कोंकणी विश्वकोश : २ भक्ष्यं भोज्यं च लेह्यं च पेयं चूष्यं च पञ्चमम्। सर्वत्र चैतं नैवेद्यमाराध्यास्यै निवेदयेत्॥ अर्थ - जें निवेदनीय द्रव्य आसतलें तें प्रशस्त, पवित्र आसचे तशेच तें खावपाक योग्य आसून पांच तरांचें आसचे. हे पांच प्रकार अशे आसातः भक्ष्य-गिळपाक मेळटा तशें, भोज्य-चाबून खावपासारकें, लेह्य - चाटपासारकें, पेय-पियेवपासारकें आनी चूष्य-चोखपासारकें आसा, अशे पांचूय पदार्थ आशिल्लो निवेद्य आसचो. तो निवेद्य देवाची पुजा करतकूच देवाक ऑपचो. भांगर, रुपें, तांबें, फातर, कमळाचे पान वा यज्ञीय लाकूड हांच्या पात्रांत निवेद्य दवरून तो देवाक दाखोवंचो. निवेद्य दवरिल्लो निवेद्य अभक्ष्य थरता आनी ताचेवांगडा दवरिल्ले उदकूय सोन्याभाशेन जाता. विष्णुक दाखयल्लो निवेद्य यजमानान स्वता खावंचो. देवांक दाखयल्लो निवेद्य ब्राह्मणांक दिवंचो वा त्या त्या देवांच्या भक्तांक अशें - पवित्रंविष्णुनैवेद्यं सुरसिद्धर्षिभिः स्मृतम्। अन्यदेवस्य नैवेद्यं भूक्त्वा चान्द्रायणं चरेत्। अर्थ - विष्णुचो निवेद्य हो देव, ऋषी आनी सिद्ध हाणीं पवित्र मानला. तशेंच पुजकान तो भक्षण करचो. पूण हेर देव जशे शिव सूर्य ह्या देवांक दाखयल्लो निवेद्य भक्षण केल्यार चांद्रायण प्रायश्चित करचे. उपरांत हातांत तुळशीचे पान, दुर्वा वा फूल घेवन ताणे तो निवेद्य प्रोक्षण (देवाक दाखोवप) करचो आनी फूल त्या निवेद्याचेर दवरचे . उपरांत - प्राणाय स्वाहा, अपानाय स्वाहा, व्यानाय स्वाहा, उदानाय स्वाहा, समानाय स्वाहा, ब्रह्मणे स्वाहा। हो मंत्र म्हणून निवेद्याकडेन हात करून तो घांस लायिल्लेभाशेन देवाच्या तोंडाकडेन व्हरचो. त्या वेळार दावो हात स्वताच्या हड्डयाचेर दवरून अधोमूख जावंचे. वयर दिला तो मंत्र म्हणूत जातकूच ‘मध्ये मंत्र म्हणून ‘अमुक देवताभ्यो नमः नैवेद्यं समयर्पयामि’ अशें म्हणून ताम्हनांत उदक सोडचे. निवेद्याचो खंयचोच पदार्थ भश्टल्लो, अभक्ष्य, शेळो, शिजूक नाशिल्लो,करपल्लो वा उश्टो आसूक फावोना. तो धांपून देवामुखार हाडून उपरांत ताचेवयलें धांपणे काडचे. निवेद्य म्हणून फळ दाखोवपाचे आसल्यार ते कुसकें, किडिल्ले, तरणे वा आंबट आसूक जायना. महानिवेद्यांत पुरण, वरण, भाजयो, कोशिंबिरी अशें षड्रस अन्न आसचे. जेन्ना महानिवेद्य दाखोवपाचो नासता तेन्ना गोड सोय, पंचखाद्य, दूद वा फळ हांचो निवेद्य दाखोवंचो. महानिवेद्य जातकूच देवाची आरती करची. चित्पावन ब्राह्मणांमर्दी एका खाशेल्या दिसा, कुलदेवतेक निवेद्य दाखोवपाची चाल आसा. चैत्री पाडवो, दसरो, दिवाळी, देवदिवाळी, होळी ह्या परबां वेळार हे निवेद्य दाखयतात. कांय लोक शारदीय नवरात्रांनी पौष पुनवेक भगवतीक आनी मार्गशीर्ष शुद्ध पाडव्याक ग्रामदेवतांक निवेद्य ԿՅ Յ नि:शस्त्रीकरण महापुरसाचो निवेद्य कांय लोक घराभायर दवरतात, जाल्यार कोळेश्वराचो निवेद्य घरांत प्रसाद म्हणून घेतात. कनकेश्वर, विश्वेश्वर, महालक्ष्मी ह्या देवांचे निवेद्य घरांतले लोक खातात. पूण निरंकारी, ब्रह्मदेव, निनुदेव, मूळदेव, जोगेश्वरी हांचो निवेद्य गरीबांक वा गुरवाक दितात. कांय लोक भराडी, गावरखा, मांग ह्या देवांचे निवेद्य वेगळे दाखयतात आनी तो निवेद्य म्हार, झाडूवाले, भंगी, मडवळ, म्हाले हांकां - कों. वि. सं. मं. निवृतिनाथ : (जल्म : इ स. १२७३, आपेगांवः मरण इ. स. १२९७). आठ मैलांचेर गोदावरीचे देगेर आशिल्लया आपेगांवच्या कुलकर्णी घराण्यांत ताचो जल्म जालो. ताच्या बापायचे नांव विठ्ठलपंत आनी आवयचे नांव रुक्मिणी. निवृतिनाथ नाथसंप्रदायी आशिल्लो. ताची गुरूपरंपरा अशी - मस्त्येंद्रनाथ - गोरखनाथ - गहिनीनाथ वा गैनीनाथ - निवृतिनाथ. गैगीनाथाकडल्यान आपल्याक कृष्णभक्तीचे रसायन मेळ्ळे आनी गोरक्षनाथान आपल्याक ताचे रहस्य सांगलें अशें निवृतिनाथान एकेकडेन सांगलां. सुमार तीन-चारशें अभंग आनी एक हरिपाठ इतली रचना, निवृतिनाथाच्या नांवाचेर आसा. योग, अद्वैत तशेंच कृष्णभक्तीचेर आदारिल्ले हे अभंग आसात. पूण निवृतिनाथाक कवी म्हणचेपरस ज्ञानेश्वराचो मार्गदर्शक म्हणून चड वळखतात. निवृतिनाथान आपले पुराय अध्यात्प्तधन ज्ञानेश्वरान, खूबकडेन निवृतिनाथाविशीं आपलो आदरभाव उकतायला. निवृतिनाथान निवृतिदेवी, निवृतिसार आनी उत्तरगीताटीका अशे तीन ग्रंथ बरयले, अशें जाणकारांचे मत आसा. पूण हे ग्रंथ सद्या उपलब्ध ‘समाधि बोध' हीं दोन हातबरपां निवृतिनाथांची म्हणून दवरल्यांत. ज्ञानेश्वर आनी सोपानदेव हाणीं समाधी घेतकूच मुक्ताई अन्न उदकाचो त्याग करून परलोकांत गेली. उपरांत त्र्यंबकेश्वरीक ज्येश्ठ वद्य दुवादशीक निवृतिनाथान समाधी घेतली. ताचे पुण्यतिथीक दर वसा थंय व्हड जात्रा भरता. - कों. वि. सं. मं. नि:शस्त्रीकरण : शस्त्रास्त्रसर्त टाळपाच्या उद्देशान कांय खाशेल्या प्रकारांच्या वा सगळ्या शस्त्रास्त्राचेर बंदी घालप, शस्त्रकपात करप, सैन्यदल मर्यादीत करप म्हळ्यार सादारणपणान नि:शस्त्रीकरण. हांचे वायट परिणाम टाळपाखातीर नि:शस्त्रीकरण भोव गरजेचे. शस्त्रनियंत्रण आनी नि:शस्त्रीकरण, सामान्य स्वरुपाचे आनी खाशेल्या भागापुरतें आशिल्ले. नि:शस्त्रीकरण, संख्यात्मक आनी गुणात्मक नि:शस्त्रीकरण, परंपरीक शस्त्रांचे नि:शस्त्रीकरण आनी अण्वस्त्रांचेर बंदी अशे नि:शस्त्रीकरणाचे प्रकार करतात. नि:शस्त्रीकरण म्हळ्यार शस्त्रांचेर घाल्लीं पुराय बंदी आनी शस्त्रनियंत्रण म्हळ्यार शस्त्रास्त्रसर्त �
