चलेजाव अांदोलन ऑक्टोबर १९२२, त हुजूर पक्षांत लॉइड जॉर्ज हाच्या संयुक्त पक्षाक फाटबळ देिवन तांचे सरकार सत्तेर हाडले. ही गजाल चर्चिलाक मानवलीना. तो मजूर पक्षाचो खर विरोधक आशिल्लो, देखून उदारमतवादी पक्ष सोडून परत हुजूर पक्षांत आयलो. १९२४ चे वेंचणुकेंत हुजूर पक्षांतल्यान तो संसदेचेर वेंचून आयलो आनी ताका १९२९ च्या उदारमतवादी पक्षाच्या जैताउपरांत सुमार १० वसर्ग चर्चिल हाका राजकीं वनवासांत कांडचीं पडली. मजूर पक्षाचो फुडारी रंम्से मॅक्डॉनल्ड हाच्याबांगडा ताचे सुरवातीकसावन वायटपण आशिल्ले. ताका लागून १९३२ च्या राश्ट्रीय मंत्रिमंडळांत मेंकडॉनल्ड हाणें ताका विरोध आशिल्लो. इतलेच न्हय, तर फुडें दुसच्या म्हाझुजाच्या वेळार एकदम कठीण परिस्थितीत लेगीत ताणे हो हट्ट सोडलोना. भारताक थोडे तरी अधिकार दिवपाचे, हुजूर पक्षाचो फुडारी बाल्डवीन हाचे धोरण आशिल्लें. पूण चर्चिलाक हें पटनासले. देखून १९३५ च्या हुजूर पक्षाच्या पंतप्रधान जालो. पूण हुजूर पक्षाचे फुडारी आनी चर्चिल हांचेभितरले मतभेद वाडतूच आशिल्ले. हिटलराच्या आनी जर्मनीच्या आक्रमक कारवायांविंशीं दुसच्या म्हाझुजाच्या ३-४ वसाँआर्दी चर्चिल हाणे पारख केल्ली. पूण ताचे सांगणेकडेन कोणेच लक्ष दिलेंना. दुसरें संवसारीक झूज १९३९ त सुरू जाले. चेंबरलेनान नाविकमंत्री म्हूण चर्चिलाची नेमणूक केली. वसाभितरूच चेंबरलेनान राजीनामो दिलो आनी १९४० त चर्चिलाची नेमणूक संमिश्र सरकारांत पंतप्रधान म्हूण आक्रमण घुरयो घालीत नेटान फुडे येतालें. पोलंड, हॉलंड, बेल्जियम, संकश्टाक लागून जगाची संस्कृताय नश्ट जातली, हाची जाणविकाय कॉमन्स सभाधयंत चर्चिलचे पंतप्रधान म्हूण पयले उलोवष जालें. शकना,’ अशें सांगून जैत मेळमेरन सगळ्या राश्ट्रान आपले पुराय तांकन चर्चिलाच्या फुडारपणाखाल जर्मनीचे धुरयेक खडेगांठसणान तोंड दिलें. साम्यवादाक वेिरोध आसुनूय जर्मनीकडेन झुजपाखातीर ताणे तीन व्हडल्या राश्ट्रांवांगडा र्राशयाक घेवन जर्मनीआड लडाय सुरू केली. जमता थंय पराभव करून ब्रिटनचो नैतिक धोर ताणें खचूंक दिली ना. जर्मनी आड झूज सॉपतकच जपानचो पराभव जांवचेआदी जुलय १९४५ त ब्रिटीश संसदेची वेंचणूक जाली. तातूंत चर्चिलाच्या हुजूर पक्षाचो पराभव जाली. ताचेफुडली स वस विरोधी पक्षाचो फुडारी न्हूण ताणे संसदेत काम केले. फूल्टन (मिसूरो) हांगा ५ मार्च १९४६ दिसा कम्युनिझमाआड ब्रिटन आनी अमेरिका हॉणी एकठ्य येवपाक जाय, तशेंच अस्तंत युरोपीय देशांनीय एकवट करपाक जाय अशें सांगले. हुजूर पक्ष ऑक्टोबर १९५१ त परत अधिकाराचेर आयलो. चर्चिल परत पंतप्रधान जाली. १९५३ ल ब्रिटनांतलो सगळ्यांत उंचल्या पांवडथावेलो भोवमान 'ऑर्डर ऑफ द गार्टर' ताका मेळ्ळो. ५ एप्रेिल ७१ ६ कोंकणी विश्वकोश: १ १९५५ दिसा भलायकेक लागून तो निवृत्त जालो. उरेिल्ल्या जिवितांत ताणे बरोवप आनी चित्रकला हातूंत लक्ष घालें. ताणे बरयल्ल्या पुस्तकांची वळेरी अशीः ‘द स्टोरी ऑफ द मालकंद फील्ड फोर्स' (१८९८); ‘लॉर्ड रॅडॉल्फ चर्चिल' (१९०६); 'द वल्र्ड क्रायसिस' (६ खंड, १९२३-३१), हातूंत पयल्या म्हाझुजाचो इतिहास आसा; 'मार्लबरोः हिज लाइफ अँड टाइम्स' (४ खंड, १९३३-३८); 'द सेकंड वल्र्ड वॉर (६ खंड, १९४८-५३), हे साहित्यकृतीक ताका नोबेल इनाम फाव जाले, (१९५३); 'अ हिस्ट्री ऑफ द इंग्लीश स्पीकिंग पीपल'(४ खंड, १९५६-५८), ह्या पुस्तकांत इंग्लंडचो इतिहास जोडली. - कीं, वि. सं. मं. चलेजाव अांदोलनः महात्मा गांधीच्या फुडारपणाखाल १९३० त जाल्ल्यां सत्याग्रही आंदोलनाक लागून भारतीय स्वातंत्र्य लढयाक नेट आयलो. तो लढो सौंपतकच रोखडीच गोलमेज परिशद, १९३५ चो कायदो, त्या कायद्यावरवीं प्रांतिक मंत्रिमंडळाची १९३७ त जाल्ली थामणूक ह्यो घडणुको घडल्यो. १९३९ त, दुसरे म्हाझूज सुरू जालें. सुर्वेक इंग्लंड आनी ताच्या इश्टराश्ट्रांची पराभव जावपाक लागली. ह्याच वेळार त्या साम्राज्यवादी देशांच्या वसणुकांनी स्वातंत्र्याचे चळवळीक नेट येवपाक लागिल्लो. हे परिस्थितीत ब्रिटीश सरकाराक पेंचांत हाडपाची ही शिश्टाय करपाखातीर भारतांत अायिल्ल्या क्रिप्स शिशटमंडळाक यश आयलेना. दुसच्या झुजाउपरांत स्वातंत्र्याचो विचार करप जातलें, ही ब्रिटीश सरकाराची भूमिका क्रिप्स शिश्टमंडळान मांडिल्ली. ताचेर विश्वास दवरून ब्रिटीश सरकारक दुसच्या झुजांत मदत करप, हें आनी साबार भारतीय लोक उत्सुक जाल्ले. कॉंग्रेसच्या (राश्ट्रसभेच्या) वर्किंग कमिटीन वर्धा हांगा ६ जुलय १९४२ दिसा भरिल्ले सभेत स्वातंत्र्य प्राप्तीच्या आंदोलनाखातीर एक थारावाचो मात्सो बदल करून स्वीकार जाली. ‘छोडो भारत' वा 'चले जाव' ह्यो घोशणा दिंवन ८ ऑगस्ट १९४२ दिसा तो क्रांतीकारी थाराव शक्य आसा जाल्यार पळोवचे आनो नागीर सदचेभशेन पूर्वसूचना दिवन अहिंसात्मक पध्दतीन आंदोलन सुरु करचे, अशे थारायलें. पूण अकस्मात ८ तारखेक मध्यान्हेक ब्रिटीश सरकारान गांधीक आनी हेर फुडाच्यांक निदर्शनां जालीं. हे परिस्थितींत, मेळत त्या मार्गान ब्रिटीश सरकाराकडेन लढी दिवप आनो स्वराज्य मेळोवप ह्या संदेशान प्रेरित जावन भारतीय जनतेन ९ ऑगस्ट सावन ‘चलेजाव आंदोलन' सुरु केलें. राश्ट्रीय मेरेन हे चळवळीक मेळळे. अन्न आनी कपडो हांच्या तुटीच्या संकश्टाची लोकांक कल्पना दिवची, 'स्वराज्य पंचायत'चे संघटन करचे आनो सरकारी अधिकारी आनी हाडची. १९३० त अहिंसात्मक मार्गान जाल्ले चळवळीच्या मानान ‘चलेजाव अांदोलन’ चड व्यापक आशिल्लें. १९४२ च्या आंदोलनांत सबंद देशभर संप, हरताळ, जाळपोळ, लुटालुट, घातपात, रेल्वेमार्ग आनी हेर
