शिश्य. ते भायर बालकृष्ण सरस्वती, कैष्णसरस्वती ह्या सारके आनी स शिश्य ताका मेळ्ळे. फुडें आपली केदार यात्रा पुराय जातकच सुमार 30 वर्सांनी तो महाराष्ट्रांत आयलो. सुर्वेक तो करंजनगरांत आयलो. थंय तो आपल्या आवय बापायक मेळ्ळो. थंयच्यान त्र्यंबकेश्वर, नासिक, परळी वैजनाथ, कोल्हापूर, औदुबंर आदी क्षेत्रांक ताणें भेटी दिल्यो. परळीक तो एक वर्स भर एकांतवासांत राविल्लो. थंय सावन चार म्हयने तो औदुंबर ह्या क्षेत्रांत रावलो. थंय सावन फुडें तो कृष्णा-पंचगंगा संगमाचेर आशिल्ल्या अमरापूर ह्या गांवांत आयलो. थंय तो बारह वर्सां रावलो. तेन्नाच्यान ह्या गांवांक ‘नरसोबाची वाडी’ ह्या नांवान वळखूंक लागले. उपरांत थंय दत्तात्रयाच्या पादुकांची स्थापना करून भीमा-अमरजा ह्या न्हंयांच्या संगमाचेर आशिल्ल्या गाणगापूर ह्या गांवांत ताणें 24 वर्सां वास्तव्य केलें. थंय ताणें जायते चमत्कार करून दाखयल्ल्याचें सांगतात. निमाणें श्रीशैलम लागसल्ल्या पाताळगंगेच्या प्रवाहांत ताणें जलसमाधी घेतली. गुरूचरित्रांत दत्ताची उपासना करपाक खंयच प्राधान्य दिल्ल्याचें मेळना. पूण कर्नाटक-महाराष्ट्रांत नरसिंहसरस्वती पसुनूच दत्तसंप्रदायाची सुरवात जाली अशें मानतात. नरसिंहसरस्वतीन कितल्याश्याच जाणांक अध्यात्माची दिक्षा दिली. कश्ट आनी दगदगांनी पिडिल्ल्या लोकांचे दुःख्ख ताणें पयस केलें. त्या काळांत मुसलमानी घुरयांक लागून जे लोक त्राशिल्ले तांकां ताणें धीर दिलो. माधवसरस्वती, सायंदेव, नंदी कवीश्वर, नरहरी कवीश्वर, सिध्दसरस्वती, बीदरचो यवनराजा दुसरो अल्लाउद्दीन हे ताचे नामनेचे शिश्य. -कों. वि. सं. मं.
नरसोबाची वाडी : महाराष्ट्र राज्यांतलें नामनेचें तीर्थक्षेत्र. कोल्हापूर जिल्ल्याच्या शिरोळ तालुक्यांत शिरोळाचे दक्षिणेक सुमार पां किमी. अंतराचेर, मिरज-कोल्हापूर रेल्वे मार्गा वयल्या जयसिंगपूर स्थानकाचे आग्नेयेक सुमार 13 किमी. अंतराचेर कृष्णा-पंचगंगा न्हंयांच्या संगमाचेर हें तीर्थक्षेत्र आसा. ह्यो पंचगंगा म्हळ्यार शिवा, भद्रा, भोगावती, कुंभी आनी सरस्वती. श्री दत्तगुरूचो दुसरो अवतार समजुपांत येवपी नरसिंहसरसस्वती ह्या क्षेत्रांत सुमार 12 वर्सांरावलो तेन्नाच्यान ह्या थळाक वाडी नरसिंह, वाडी नरसोबा, नरसोबावाडी, नरसोबाची वाडी अशीं नांवां पडलीं. तशें पळोवंक गेल्यार नरसिंहवाडी हें संस्थान 500 वर्सां पयलीं नाशिल्लेंच . लागशिल्ल्या शिरोळ गांवची ही मसणवट. कुरूंदवाड, शिरोळ आनी अमरापूर हे मूळ गांव आशिल्ले. पूण श्रीदत्तगुरूच्या राबित्यान वाडी आनी भोंवतणचो वाठार पावन जालो आनी मसणवाटीचें रीपांतर एका स्थानांत जालें. हांगाच योगी रामचंद्रमहाराज, नारायणस्वामी महाराज, कृष्णानंदस्वामी, श्रीगोपाळस्वामी, मौनी स्वामी, ब्राह्मानंद स्वामी आनी इ.स. 1854 वर्सा कोंकण सिंधुदुर्ग जिल्ल्ल्यांतल्या माणगांवांत अवतार पाविल्लो श्री वासुदेवानंद सरस्वती(टेंब्ये स्वामी) अशा म्हान योग्यांची ही तपोभूंय म्हणून नामनेक पावल्या. गुरूचरित्रांत अमरापूर ह्या नांवान ह्या क्षेत्राचो उल्लेख मेळटा. तशेंच औदुंबर आनी नरसोबावाडींत नरसिंहसरस्वतीन कितल्याश्याच भक्तांच्यो इत्सा पुराय केल्यो, रोग – पिडा पयस केली हे विशींच्यो कथा ओविबद्द रूपांत श्री गुरूचरित्रांत वाचूंक मेळटात. श्रीनरसिंहसरस्वतीन समाजांतल्या सगळ्या घटकांक एकठांय हाडले. अली आदिलशाहा बादशहान हांगा श्रींचें देवूळ बांदलें. हें मुसलमी घाटणेचे मशिदी सारकें आसा. तेच परी विजापूरच्या कोटांत लेगीत बादशहान श्री दत्तमंदीर बांदलें. तशेंच, कृष्णेचे पलतडीन आशिल्ले औरवाड आनी गौरवाड हे गांव ताणें देवस्थानाचे पुजे खातीर दान दिले. ह्या क्षेत्रांत बारह वर्सां रावले उपरांत हांगा दत्तपादुकांची स्थापना करून नरसिंहसरस्वती गाणगापूराक गेलो. दत्तपादुकाचें देवूळ कृष्णा न्हंयेच्या घाटार आसा. हो घाट संत एकनाथान बांदलो असो उल्लेख मेळटा. संत तुकाराम महाराजय हांगा आयिल्याचो उल्लेख मेळटा. महाराष्ट्रा भायर गोंय, कर्नाटक, गुजरात आनी भारतांतले भावीक लोक ह्या तीर्थथळाक भेट दिवपाक येतात. भूतबादा आनी कुश्ठरोग निवारण जातलें हे समजुतीन जायते लोक हांगा येवन रावतात. हें तीर्थथळ आशिल्ल्यान कांय लोक मेल्ल्या मनशांच्यो अस्थी निसर्जन करपाक वा पींडदान दिवपाकय हांगा येतात. मध्यानेचेर हांगा पादुकांची पुजा जाता, तशेंच दनपारची म्हापुजा, रातची धुपारत आनी पालखी आसता. म्हापुजेच्या वेळार रुद्रवर्तनां, श्रीसुक्त, दनपारां 3 ते 4 पवमान आनी रातच्या पालखी सुवाळ्याक पुजारी मंडळींतल्या जाणटे पिळगेंतले म्हालम्हातारे धरून नोकरी करपी पदवीधर तरणाटे आनी माणकुले बटू व्हडा उमेदीन हांगा हजेरी लायतात. हांगा चातुर्मास सोडल्यार दर शेनवाराक श्रींची पालखी काडटात. दत्तजंयती (मार्गशीर्ष पुनव) आनी गुरूदुवादस (आश्विन वद्य दुवादस) बी उत्सव हांगा व्हड दत्तात्रयाचें आनी नारायणस्वामीचें अशीं दोन व्हड देवळां आसून वासुदेवानंद सरस्वती हाचें स्मृतीमंदीर, रामचंदयोगीची समाधी, नारायणस्वामी हांचीं स्मारकां आसात. हांगा अमरेस्वराचें एक पुर्विल्लें देवूळ आसा, ह्या थळांत शुक्ल तीर्थ धरून आठ तीर्थां आसात. - दत्तदास घाग
नरहरी सोनार : (इ.स. 13 वो शेंकडो).
एक मराठी संतकवी. बापायचें नांव दीनानाथ. हो मुळांत पंढरपूरांत रावपी. थंय सावन शेटपणाचो वेवसाय करपाक तो देवगिरीक गेलो. पूण रोखडोच परत पंढरपूराक परतलो. हांगाच ताणें आपल्या शेटपणाच्या वावराक सुरवात केली. हो पयली खांपो शिवभक्त आशिल्लो. पूण उपरांत विष्णु भक्त जावन विठ्ठल भक्ति करपाक लागलो. हो बदल ताच्यांत कसो जालो हे विशीं एक दंतकथा सांगतात ती अशी :
एका सावकारान पंढरपूराच्या विठ्ठलाक नवस केलो की ताका जर चलो जालो जाल्यार तो विठ्ठलाक भांगराची सरपळी घालतालो. फुडें ताका चलो जालो आनी नवस फेडपाक तो पंढरपूराक गेल्ले कडेन नरहरीचें नांव आयकून सरपळी करून घेवपाक तो ताचे कडेन गेलो. नरहरीन केल्ली पयली सरपळी मोटवी जाल्ल्यान ताणें दुसरी सरपळी लांब करून घेतली. त्या वेळार ती मातशी सदळ जाल्ल्यान सावकारान नरहरीकूच विठ्ठलाच्या कमराचें माप घेवपाक सांगलें. शिवभक्त आशिल्ल्यान नरहरीन येवपाक पयलीं न्हयकार दिलो. पूण उपरांत सवकारान सामकोच आग्रो केल्ल्यान दोळ्यांक पट्टी बांदून तो देवळांत गेलो. माप घेवपा खातीर विठ्ठलाचें कमर सांसपितना नरहरीक शिवाची मूर्त सांसपिल्ल्याचें जाणवपाक लागलें. दोळे सोडले उपरांतूय तोच अणभव आयिल्ल्यान ताच्या मनांतलो शिव आनी
