कैद्यांक मुक्त करताले. अशेच तरेन महाराश्ट्रांत शिवाजीन काशीचो नामनेचो विद्वान गागाभट्ट हाचे कडल्यान आपलो राज्याभिषेक करून घेतिल्लो.
पुर्विल्ल्या कालांत किरिस्तांव राजे पोपा कडल्यान राज्याभिषेक करून घेताले. किरिस्तांव धर्मांत तेलान वा उदकान अभिषेक करतात. इब्री उतर ‘मसीह’ आनी ग्रीक उतर ‘ख्रिस्त’ हाचो अर्थूच ‘अभिषेक जाल्लो’ असो जाता. जेजूचो अभिषेक पवित्र आत्म्याच्या बळग्यान जाल्लो अशें मानतात. जोजूच्या शिश्यांचो अभिषेक देवा कडल्यान जालो अशें मानतात.
देवाचे नवे मुर्तीची थापणूक करतना तिका अभिषेक करपाची पद्दत आसा. देवाच्या षोडशोपचार पुजेंत पंचामृत न्हाणा उपरांत महाअभिषेक करतात. हो अभिषेक करतना शिवा खातीर रुद्राध्याय, विष्णू खातीर पुरूशसुक्त वा पवमान पंचसुक्त, गणपती खातीर गणपति-अथर्वशिर्ष, देवी खातीर श्रीसूक्त आनी सुर्या खातीर सुर्यांची सुक्तां म्हणटात. पुण्यवचनांत यजमान दांपत्याक आनीलग्नांत नवऱ्या व्हंकलेचेर अभिषेक करतात. हाका ‘अमृताभिषेक’ अशें म्हणटात. हो अभिषेक दुर्वा, पानां, फुलां आनी पवित्र उदकान (तीर्थान) करतात.
अभिषेकी, अनंत सखारामः (जल्मः 3 जुलै 1935, सावयवेरें-फोंडें)
गोंयचो सुटके झुजारी. आयुर्वेदीक वखदांचो ताका अभ्यास आसा. तशेंच मराठी भाशेचेंय ताका गिन्यान आसा.
1947 तग 1954 मेरेन ताणें सुटके झुजाचो जायतो वावर केला. सालाझाराक तेंको दिवपी गोंयकार कुश्तोदियु फेर्नांदीश हाका मारपाच्या आरोपा खाला ताका बंदखणींत घाल्लो. प्रादेशीक लश्करी दंडाधिकाऱ्यां मुखार (Terroitorial Millitary Tribunal) चवकशे उपरांत ताका एक वर्साची बंदखणीची ख्यास्त फर्मायली. ते भायर ददिसाक पंदरा इस्कूद ह्या प्रमाण एक वर्स भर दंड भरचो पडलो. 1973 वर्सा भारत सरकारान ताम्रपत्र दिवून सुटके झुजांतल्या ताच्या वावराचो भोवमान केला.
अभिषेकी, जितेंद्रः (जल्म, 15 सप्टेंबर 1932, मंगेशी).
नामनेचो संगीतकार आनी शास्त्रीय संगीत गायक. पवित्र आनी संगीताचो वसो आशिल्ल्या मंगेशी भुंयेंत ‘नवाथे’ आडनांवाच्या सुसंस्कृत विद्वान ब्राह्मणाच्या घराण्यांत ताचो जल्म जालो. श्री मंगेश देवाची सेवा अभिषेकाचे वृत्तीन करीत आयिल्ल्यान ताच्या घराण्याक फुडें ‘अभिषेकी’ ह्या नांवान वळखुपाक लागले.
ताचो बापूय बाळुवुवा अभिषेकी श्री मंगेश देवस्थानाचो पुजारी आशिल्लो. संगीताचो जाणकार, गवय आनी एक श्रेष्ठ कीर्तनकार म्हूण ताणे गोंयकार नामना मेळयल्ली. जल्मतांच सूर, ताल आनी लय हांची उपजत देणगी लाबिल्ल्या जितेंद्राक संगीताची उपाट ओड आशिल्ली. आपूण एक म्हान गायक जातलो, हो हावेस भुरगेपणांतूच ताणे आपल्या मनांत पक्को केलो. जितेंद्रान आपल्या फाटल्यान श्री मंगेश देवाचें पौरोहित्य सांबाळून आपल्या प्रमाणूच एक व्हड कीर्तनकार जावचो अशी ताच्या बापायची इत्सा आशिल्ली. शास्त्रीय संगीत खोलायेन शिकपाची उमळशीक आशिल्ल्या जितेंद्राक, बापाय कडल्यान घेतिल्ल्या संगीताच्या मुळाव्या मार्गदर्शनान समाधान जालेंना. खाँसायब खादीम हुसेन खाँ आग्रेवाले हाच्यो शार्गीद, सौ.गिरीजाबाई केळेकार हिचे कडेन संगीतांतलें फुडलें शिकप घेवपा खातीर तो बांदोड्या वचपाक लागलो. सौ. गिरीजाबाई कडेन गाणे शिकता आसतनाच ताणें इंग्लीश शिकपाक सुरवात केली आनी तो मॅट्रिक पास जालो.
फुडलें शिकप करपाचें निमित्त करून गाणे शिकपा खातीर ती बेळगांव, पुणें हांगा गेलो. पुण्याक अनाथ विद्यार्थीगृहांत रावन कठीण परिश्रम घेवन ताणें मुंबय आकाशवाणीचेर केंकणी विभागांत नोकरपी केली. ह्या कालांत ताणें मास्टर नवरंगा कडेन गायन शिकपाक सुरवात केली. नवरंगा कडल्यान ताणें ख्याल गायकीची मुखेल तंत्रां आनी नाट्यसंगीताचीं आंगा आत्मसात केलीं.
संगीत विद्या मेळोवपाची उपाट तळमळ आशिल्लो जितेंद्र फुडें खाँ सायब अजमल हुसेन खाँ ह्या नामनेच्या आग्रेवाल्या खाँसायबा कडेन गावपाची तालीम गेवपाक लागलो. फुडे संगीत नाटक अकादमीची शिश्यवृत्ती घेवन तो नामनेचो गायक जगन्नाथ पुरोहित हाचे कडेन तालीम घेवपाक लागलो. कांय काळान एक बरो गावपी म्हूण ताचें नांव सगल्याक फामाद जालें. ताका मैफलीं खातीर आमंत्रणां येवपाक लागलीं. संगीत अकादमीची शिश्यवृत्ती सोंपतकच ताका स. केसरबाय बांदोडकार आनी सौ. प्रफुल्ला जोशी (आतां डहाणूकार) हांणी अर्थीक आदार दिलो. एकदां बेळगांवां राबितो आसतना टायफॉइडाक लागून ताचो आवाजूच गेलो. पूण खडतर परिश्रम घेवन ताणें आपल्या आवाजाचेर परत ताबो मेळयलो.
पं. नरहरबुवा पाटणकर, पं. यशवंतबुवा महाले, श्रीमती गिरीजाबाई केळेकार, मास्टर नवरंग, खाँ साहेब अजमल हुसेन खाँ‘, पंजित रत्नकांत रामनाथकर, पं. जगन्नाथबुवा पुरोहित आनी गुल्लुभाई जहसदनवाला ह्या गुरूजनांनी केल्ल्या संस्कारांतल्यान जितेंद्राची ज्ञानसाधना फळाक आयल्या.
पदांतल्या उतरांचे ताचे उच्चार स्पश्ट आसतात. कुसुमाग्रजाची ‘सर्वात्मका सर्वेश्वरा’ ही प्रार्थना ताचे गायनकलेचें एक आगळेंच खाशेलपण दाखोवन दिता. मराठी संगीत रंगमाचयेच्या पडट्या काळांत ताणें केल्लो वावर मोलाचो आसा. प्रा. वसंत कानेटकारांच्या संगीत मत्सगंधा नाटकाची पुराय संगीत बाजू पं. अभिषेकीन सांबाळिल्ली. हातूंतलीं ‘देवाघरचे ज्ञात कुणाला’, ‘गुंतता हृदय हे’, ‘साद देती हिमशिखरे’, ‘तव भास अंतरा’ हीं नाट्यगीतां इतलीं गाजलीं की तांच्या वरवीं मराठी संगीत रंगमाचयेची पुर्ननिर्मणी करपाक बरोच हातभार लागलो. ताणें संगीत चाली दिल्ल्या ‘ययाती आनी देवयानि’ ‘हे बंध रेशमाचे’, ‘कट्यार काळजांत घुसली’, ‘धाडीला राम तिने का वनी’, ‘संत गोरा कुंभार’, ‘अमृत मोहिनी’ ह्या नाटकांनीय उपाट यश जोडलें.
प्रभाकर कारेकार , राजा काळे, अजित कडकडे ह्या ताच्या शिश्यांनीय गहायन कलेच्या मळार उपाट नांव जोडलां. 26 जानेवारी 1988 दिसा भारत सरकारान ताका पद्मश्री दिवन ताचो भोवमान केलो. पुणे नगरपालिकेनय ताचो सत्कार केलो. शास्त्रीय संगीत गायनाच्यो तशेच भजन-अभंगांच्यो ताच्यो जायत्यो ध्वनीफिती (casettes) आनी ध्वनिमुद्रिका (ग्रामाफोन रेकॉर्ड्स) आयल्यात. अभिसारिकाः अष्टनायिकांमदली नामनेची नायिका. हिची व्याख्या अशी- ‘कान्तार्थिनी तु या याति सङ्केतं साS भिसारिका’ (अमरकोश). अर्थ- वेळकाळ थारावन जी बायल आपल्या मोग्याक मेळपाक वता ती
