नाझी पक्ष सत्तेर आयले उपरांत ताणीं आपले तत्वप्रणाली वरवीं रीतसर कार्यावळी आंखून तांचो फावो तो उपेग केल्लो. देशांतल्यो सगळ्यो कामगार संघटना बंद करून त्या जाग्यार सरकारान मान्यताय दिल्ली लेबर फ्रंट ही संघटना उबारली. मालक वर्गाच्या सगळ्या संघटनांचेरूय बंदी घाल्ली. सगळे विरोधी पक्ष बेकायदेशीर थरोवन खबरां पत्रांचेंय नाझीकरण केल्लें. शिक्षणाचेरूय ताणीं सुवातेर ‘हिटलर यूथ’ ही नवी संघटना उबारली. 1935 सावन ताणीं लस्करी नोकरी सक्तीची केल्ली.
जर्मनीची सत्ता पुरायपणान हिटलराच्या हातांत गेले उपरांत ताणें व्हर्सायल्स कबलाती वरवीं दोस्त राष्ट्रांनी जर्मनीचेर घाल्ल्यो सगळ्यो बंदी आनी नेम न्हयकारले. 1933त जर्मनी राष्ट्रसंघांतल्यान भायर सरून, उपरांत 1 मार्च 1935 दिसा ताणीं सार देगण परत घेतलें. 14 मार्च 1938 दिसा चेकोस्लोव्हाकीया देशाचेर ताणें ताबो मेळयलो. उपरांत 1 सप्टेंबर 1939 दिसा ताणें पोलंडाचेर घुरी घाली. ह्या वेळार दोस्त राष्ट्रांनी जर्मनी आड झूज उबारलें. अशे रितीन दुसरें म्हाझुज सुरू जालें. ह्या झुजांत इटली देशांतल्या फॅसिस्ट सैन्यानूय नाझी जर्मनीक तेंको दिल्लो. पूण दुसऱ्या म्हाझुजांत नाझी जर्मनीची हार जाली आनी हिटलर गोळ घेवन मेलो. अशे रितीन नाझीचें आव्हान हांगाच सोंपलें. -कों. वि. सं. मं.
नाट: डोंबाऱ्यां सारकी खेळ करपी एक भटकी जमात. राजस्थान, गुजरात, पंजाब, मध्यप्रदेश आनी महाराष्ट्रांत ह्या लोकांची चड वसती आसा. प्रदेशा प्रमाण ह्या लोकांक विंगड विंगड नांवांनी वळखतात. महाराष्ट्र आनी मध्य प्रदेशांत तांकां नाट, बादी, डांग-छारा, कर्नाटी, बाझीगर, संपेरा ह्या नांवांनी वळखतात. संस्कृथ भाशेमत नाट हाचो नट नर्तक असो अर्थ आसा. तशेंच हेडपी आनी शारिरीक कसरतीचे खेळ करून दाखोवपी, चड करून दोन खांयांक दोरी बांदून तिचेर शारिरीक कसरतीचें काम करपी, सोरपाक शिकोवन ताचे कडल्यान खेळ करून घेवपी लोकांक हो शब्द वापरतात. नाट ही जात पुर्विल्ल्या काळा सावन अस्तित्वांत आसा. व्रात्य क्षत्रियां सावन सवर्ण क्षत्रीय बायले पासून जाल्ले संततीक नाट म्हणटात अशें मनून सांगलां. झल्ल-मल्ल, निच्छिवी, करण, खस आनी द्रवीड हींय नांवां मनून हे जातीक दिल्यांत. अत्रीन, अत्यंज लोकां भितर नाट हे जातीचो आस्पाव केला.
महाराष्ट्रांतले नाट हिन्दू जाल्यार, पंजाबांतले बाझीगर ही भटकी जमात. नाट बायलांक, तांच्या कबुतरा सारक्या नाचाक लागून कबुतरी म्हणटात. क्रुक हाणें उत्तर भारतांतल्या नाटांचे धा फांटे सांगल्यात. 1) ब्रिजवासी 2) गुआल 3) जोगिला 4) कबुतरी 5) कलबाझ 6) कर्नाटी 7) महावत 8) मिरदाह 9) राठोड 10) संपेरा.
नाटांच्यो 386 हिंदू जमाती आनी 205 मुसलमान जमाती आसात. राजस्थानांतली नाट जात हेडगी आसून वर्सांतल्यान आठ म्हयने ते भोंवत आसतात. दोरये वयलो नाच करपाक तशेंच कसरतीचे खेळ करपाकूय ते तरबेज आसतात. तांच्यो बायलोय हे खेळ कुशळटायेन करतात. ह्या नटांचे राजनाट, दक्षिण नाट आनी नाट अशे तीन प्रकार आसात.
कर्नाटी हे कर्नाटकांतले नाट. शारिरीक श्रमान पेट भरपी हो एक वेवसायीक समूह. ग्वाल्हेरी नाट हो फांटो अयोधअयेंत आसून तिचे कापुरी, भातू आनी सखानी अशे तीन स्वतंत्र भेद आसात. भातू ही संसी वा संसिया हो भारतीय जिप्सी जातीचो एक फांटो.
पंजाबी नाटां भितर एक रजा आनी राणी आसता. तांचो सगळ्या जातींचेर अधिकार चलता. हे लोक व्हड शारांच्या लागसार तात्पुरत्यो तणाच्यो खोंपी उबारून रावतात. हे लोक तणाच्यो वस्तू तयार करून विकतात. ह्या लोकां मदीं दोन वर्ग आसात. एका वर्गांतले फकत दादलेच हो वेवसाय करतात आनी दुसऱ्या वर्गांतल्यो बायलोय हातूंत वांटो घेतात. तांकां कबुतरी अशें म्हणटात. त्यो आंग पाडपाचेंय काम करतात.
बंगालांतल्या नाटांचे, करवाल आनी व्रात्य क्षत्रीय अशे दोन भेद आसतात. सोरपाचे खेळ करपी नाट लोकांक गारूडी, मदारी, नागनाथी अशीं प्रदेशा प्रमाण नांवां आसात. सानवत म्हणून जे नाट आसात, ते मुसलमान आसून आल्हा आनी उदालचो पोवाडो गायत भोंवतात.
मिर्झापूरांत बजनिया, बाघ्या, कर्नाटक, काश्मिरी कलबाझ, महावत, आघी आनी मलार हे नाटांचे फांटे आसात. बंगालांतले नाट हे मूळचे ब्राह्मणी परंपरेंतले कथक आशिल्ले. ही संतती मालाकार दादलो आनी शुद्र बायले पासून जाल्ली अशें ते मानतात. उत्तर भारतांतले कथक यज्ञोपवीत घालतात आनी शुद्रांक आर्शिवाद दितात, पूण बंगालचे नाट तशें करिनात. कारण थंय येत सावन नबीचवर्णीय बायलां कडेन लग्न जाल्ल्यान वा तांचे कडेन संबंद दवरिल्ल्यान कथकांप्रमाण तांचें ब्राह्मण्य तिगोवन उरलें ना.
हिंदू नाट देवी, हनुमान आनी शिंखाचो गुरु तेग बहादूर हांकां भजतात. तशेंच उत्तर हिंदूस्थानांतल्यो देवता हुलकी-माई, विंध्यवासिनी, दुर्गा, काली आनी परमेश्र्वर ह्याय देवांक भजतात.
नाटांचो कोणूच पुरयत वा गुरु नासता. ते आपले आपुणूच आपले सगळे संस्कार करतात. लग्नाच्या वेळार ते जमनीर दोन कोंडे उबारतात आनी तांकां तोरण बांदतात. न्हवऱ्या-व्हंकलेन त्या कोंड्यांचे भोंवतणीं प्रदक्षिणा घालपाची आशता. विधवा परत लग्न जाल्यार तिच्या न्हवऱ्यान पयलींच्या न्हवऱ्याच्या सोयऱ्यांक कांय दुडू दिवचे पडटात. देरान विधवा भावजये कडेन लग्न करपाची चाल आसा. गुजराती नाट राजस्थानी नाटां कडेन लग्न संबंद दवरिनात.
नाट लोक पायजमो घालतात वा कास पुडवें न्हेसतात. गळ्यांत कवड्यांच्यो माळो घालतात. तांच्यो बायलो पितुळच्यो वस्ती घालतात. भुरगीं पिरायेंत येतकच तांचीं लग्नां करतात. व्हंकले खातीर तांकां धा-पंदरा रुपया देज दिवंचें पडटा. लग्नासुवाळो सामको सादो आसता. मुसलमान नाटांच्यो धुवो आपलें पयलें भुरगें आपले आवयक दितात. आवयचो तो हक्क मानतात. तो हक्क सोडपाचो आसल्यार तोका पयशे दिवंचे पडटात.
नाट लोक चाळीस दीस सुयेर पाळटात. उपरांत सुर्याची पूजा करतात.
हे लोक मडीं लासतात वा बशिल्ले अवस्थेंत पुरतात. तशेंच, श्राध्दूय करतात.
महावत हे मुसलमान नाट आसून ते गोरवांचो वेपार करतात. बाझीगर
