फाटल्यान दवरिल्लो. - कों. वि. सं. मं.
गांधी राजीव[edit] जल्म : २० ऑगस्ट, १९४४ मुंबय; मरण : २१ मे १९९१, श्रीपेरुंबुदुर).
भारत देशाचो सगळ्यांत तरनाटो आदलो प्रधानमंत्री.भारताची आदली प्रधानमंत्री स.इंदिरा गांधी आनी फिरोझ गांधी हांचो व्हडलो पूत. पं. जवाहरलाल नेहरू हांचो नातू. राजीव गांधीचें मुळावें शिकप वेलहम्स स्कूल (नवी दिल्ली)हांगा जालें. १९६०त सिनियर कॅंब्रिज एक्झामिनेशन दुसऱ्या वर्गांत पास जालो. फुडें आपलो भाव संजय हाचे वांगडा तो लंडनाक गेलो. थंय ताणी इंपिरिअल कॉलेज - लंडन हांगा शिकप घेवपाक सुरुवात केली. एका वर्सा उपरांत तो मॅकेनिकल इंजिनिअरिंग शिकपाक ट्रिनिटी कॉलेज-लंडन हांगा आयलो. भुरगेपणासावन शांत स्वभावाचो म्हूण ताका वळखताले. इंग्लंडांत आसतना दावे विचारसरणेच्या विद्यार्थी संघटनांसावन तो सदांच पयस रावलो. थंय शिकपाक आसतना ताका ६२० पौंड मेळटाले. तातूतले ४५० पौंड शिक्षणाची फी, खाणजेवण आनी रावपाचें भाडें हातूत सोपताले. तेपासत तो पैशांची तूट भागोवंक आइस्क्रीम विकतालो आनी एके बेकरींत नोकरी करतालो. इंग्लंडात शिकताआसतना ताची वळख सोनिया मायनो हिचेकडेन जाली. ती इग्लिश भाशेचो अभ्यास करपाक लंडनाक आयिल्ली. २५ फेब्रुवारी १९६८ दिसा दोगांय लग्न जालीं. तांका राहुल आनी प्रियांका अशीं दोन भुरगीं आसात. लग्न जावन भारतात येतकच ताणें विमान चलोवपाचो हेत मनांत बाळगून दिल्ली फ्लाइंग क्लबांत प्रवेश घेतलो. ह्या क्लबाची प्रवेश परिक्षा तो पास जालो. काय काळाउपरांत इंडियन एअरलायन्स सेवेंत तो वैमानिक म्हूण तो नोकरेक लागलो. एक कुशळ वैमानिक म्हूण ताची नामना आसली. सादारणपणान चवदा वर्सां इंडियन एअरलायन्सांत वेवसायीक वैमानिक म्हूण ताणें काम केलें.
काँग्रेस पक्षाच्या लोकशायमताक ताचो पुराय तेंको आसलो, पूण राजकारणासावन तो सदांच पयस रावलो. २३ जून १९८१ दिसा ताचो धाकलो भाव संजय गांधी हाका विमान अपघातांत मरण आयलें. ही घडणूक ताका राजकारणांत हाडपाक कारण जाली.आवयक राजकी सांगात दिवचेपासत ताणें वैमानिकपदाचो राजीनामो दिलो आनी जून १९८१त अमेठी लोकसभा मतदारसंघांत पोटवेचणूक लडयली. हे वेंचणुकेंत २ लाख ५८ हजार मतांनी ताणें व्हड जैत जोडलें. २ फेब्रुआरी १९८३ दिसा इंदिरा काँग्रेस पक्षाचो सरचिटणीस म्हूण ताची नेमणूक जाली. ३१ ऑक्टोबर १९८४ दिसा प्रधानमंत्री श्रीमती इंदिरा गांधी हिचे हत्येउपरान्त पिरायेच्या चाळीसाव्या वर्सा राजीव गांधी हाका भारताचो सातवो प्रधानमंत्री म्हण वेचून काडलो. २४ ते २७ डिसेंबर १९८४ मजगतीं जाल्ले आठवे लोकसभा वेंचणुकेंत राजीव गांधीच्या फुडारपणाखाला इंदिरा काँग्रेस पक्षान इतिहासिक जैत जोडलें. वेचणूक जाल्ल्या ५०८ सुवातींतल्यो ४०१ सुवाती पक्षाक फाव जाल्यो. राजीव गांधी अमेठीतल्यान ३ लाख १४ हजार मतांनी वेचून आयलो. ताच्या काळांत घडिल्ल्यो म्ह्त्वाच्यो राश्ट्रीय घडणुको : अरुणाचल प्रदेशाक मेळिल्लो घटक राज्य दर्जो, पंजाब, आसाम, मिझोरम, अस्तंत बंगाल राज्यांनी शांतताय हाडपा नदरेन जाल्ल्यो कबलाती, पक्षांतर आळाबंद हाडपी पक्षांतर कायदो, दूरदर्शनाचो जाल्लो विस्तार, आर्विल्लें तंत्रगिज्ञान आनी कंम्पुटर हांका दिल्लें म्हत्व, नवी शिक्षण वेवस्था, मालदीवाचें अखंडपण तिगोवपाखातीर त्या देशांत केल्ली लश्करी कारवाय, श्रीलंकेत तमीळवंशीयांची राखण आनी श्रीलंकेंचें अखंडपण तिगोवपाखातीर धाडिल्ली भारतीय शांतीसेना हांचो आस्पाव जाता. णववे लोकसभेत ताच्या इंदिरा काँग्रेस पक्षाक भौमत मेळोवपाक अपेस आयलें. तो स्वता अमेठी लोकसभा मतदारसंघातल्यान वेचून आयलो. १९९०च्या शेवटाक ताच्या इंदिरा काँग्रेस पक्षाक भोवमत मेळोवपाक अपेस आयलें. तो स्वता अमेठी लोकसभा मतदारसंघातल्यान वेचून आयलो. १९९०च्या शेवटाक ताच्या इंदिरा काँग्रेस पक्षान जनतादलाक (स) फाटबळ दिवन सरकार घडयलें. १९९१तल्यो वेंचणुको जाहीर जाल्याउपरान्त प्रचाराक गेल्लेकडेन ताची बॉम्ब स्फोटांत हत्या जाली. - कों. वि. सं. म.
गांयडोळ :
एक सरपटपी प्राणी. (वर्ग - कीटोपोडा ; गण - ऑलिगोकीटा). गांयडोळ हो दंडगोलाकार सरपटपी प्राणी आसून ताच्या दोनूय तोंकाकडेन तो अशीर जाल्लो दिसता. ताच्या शरीराचे सुमार १०० ते १२० खंड वा भाग पडिल्ले आसतात. चवदा ते सोळा ह्या भागाभोंवतणी ग्रंथीमय ऊतकाची जाल्ली पर्याणिका (कातीचो फुगिल्लो ग्रंथीमय भाग) आसता. ताच्या शरीराचेर तोंड, गुद्द्वार, एक स्त्रीजनन रंध्र, दोन पुंजनन रंध्रां आनी शुक्र-ग्राहिका रंध्रांच्यो चार जोडयो आसतात. दरेका भागाभोंवतणी मदीं कायटिनी (एक पदार्थ) आनी शूकांचें वलय (ल्हान, ताठ आनी सरळ केंसाची रचणूक) आसता. पयले बारा भाग सोडून उरिल्ल्या सगळ्या भागांचेर मध्यपृष्ठभागार शरीराचे पोकळेंत जोडिल्ले ल्हान बुराक आसतात. शिरांचे पोकळेंत आशिल्ल्या पड्ड्याक लागून खंडीभवन जाता. भितल्लें आनी भायलें खंडीभवन एकामेकांकडेन जुळपी आसता. तोंड, तोंडाची पोकळी, ग्रसनी (तोंडाच्या पोकळे फाटल्यान आशिल्लो अन्ननलिकेचो स्नायूमय भाग) ग्रासिका, (ग्रसनीसावन आंतकड्यामेरेनचो आदारनालाचो भाग, पेशणी (अन्न बारीक करपी साधन), आंतकडीं, मलाशय आनी गुद्द्वार हे पचनसंस्थेचे मुखेल भाग आसतात. सव्वीसाव्या भागासावन गुद्द्वाराआदल्या तेवीस ते पंचविसाव्या भागामेरेन आंत्रवलन (Typhlosole) आसता. गांयडोळ उस्वास कातीवरवीं करता. तेखातीर कात ओलसार आसची पडता. परिवहन तंत्रांत पृष्ठीय रुधिरवाहिनी, अधर रुधिरवाहिनी आनी अधस्तंत्रिका वाहिनी ह्यो मुखेल वाहिनी तशेंच पार्श्व आनी पार्श्वांत्रीय (आंतकड्याचे कुशीक आशिल्लीं) ह्रदयां हे मुखेल भाग आसात. गांयडोळाची लांबाय सुमार १५ सेंमी. आसता. ऑस्ट्रेलियांत मेळपी मेगस्कोलेक्स गांयडोळाची लांबाय ३ मी. आसता. भारतात सांपडपी गांयडोळाचो रंग काळसर मातयेकोराचो आसता. गांयडोळ जैव (सेंद्रिय पदार्थ) आनी आर्द्रता आशिल्ले मातयेंत रावतात आनी माती खावन जियेतात. हो प्राणी द्विलिंगी आसा. पूण ताच्या शरीरांत शुक्राणू आनी तांतयां हांचो संयोग दिसना. वृषणाच्यो दोन आनी अंडाशयाची एक जोडी ताच्या शरीरांत आसता. अंड्याचें फलन ‘कोकून’ ह्या कोशांत जाता. कोकूनांत एका वेळार एकाच तांतयाचें परिवर्धण (circumnutation) जाता. गांयडोळ पावसाच्या दिसांनी तांतयां घालता आनी कोकून जमनीर उडयता. पिलां जमनींत जल्म घेतात. गांयडोळांत पुनर्जननाची (शरीराचो ना जाल्लो भाग परतो घडोवपाची) तांक आसता. गांयडोळाची विष्ठा सेंद्रीय सारें म्हूण वापरतात. ईजिप्त देशांतल्या
