जपानांत तरसादीक डाईशी म्हण्टात .तिचे वाकिझाशी आनी कटाना अशे दोन प्रकार आसात.जर्मनी,स्पेन,आनी इटालींत वायकिंग व्हेनिशियन सेबर,रेपियर फलशियन आनी कटलास अशो स प्रकारांच्यो तरसादी करताले.
तरसादी दवरपाक धातूचें वा चामडयाचें म्यान आसता.हें म्यान कमराक बांदपाक कातडी पट्टो आसता.हिंदू धर्मांत खंडा,खुखरी,ह्या सारक्या शस्त्रांची पूजा करपाची चाल आसा.चडशा सगळ्या धर्मांनी आनी समाजांनी तरसादीक अजुनूय संस्कृतीक म्हत्व दितात.
आर्मां,तुबकां,पिस्तुलां आदी चलणुकेंत आयिल्ल्यान तरसादीचो वापर उणो जावंक लागलो.पयल्या म्हाजझुजांत फक्त जपानांतूच तरसादीचो वापर केल्लो.सद्या परंपरा राखपा खातीर तशेंच लश्करी आनी पुलीस संचलना खातीर राश्ट्रीय कार्यावळीं वेळार सैनीक,पुलीस आनी अधिकार तरसादी वापरतात.लश्करी आनी प्रबोधिनी शिक्षणांत उंचेलो क्रमांक मेळिल्ल्या विद्यार्थीक सन्मान तलवार दिवपाची चाल आसा,इतिहासीक नाटकांनी.धार नाशिल्ल्या फटीच्या तलवारींचो वापर करतात.
तर्कशास्त्र
युक्तीवादाच्या आदारान प्रमाण अनुमानांची निर्मिती करपाचें शास्त्र.खंयचेय विधान करतलो जाल्यार ताका स्वीकृत अशा आदरविधानांची गरज लागता.तर्कशास्त्रांत आदार विधानां हीं बुन्यादी विधानां आसतात आनी ह्या विधानां वरवीं जें विधान करप जाता ताका अनुमान वा निश्कर्श म्हण्टात.एकदां आदार स्विकारलें की,ताचेर आदारीत असो निश्कर्श स्विकारचो पडटा.आदार विधानां,अनुमानां,तांचो परस्पर संबंद,तांचे मदले भेद,दोश आनी तांचें वर्गीकरण हे प्रक्रियेक तर्कशास्त्र म्हण्टात.
तर्कशास्त्राचे परंपरीक अशे दोन मुखेल फांटे आसात-(1) निगामी(आकारीक) तर्कशास्त्र (2) विगामी तर्कशास्त्र.अँरिस्टोटल प्रणीत तर्कशास्त्रा निगामी आसलें आनी तें 17व्या शतमानामेरेन चललें.17 व्या शतमाना उपरांत विभागी तर्कशास्त्राचो उदय जालो.विगामी तर्कशास्त्रांत भर घालपी तर्कशास्त्रज्ञ म्हळ्यार-फ्रांसीस बेकन(1561-1626),न्युटन(1642-1727),डेविड ह्युएल(1711-76).विल्यम हर्शल(1738-1822),विल्यम ह्युएल(1794-1914).जे.एम.केन्स(1883-1946),रुडॉल्फ कारनॅप (1891- ?) कार्ल पॉपर(1902- ?).
निगामी तर्कशास्त्र निगामी तर्कशास्त्रा प्रमाण निर्माण केल्ल्या विधानाचो निश्कर्श सत्यावयल्यान जावंचो लागता.म्हणजेच निश्कर्शाचीं आदार विधानां खरीं आसलीं तरी तोच खरो आसचोच पडटा.हाका तर्कसंगत म्हण्टात.देखीकः ताणें आपली इस्टेट भुरग्यांक वांटली-आदारविधान,ताका भुरगीं आसात-निश्कर्श. आदार विधानां खरीं आसलीं आनी निश्कर्श फट आसा असो मानलो जाल्यार तर्कदोश निर्माण जाता.देखीकःअ,न,ब,चो सल्लो घेतलो आदार विधान,अ,ब,परस ल्हान-निश्कर्श. अ.न.ब.चो सल्लो घेतलो हें जरी आदारविधान खरें आसलें तरी अ.हो ब परस ल्हान आसा हें अनुमान खरेंच आसतलें अशें म्हणूंक जावचें ना. कारण व्हड मनीस ल्हान मनशाचो सल्लो घेवपाची शक्यताय आसा.
विगामी तर्कशास्त्र
खंयचे एके गजालीचें निरिक्षण हें आदार विधान धरुन ताच्या त्या प्रकारच्या सगळ्या पळयल्ल्या,ना पळयल्ल्या, अणभविल्ल्या ,ना अणभविल्ल्या गजालींचेर विधान करप ह्या युक्तीवादाक विगामी तर्कशास्त्र म्हण्टात.हातूंत आदारविधान सत्य आसूं येता.पूण निश्कर्श तार्किक नदरेन असत्य आसपाची शक्यताय आसा.आदारा विधानःदेखीक-गोंयाचीं सगळीं मनशां सुशेगाद स्वाभावाचीं.
निगामी तर्कशास्त्राचे नदरेन ह्या निश्कर्शान तर्कदोश मेळपाची शक्यताय आशिल्ल्यान हें विधान विगामी तर्कशास्त्रा प्रमाण दुबवाचें थारता.
विज्ञानीक सोदाचे बाबतींत,शास्त्रज्ञ विगामी तर्कशास्त्राचो आदार घेता.अमूक एका प्रकारच्या गुणाच्या सगळ्याच गजालींचो प्रत्यक्ष वा अप्रत्यक्ष अभ्यास करप वास्तवांत शक्य जायना.अशा वेळार वास्तवांत शक्य जाल्ल्या अभ्यासाच्या आदाराचेर सार्वत्रिक निश्कर्श काडप जाता.आनी ताकाच विज्ञानीक सोद म्हण जाता.हो निश्कर्श सगळ्या गजालींचे बाबतींत आनी सगळ्या परिस्थितींनी खरो आसतलो म्हणपाची खात्री दिवंक जावंची ना.कांय गजालींचे बाबतींत हो निश्कर्श सगळ्याच परिस्थितींनी खरो आसूं येता.तो खरो केन्ना आनी फट केन्ना धरचो हाची उपरांतच्या सगळ्याच तत्त्ववेत्त्यांनी तर्कशास्त्राच्या ह्या फांटयाचें आपआपले परीन विवेचन केल्लें आसा.
अणभवाच्या आदाराचेर सार्वत्रिक असो निसर्ग करप आनी तो सिध्द करुन दाखोवपय शक्य ना अशें ताचें मत आसलें.जॉन स्ट्युअर्ट मील हाणें कार्यकारणभाव आनी अणभव हांची सांगड घालपाचो यत्न केला.मीलाच्या म्हणणयाप्रमाण अमूक एक अशी गजाल घडली असो अणभव आसा.हाचो अर्थ असो,पयलीं घडिल्ली गजाल ही दुसरे गजालीचें कारण.एके परिस्थितींत जें घडटा.हाका मील हाणें निसर्ग स्वरुपतेचें तत्त्व म्हळां.हाकाच विज्ञानीक विगमन म्हण्टात,तेच रितीचो पूण मातसो वेगळे तरचो विचार जे.एस्,.केन्स आनी सी.डी.बॉण्ड हांणी मर्यादीत स्वतंत्र विविधतेचें तत्त्व ह्या सिध्दान्ताखाला मांडला.ह्या सिध्दान्ता प्रमाण वस्तूंनी वा घटनांनी कितलेशेच गुणधर्म आसले तरी तांचे मदी सारकेपणाचें खंय तरी .क तत्त्व उरता.हें सारखेपण सोदून तांच्या संयोगांतल्यान जो निश्कर्श काडप जातलो,तो सार्वत्रिक मान्य जातलो.
जे.निकोट,जी.एस्,हेनरायट,रुडॉल्फ कारनेप.सी.एस्,पॅस,एच.रायसेनबर्क हांचेसारक्या तत्त्ववेत्त्यांनी विगामी तर्कशास्त्रावरवी काडिल्लो निश्कर्श हो खात्रीचो नासता,जाल्यार संभाव्य(जावं येता असो) मानप आनी पुराव्याच्या प्रमाणांत तो खात्रीचे लागीं पावता अशें समजप.
