सत गुरू मेरा सूरमा ,करे शब्द की चोट मारै गोला प्रेमका,ढहै भरम का कोट अर्थ -हांव हरण तर गुरु शिकारी. ताणें शब्दरुपान शरसंधान करुन चरणदासाक घायाळ केलो. मोगा तोफेगुळो मारलो आनी भ्रमाचो कोट मोडून उडयलो. चरणदासान १७६६ त चणदासी पंथ ह्या वैष्णव पंथाची स्थापणूक केली. ह्या पंथाची बुन्याद ताणें दिल्लींत घाली. राधाकृष्णाक हें ह्या पंथाचें आसलें.भगवत आनी भगवद्गीता हे ह्या पंथाचें आसले. क्षीकृष्ण होच उत्पत्ति-स्थिती-लायक कारण आसून तो पदार्थरुपान (वस्तीरूपान)आमच्या मुखार उक्तो जाता, अशें ते मानतात. हो एक योगसमप्रदाय जावन आसां. ह्या पंथाचे अनुयायी गुरुक र्इश्वर मानून ताची भक्ती आनी पूजा करतात.
ह्या पंथाचो प्रसार चडकरुन दिल्ली प्रांत ,उत्तर प्रदेश, पंजाब आनी राजस्थान ह्या वाठारांनी जालो. दिल्ली हांगा तांचो मुखेल मठ तेचपरी चरणदासाच्यी समाधी आसा. आठ-धा सुवातीनी ताचे मठ आसिन बहादुरपूरचो मठ सगळ्यांत व्हड आनी नामनेचो आसा. चरमदासाच्या मरणावेळार ताचे ५२ शिष्य आशिल्ले,अशें म्हणटात.सहंजोबाई आनी दयाबाई ह्यो चरणदासाच्या उपाट नामना मेळयिल्ल्यो शिष्या आसल्यो.
चरणदासाच्या ५२ शिष्यांचे बावन विंगड विंगड फांटे सध्याक वेगवेगळ्या वाठारांनी चलतात.
-कों.वि.सं.मं.
चरतें (Ringworm):(पळेयात कात-२): चरु:भात दवरपाच्या आयदनांत म्हळ्यार चरुस्थलांत शिजयल्या पदार्थाक चरु म्हण्टाले. चरु ह्या उतराच्यो दोन व्याख्या आसात. १.'चरन्ति भक्षयल्ति देवा इमम्'=अग्नी आनी हेर देव जें भक्षण करतांत, त्या अन्नाक चरू म्हण्टात. २.'चरति होमदिकमस्मात्'=जाचेवरवीं होम,यरज्ञासारखीं कृत्यां चलतात,अशा पदार्थाक चरु म्हण्टात. चरू ही एक म्हत्वाची हवन करपाची वस्त जावन आसा.चरू चडकरून तांदळाचो शिजयतात;तरी खासाप्रसंगार जव ,राळे,तणाचें बीं, नीवार ह्या पदार्थाचें चरू शिजोवपाक सांगल्यात.देखीक:अग्नये रसवतेSजक्षीरे चरूं निर्वपेत।(तैतिरीय संहिता). अर्थ-रसरशीत उज्याखातीर बोकडोच्या दुदांत चरू शजोवचो. चरू उदकांत शिजोवचेपरस दुदांत वा तुपांत शिजोवप, हें व्हड जतनाय घेवपासारकें काम जावन आसा. चरू हो कुस्कूटलेगीत भायर पडूंक दिनासतना शिजोवचो पडटा.चरू शिजयतना भायर रकल्यार प्रायश्चित घेवचें पडटा. चरूखातीर तांदूळ तयार करपाचें काम यजमानाची बायल करत,पूण तें शिजोवपाचें काम मात अध्वर्यु वा थारयिल्लो ऋत्विजच करता.चरू शिजयतकच तो दुसऱ्या पात्रांत रकयतात आनी मागीर ताची आहुती दितात.
-कों.वि.सं.मं.
चर्चिल,सर विन्स्टन :(जल्म ३० नोव्हेंबर १८७४,ऑक्सफर्डशर मरण-२४ जानेवारी १९६५,लंडन). ब्रिटनचो दुसऱ्या म्हाझूज काळांतलो पंथप्रधान , खबरेपत्रकार,साहित्यिक आनी एक व्हड राजकारणपटू. ताचें पूराय नांव विन्स्ट लेनर्ड स्पेन्सर चर्चिल. ब्रिटनच्या मार्लबरो ह्या नामनेच्या उमराव घराण्यांत ताचो जल्म जालो.बापूय लाॉर्ड रॉल्डॉल्फ हो हुशार आनी बंडखोर असो संसदेचो वांगडी आशिल्लो. आवय जेनेट ही न्यूयॉर्क हांगाच्या लेलर्ड जेरोम ह्या लाखाधीशाची रुपेस्त चली आशिल्ली.ताचें मुळावें शिकप अनौपचारिक रितीन घरांतूच जालें. १९०८ त क्लेमल्टाइन हेजिअर हे चलयेकडेन ताचें लग्न जालें. मुळाव्या शिक्षणा-उपरांत विन्स्टनान 'हॅरो'ह्या नामनेच्या विध्यालयांत प्रवेश केलो.हॅरोंत थोडे दीस शिकून ताणें सॅण्डहस्ट हांगाच्या लश्करी शिकप जातकच१८९४ त ताणें चवथ्या हुस्सार पलटणींत प्रवेश घेतलो. १९९५ वर्सा ताणें क्यूबा हांगाचें बड पालोवपाखातीर स्पेन सरकारावरवीं वाटों घेतलो. ह्याच वेळार 'डेली टेलिग्राफ'ह्या खबरेपत्रांत झुजाच्यो खबरो दिवन ताणें आपले पत्रकाराचे जिणेक सुरवात केली.फुडल्या वर्सा ताची नेमणूक लश्करी अधिकारी म्हूण वायव्य सरहद प्रांतांत भारतांत जाली.मालकंद देगणांत एका ल्हानयशा झुजांत ताणें वांटो घतलो आनी अलाहाबादच्या'पायोनिअर'पत्राखातीर अहवाल धाडले. सेनापती किचनरचे इत्सेआड ताणें१८९८ त सूदानचे मोहिमेंत वांटो घेतलो;तशेंच त्या वर्सा तो बोअर झुजाच्या काळांत दक्षिण आर्फिकेंत 'मॉर्निग पोस्ट'ह्या दिसाळ्याचो खबरेकार म्हुण गेलो.थंय तो दुस्मानाच्या हातांन सांपडलो.बंदखणींत आसतना व्हड धाडस करुन तो पळून गेलो आनी परत सैन्यांत प्रवेश करून बोअर ब्रिटिशांक जैत मेळोवन दिवपाक ताणेंहातभार लायलो. हुजूर पक्षांतल्यान १९०० त तो ब्रिटिश संसदेचेर वेंचून आयलो.संसदेंत एक प्रभावी वक्तो म्हूण ताणें नाव मेळयलें.खुल्या वेपाराचो तोणें पुरस्कार केलो आनी १९०३ त जोसेफ चेंबरनेनच्या जकात धोरमाक कडक विरोध कालो. हेविशीं हुजूर पक्षाकडेन मतभेत जाल्ल्या ताणें तो पक्ष सोडून उदारमतवाध्यांक खूब
ग
