल्लो. 1953 वर्साचे सुर्वेक तो ‘ नॅशनल काँग्रेस ’- गोंय संघटनेचो वांगडी जालो. 1954 वर्सा तो हे संघटनेचे मुंबय शाखेचो चिटणीस जालो. उपरांत उरसेलीनु आल्मैदा आनी फेलीक्स आल्मैदा
