गिरण्यो,शाबू,सिगरेट,सोरो,अॅल्युमेनीयमचीं आयदनां,जोतीं,आदींचे ल्हान-व्हड कारखाने आसात,तशेंच गालीचे तांब्यावेलें नक्षीकाम,कातड्याचो वस्तू,जोतीं,भरतकाम,मातयेचीं आयदनां,जडजवाहीर आदींचे हातवेवसाय आदल्या तेंपासावन चालू आसात.पर्यटन वेवस्था हो हांगाचो एक म्हत्वाचो द्येग आसा.
ट्युनिशियन कामगारांची सर्वसादारण संघटणा आसून तिची स्थापना १९४६त जाली.ते भायर शेतकरी,विद्यार्थी,कारागीर,वेपारी आनी बायलांची अश्यो संघटणा आसून तेवीस विभागीय संघटणा आसात.
दिनार हें हांगाचें अधिकृत चलन आसा.ट्युनिशियन बॅंकिंग कंपनी,फ्रॅंको ट्युनिशियन आनी किंग अॅंड लोन कंपनी तशेंच नॅशनल अॅग्रिकल्चरल बॅंक ह्यो उद्येगधंद्यांच्या आनी शेतकीचे उदरगतींत हातभार लायतात.ट्युनिस हें हांगाचें मुखेल वेपारी आनी वितरण केंद्र आसून थंय बॅंको,आयात-निर्यात कार्यालयां तशेंच खाणी आनी हेर उद्येगधंद्यांचीं कार्यालयां आसात.स्फाक्स हें ऑलिव्ह तेल आनी फॉस्फेट हांच्या नित्यातीचें आनी बीझर्ट हें धान्य आनी ऑलिव्ह तेल हांचें केंद्र आसा.अमेरीका,इटली,अस्तंत जर्मनी,ब्रिटन,पोलंड,रशिया,यूगोस्लाव्हिया आदी विदेशी देशांकडे ट्युनिशियाचो वेपार चलता.
अल्जेरिया आनी मोरक्को ह्या देशांकडेन रेल्वेमार्गान तशेंच रस्त्यान आनी ट्रिपोली(लिबिया) आनी कैरो हांचेकडेन र्स्त्यान ट्युनिशिया जोडिल्लें आसा.देशांतले सगळे वाठार रेल्वेमार्गान आनी रस्त्यांनी मुखेल शारांक जोडिल्ले आसात.१९८४ मेरेन हांगा १६,२०० किमी.लांबायेचे रस्ते आशिल्ले.तातूंत ११,००० किमी.लाबांयेचे मुखेल रस्ते आशिल्ले.१९८६ मेरेन हांगा २,१७५ किमी.लांबायेचे रेल्वेमार्ग आशिल्ले.ट्युनिस अॅर ही हांगाची राश्ट्रीय हवाई सेवा आसून हांगा पांच आंतरराश्ट्रीय विमानतळ आसात.हातूंत ट्युनिस-कार्थेज हो मुखेल आंतरराश्ट्रीय विमानतळ आसा.ट्युनिस,ला गुलेर,बीझर्ट,सूस,स्फाक्स आनी गॅबेस हीं ह्या देशांतलीं मुखेल बंदरां आसात.ला साकीरा हें हांगाचें म्हत्वाचें तेलाचें बंदर आसा.
लोक आनी समाजजीण:ट्यूनिशियांतले चडशे लोक भूमध्यसामुद्रिक कॉकेसाइड वंशाचे आसून तातूंत दक्षिणेकडल्या निग्रॉइडांची भरसण जाल्ली दिसता.हांगाच्या मूळ बर्बर लोकांचो फिनीशियन,हिब्रू,ग्रीक,रोमन,व्हॅम्डाल,बायझंटिन,अरब,स्पेनांतलो मूर,तुर्क हांच्या संबंदांतल्यान आयलो समाज तयार जाल्लो आसा.हांगाची लोकसंख्या ८,६०,०००(१९९०).१९९६ वर्सा हांगाच्यो शिक्षणसंस्था राश्ट्रीय मंत्रालयाचे देखरेखी खाल हाडपांत आयल्यो.त्याच व्वर्सा २०८ स्वतंत्र पुराणिक शाळांचें राश्ट्रीयकरण जालें आनी धर्मीक तशेंच भौशिक शिक्षणामदलो भेदभाव सदांखातीर नश्ट जालो.सद्या हांगा मुळावें ते उच्च माध्यमिक आनी विद्यापिठीय शिक्षण फुकट दिवपाची वेवस्था केल्या.ह्या देशांत सगळ्या प्रकाराच्या शिक्षणाची सोय आसा.
हांगाची अधिकृत भास अरबी.पूण हो देश बरोच तेंप फ्रॅंचांच्या चेपणाखाला आशिल्ल्यान फ्रॅंच भाशेचोय प्रभाव हांगा खूब प्रमाणांत दिसता.शास्त्रीय स्वरुपाच्या लिखाणांत तशेंच वेव्हारांत जरी फ्रॅंच भाशेचो उपेग सगळेकडेन करपांत आयलो,तरी ललित साहित्यांत अरबीचो प्रभाव चड आशिल्ल्याचें दिसून येता.'अल फ्रिक'हें हांगाचें नेमाळें साहित्यीक नदरेन म्हत्वाचें आसा.हांगाचीं फिरतीं वाचनालयां देशांत सगळेकडेन पुस्तकां आनी चित्रपट पावयतात.ट्युनिसच्या राश्ट्रीय ग्रंथालयांत पौर्वात्य हातबरपांचो संग्रह आसा.बार्दो,सूस,मौन्स्तिर,स्फाक्स,कार्थेज आदी थळांनी म्हत्वाचीं वस्तूसंग्रहालयां आसात.
हांगाच्या अरबी आनी फ्रॅंच ह्या दोनूय भासांतल्यान दिसाळीं उजवाडाक येतात.तेभायर कामगार संघटणा,युवक संघटणा,वेपार,सांख्यकी,समाज आनी संस्कृती प्रेक्षपण ,राखण,बायलांचे प्रस्न,उद्देगधंदे आदी विशयांवेलीं जायतीं नेमाळीं उजवाडाक येतात.ट्युनिशियांत फुटबॉल,पेंवप आनी मुश्टियुध्द हे क्रीडाप्रकार चड लोकप्रिय आसात.
पर्यटन हो ट्युनिशियांतलो राश्ट्रीय वेवसाय जाल्लो आसा.ट्युनिसाकडच्या बार्दो हांगाच्या वस्तुसंग्रहालयांतले कार्थेजी आनी रोमन काळांतले अवशेश,रोमन मोझेइकचे संग्रह,सूस वस्तूसंग्रहालयांतले इ.स.आदी सव्य शतमानापसून इ.स.६ व्या शतमानामेरेन वास्तूशिल्पाचे नमुने एल.जेम(थायसद्रस)हांगाचो आखाडो,कलॉसियम,दुग्गा हांगाचीं देवळां,कार्थेजचें तळें,गाफ्सा हांगाचें रोमन न्हाणीघर,हुजेर आनी जेरीव्ह हांगाच्या मशिदीची कला,गॅबसेचे मशिदीतली मूर कला,ट्युनिसचो सुगंधी द्रव्यांचो बाजार हीं भोंवडेंकारांचीं मुखेल आकर्शणां आसात. -कों.वि.सं.मं.
ट्रॉटस्की,लीअन:(जल्म:७ नोव्हेंबर १८७९ ज्यानोव्हक,रशिया;मरण :२१ ऑगस्ट १९४०).
रशियन क्रांतिकारक फुडारी.ताचें खरें नांव ब्रानस्टीन.क्रांतिकार्या खातीर संघटणेचे पद्दतीप्रमण धारण केल्ल्या ट्रॉतस्की नांवांन ताणें मुखार नामना जोडली.ह्या नामनेच्या रशियन क्रांतीकाराचो जल्म रशियेंत एका सामान्य शेतकामत्याच्या कुटुंबांत जालो.ताचें उच्च शिक्षण कीव्ह विद्यापिठांत जालें.शिक्षण काबार जातकूच ताणें क्रांतिकारक आंदोलनांत वांटो घेतलो.१८८९ ते १९०२ मेरेनचो काळ ताका बंदखणींत आनी देशाभायर काडचो पडलो.सुरवेक,म्हळ्यार १९०३ च्या सुमाराक तो लॅबिनाचो विरोधक आशिल्लो.लॅनिन बोल्शेविक गटाचो मुखेली आशिल्लो आनी ट्रॉटस्की मेन्शेविक गटांत आशिल्लो.पूण लॅनिन लंडनाक आशिल्लो तेन्ना ट्रॉटस्कीक आपोवन हाडून ताका इस्क्रा ह्या खबरांपत्राच्या संपादक मंडळाचेर नेमलो.ताणें केल्ल्या लिखाणाक लागून क्रांतिवादी येवजणांक नेट आयिल्लो.१९०५त सेंट पिटर्सबर्गांत जाल्ले राज्यक्रांतीइचो फुडारी आशील्ल्यान ताका परत बंदखणींत घालो.बंदखणींत कांय दीस काडले उपरांत तो परत युरोपांत गेलो.ताणें विएन्नाच्यान प्रावदा नांवाचे खबरापत्र सुरू केलें.
पयल्या म्हाझुजाच्या तेंपार तो परदेशांतूच रावलो.परदेशी भोंवडेंत ताचे साबार फावटी लॅनिनाकडेन संबंद आयले.ह्या काळांत तांचे भितल्ले मतभेद सोंपले.फेब्रुवारी १९१७त रशियेंत परत उठाव जालो.पूण तोय अपेशी थारलो.पयल्या म्हाझुजाक नेट आयिल्लो आसतना लॅनिन रशियेंत आयिल्लो.ह्या झुजाक लागून उपासमारीन त्राशिल्ले आनी जिविताचेर उठिल्ले शेतकामती सैनीक हांची स्थिती सुदारपाचे नदरेन कांयच करूंक शकनाशिल्लें केरेन्स्कीचें लोकशायी शासन हे परिस्थितीचो फायदो घेवन क्रांतिकारक उठावाचे तयारेक लागिल्लें.जुस्त ह्याच वेळार ट्रॉटस्की रशियेंत आयलो.तो येनाफुडें बॉल्शेविक पक्षांत वचून लॅनिनाचो सहकारी जालो.नोव्हेंबर १९१७ तले यशस्वी क्रांती फाटल्यान जी व्हड संघटणा
