आपले जिणेंत थरयल्ले मोखीचे दिशेंन वाटचाल करपाक अपेशी थारता. केन्ना केन्नाय आपले तांकीपरस व्हड मोखीची अपेक्षा दवरिल्लयान अपेस येता. अशा वेळार ताच्या मनामत आपलेविशीं उणेपणाची भावना निर्माण जाता. जेन्ना अशी भावना खर जायत वता, तेन्ना तिचें रूपांतर न्यूनगंडांत जाता. मनीस एकदां न्यूनगंडाचे अवस्थेक पावलो म्हण्टकूच ताचेभितर खालतेपणान वांगडाच दुस्वास, नसाय, राग, विध्वंस अशे समाजद्रोही विकार निर्माण जातात. अपेस मानून घेतिल्लयान अशा मनशाची यत्न करपाची वा सर्त करपाची इत्सा बावता वा नश्ट जाता. हाका लागून असो मनीस आपणें थरयल्ले वाटचालीत फाटी उरता. जितलो तो फाटी उरता तितलोच ताचो न्यूनगंड जून जाता आनी जितलो त्या मनशाचो न्यूनगंड जून जाता तितलो तो निश्क्रीय जाता.
न्यूनगंडाची भावना आनी मनशाचें भुरगेंपण हांचो लागीचो सबंद आसा. शारिरीक व्यंग,गरजेभायर लाड आनी दुर्लक्ष ही न्यूगंडाचीं बियां पडपाचीं तीन मुखेल कारणां आसात. शरिरीक व्यंग हें मनशाचे जिणेंत आडखळ जावन राविल्लयान, त्या मनशाचे तांकीक बादा हाडटा आनी ताच्या योगदानांक आंवुळटा. गरजे भायर लाड जाल्लया भुरग्यांच्या मनांत एकेवटेन आपलेपणाची भावना निर्माण जाता नी दुसरे वटेन ताका निश्क्रीय करता. हे दोनूय अवगूण ताका जाण्टेपणांत अपेशी करपाक कारणाभूत थरतात. चड दुर्लक्षीत भुरग्यांच्या मनांत खालतेपणाची भावना निर्माण जावन ती तांच्या हावेसांक आडावन धरपाचें काम करता.
गंड जाल्लया मनशाक ताची जाणीव आसता कांय ना, हाचेविशीं जाणकारांमदी मतभेद आसात. कार्ल यंग (१८७५ – १९६१) ह्या मानसशास्त्रज्ञान गंडाचो उगम हो अबोध थरांचेर आसून तो गंडधारी व्यक्तीच्या वर्तनाक नियंत्रीत करपी मानसीक यत्रंणेचेर प्रभाव घालता अशें सागलां. गंडधारी मनशाची वागणूक ही चड करून समाजमान्य वागपा परस वेगळी आनी तर्कविसंगत अशी चमत्कारीक आसता. – डॉ. नयना पागी
न्यू मॅक्झिको : अमेरिकेच्या संयुक्त संस्थानांतलें नैतर्ऋत्येक आशिल्लें राज्य. विस्तार ३१° २०’ उत्तर ते ३७° उत्तर आनी १०३° अस्तंत ते १०९° ०’ २” अस्तंत. क्षेत्रफळ १,९७२,५४७ चौ. किमी. लोकसंख्या ९,००,००,०००(१९९१). ह्या राज्याचे उत्तरेक कोलोरॅडो, उदेंतेक ओक्लाहोमा आनी टॅक्सस, दक्षिणेक टॅक्सस आनी मेक्झिको प्रजासत्ताक आसात. सांता फॅ ही ह्या राज्याची राजधानी.
ऊंच पर्वतांतेंगश्यो, ल्हान- व्हड दोंगर आनी पर्वतावळी, सडे आनी सपाट भुंयेन हें राज्य व्यापिल्लें आसा. तशेंच रिओ ग्रॅंड, पेकस, कॅनेडियन, सॅन वॉन आनी गील ह्यो हांगाच्यो मुखेल न्हंयो.
विंगड विंगड भूंयप्रकारांक लागून हांगाचो हवामान वाठाराप्रमाण बदलत वता. गीम आनी शिंयाळो हांच्या तापमानांनी बरोच फरक जाणवता. तेभायर भूंयरचणूक आनी उंचाय हांचेय परिणाम हवामानाचेर जाल्यात. सरासरी तापमान १२° सॅ. आसता. सरासरी पावस ३८ सेंमी. पडटा. राज्याची सुमार २५°/० भूंय रानांनी वेश्टिल्ली आसा आनी उंचाये प्रमाण वनस्पतींचे प्रकारूय बदलत वतात. जुनियर, पिनॉन, सेजब्रश, धवो पायन, निळो स्प्रूस आनी जायते हेर रूख हांगा मेळटात. म्यूल डिअर, हरणां, एल्क, गिरिशींव, बॉबकॅट, काळी वांस्वेलां आनी सोशे ही मोनजात हांगा दिश्टी पडटा.
इतिहास आनी राज्यवेवस्था – न्यू मॅक्झिकोचे मूळ लोक हेर इंडियनां भशेंनूच. १५३५ त हांगा पयलीं स्पेनी लोकांच्यो आनी उपरांत हेर यरोपीच्यो घुरयो येवक सुरवात जाली. ताणीं थळाव्या लोकांक ना करून हांगा आपलें राज्य निर्मूक सुरवात केली. १७७१ मेरेन हो प्रांत स्पॅनीश राजांचे ‘न्यू मेक्झिको राज्य’ म्हणून आशिल्लें. उपरांत १८२१ त हेर वासाहतीवांगडा हाकाय स्वतंत्र्य मेळून मेळून मेक्झिको साम्राज्यांत ताचो आस्पाव जालो. १८४६–४८ च्या मेक्झिकन झुजांत सेनापती कार्नीन हाणें सांता फे काबीज केलें. १८४८ त न्यू मेक्झको हो अमेरीकेचो एक प्रांत जालो. टेक्ससांतलो सेनापती सिब्लीची बंडखोर सेना १८६२ त न्यू मेक्झिकोंत रिगली. पूण ताकां खूब नूकसान जावन परतुचें पडलें. पूण थळाव्या आनी शेजारच्या इंडियन लोकांच्यो घुरयो थोडी वर्सा चालूच आशिल्ल्यो. निमाणेंमेरेन चालू आशिल्लया यत्नांक लागून १९१२ त न्यू मेक्झिको अमेरिकेचें एक राज्य जालें. १९१२ त जाल्या सविधानात बरेच फावट बदल जाल्यात. प्रौढ सार्वत्रिक मदानांतल्यान ४२ सिनेटर चार वर्साखातीर आनी राज्याचे दोन सिनेटर आनी प्रतिनिधी आसतात. राज्यपालांक आनी तांच्या मुखेल अधिका-याक चार वर्सा खातीर वेचून काडटात.
अर्थीक स्थिती, लोक आनी समाजजीण – शेतवाड आनी पशुपालन हो मुखेल वेवसाय. घेवडो, मको, कापूस आनी दुदी हीं हांगाचीं मुखेल पिकां. गोरवां आनी मेंढरां पोसपाचो धंदोय नेटान चलता. भांगर, रूपें, तांबें, जास्त सारकीं खनीजां हांगा मेळटात. सैमिक तेल आनी वायूचें उत्पादन ह्या राज्यांत म्हत्वाचें थरलां. उद्देगधंध्याच्या मळार हें राज्य खूब फुडें आसा. हांगाच्या लोकांमदले चडशे लोक ॲग्लो, स्पॅनिश – अमेरिकन, इंडियन आनी साप उण्या प्रमाणांत खाप्री आसात. राज्याच्या उत्तर मध्य वाठारांत लोकांचें प्रमाण चड आसा. ह्या राज्याची भास इंग्लीश. – कों. वि. सं. मं.
न्यूयॉर्क : अमेरिकेच्या संयुक्त संस्थानांतलें एक राज्य. ह्या राज्याचे आग्नेयेक ॲटलांटिक म्हासागर, न्यू जर्सी आनी पॅनसिल्वेनिया राज्यां, अस्तंतेक इअरी तळें आनी कॅनडाचो आँटॅरिओ प्रांत उत्तरेक आँटॅरिओ तळें आनी सेंट लॉरेन्स न्हंय आनी उदेंतेक व्हरमाँट, मॅसॅच्युसॅट्स आनी कनॅक्टिकट हीं राज्यां आसात. राज्याचें क्षेत्रफळ १‚२८‚८९८ चौ. किमी. आनी लोकसंख्या १७‚५५७‚२८८(१९८१). ऑल्बनी ही राज्यची राजधानी.
राज्याचे ईशान्येक सुमार ६२० ते १‚५५० मी. उंचायेचे ॲडिराँडॅक पर्वत आसात आनी माऊंट मार्सी हें सगळ्यांत ऊंच तेमूक १‚६५८ मी. उंचायेचें आसा. आग्नेय कोनशाक सखल आनी सपाट लाँग आयलॅंड जुंवो आसा. राज्याचे दक्षिणेक ४०० मी. उंचायेचो ॲलेगेनी सडो आसा. राज्यांत मुखेल णव न्हंयो आनी ८‚००० तळीं आसात. हडसन आनी मोहॉक ह्या दोन न्हंयांक इतिहासीक म्हत्व आसा.
दर्या देगेक हवामान दमट आसता आनी भितल्या वाठारांनी ते सुकें आनी शितळ आसता. दोंगरी वाठारांनी शिंयाळो खूब कडक आसात.
