कांय लोक मध्यस्त म्हणून वापर करतात आनी ताचेवरवी आपल्या नात्यांतल्या मनशाच्या आत्म्याकडेन संबमद प्रस्थापीत करपाचो यत्न करतात. - कों. वि. सं. मं.
पूरक नोंद : परलोकविद्दा.
परलोकवद्दा : परलोकांतल्यान मनशाकडेन संबंद दवरपाचे विद्देक हें नांव आसा. मरणाउपरांत मनशांचो आत्मो सुक्ष्मदेह धारण करून परलोकांत कांय काळ रावता. अशा सुक्ष्म देह धारण केल्ल्या मनशाकडेन इहलोकांत मनशांक मध्यस्थांच्या आदारान वा स्वतंत्रपणान उलोवपाक येता अशी ह्या शास्त्राची धारणा आसा, अशें म्हणटात. पुर्विल्ले क्रिस्तांव लोक आनी अमेरिकेचे मुळावे लोक हांकां ही परलोकवेद्दा येताली. अमेरिकेंतलो ऑड-यू जेक्सन देवीस हाका आधुनीक परलोक विद्देचो आद्द प्रणेतो मानतात. १७ -१८ वर्सांचे पिराये उपरांत अकस्मात ताच्या आंगांत दिव्य शक्ती प्रगट जाली आनी ताका परलोकांतल्यान दिव्य वाणी आयकुपाक येवंक लागली. उपरांत ताका दिव्य नदर प्राप्त जाली, तो भविश्यवादीय जालो. ताच्या एका पुस्तकांत मोटार , विमान आदी सोदांचें भविश्य करून दवरिल्लें आशिल्लें. ताणेच सांगिल्ल्या प्रमाण ३१ मार्च १८४८ दिसा आर्विल्ले परलोक विद्देची सुरवात एका खेडेगांवांत जाली. थंयचे एके चलयेक ठोक्यांचे भाशेंत गूढ संदेश मेळूंक लागले. ताचे उपरांत जायत्या मनशांक अशें तरेचे संदेश मेळूंक लागले नामनेचो शास्त्रज्ञ विल्य फ्रुक्स हाणें हे वेद्देचें संशोधनूय सुरू केलें. उपरांत स्टड, कॉनन डॉयल, ऑलिवर लॉज आदी जायत्या संशोधकांनी परलोक संदेशांचे संशोधन केलें आनी ताकाय तातूंत खरेपण दिसलें. ह्या संदेश ग्रहणाचे पद्दतींत जे वेगवेगळे चमत्कार दिसतात ते परलोकांतल्या व्हड प्रज्ञासंपन्न मनशाचे प्रेरणेलक लागून घडटात अशें त्या भौतीक शास्त्रज्ञांनी मान्य केलें.
अशा जायत्या पंडितांनी परलोकाविशी संशोधन करून जे निश्कर्श काडले तातूंत जायती मतां दिसतात. ताची परलोकाविशी ज्ञानाची साधनां चडकरून तीन आसात. 1) सूक्ष्मदर्शन वा दिग्दर्शन 2) परलोकांतल्यान मेळपी प्रेरणा 3) प्रयोगांतल्यान घडणुकांवयल्यान केल्लीं अनुमानां. कांय पंडितांच्या ,मतान सगळे परलोक धर्तरे भोंवतणीम क्रमान पातळिल्ले आसून, पृथ्वी हेंच ताचें केंद्र आसा. ताची संख्या सादारणपणान सात मनयतात. कांय जाणांच्या मतान परलोक हे धर्तरेवयल्यान भायर पडपी सुक्ष्म द्रव्यांपासून तयार जाला. कांय जाणा अशें मानतात, पुराय संवसारूच एक आसून ताच्या स्थूल प्रत्ययाक इहलोक आनी सुक्षीम प्रत्ययया परलोक म्हणटात. इहलोकंतल्यान कर्माप्रमाण जिवाक परलोकांत मानसीक त्रास भोगचे पडटात.
आर्विल्ली परलोकविद्दा पुर्विल्ले परलोकवेद्देप्रमाण फकत भावार्थी नासून अणभवान आनी प्रयोगांत ती सिध्द करपाक येता, अशें पंडिताचे मत आसा पुर्विल्लया काळांत सिध्द वा योगी मनशांक ताच्या दैवी सामर्थयाक लागून जायत्या गजालींचें गिन्यान मेळटाले. हें गिन्यान ताका परलोकांतल्या मनशाचे प्रेरणेनूच मेळटा अशें म्हणटात. सामान्य मनशाच्या माध्यमांतल्यान जेन्ना परलोकांतल्या मनसाचे संदेश ग्रहण करप जातात तेन्ना तांचें अस्तिव सिध्द जाता. आर्विल्ले परलोक विद्देक लागून हें शक्य आसा.
परलोक विद्देचे प्रयोगानी जायत्या तरांचे चमत्कार अणभवपाक मेळटात. हे चमत्कार परलोकांतल्यन व्यक्तीचें अस्तित्व आनी दैवी बळगें हांकां खरेपण हाडटात. आर्विल्ले परलोकविद्देंत धर्माचीम मुलत्त्वां सोडिल्ली नात. पूण भौतीक शास्त्राचो आदार घेवन ती विद्दा जिवीतसातत्याच्या साक्षात पुराव्याचेर स्थापन जाल्या. परलोकविद्दा म्हळ्यार नवो धर्म वा पंथ नासून, धर्मीक उदरगत आनी विचार स्वातंत्र्य हांचेर आदारिल्ली अभिनव पद्दतीची ती एक शिकवण आसा. आर्विल्ले परलोकविद्देच्या पुरस्कर्त्यांनी जीं सारभूत तत्वां आपणायल्यांत, तातूंत देवाची सेवा करप, ताची आज्ञा पाळप, समताय आनी बंधूभाव, जिवीत सातत्य, कर्मविपाक, जिवाचें अमरत्व, ताची सत्त जावपी उदरगत आनी निमाणु इशवराकडेन एकचार ह्या तत्वांचो आस्पाव जाता.
नामनेचो शास्त्रज्ञ सर ऑलिव्हर लॉज हो परलोकविद्देविशीं अशें सांगता, “ म्हज्या मतान, पुराव्यांत हें सिध्द आसा, की मेल्लो सुबुध्द जीव कांय परिस्थितीत आपल्या ह्या स्थूल जगाकडेन संबंद जोडूंक शकता. अशे तरेन ते आपल्या शास्त्रीय संशोधनाचे कक्षेंत येतात. दृश्य आनी अदृश्य संसारांतली वणत जरी अजून स्थूम आसली तरी ती जायतेकडेन पातळ जाल्या. भक्तिमर्गावरीच हो परलोकविद्दा मार्ग सगळ्यांक इहलोक – परलोकांतले येरादारीखातीर उपेगी पडटलो.”
भारतांत नरसिंहम पंतलू, जे. एन. मित्र, नागराणी, दोरास्वामी अय्यर, गायत्रीदेवि, वि. दा. ऋषी, स. कृ. फडके आदी मनशांनी ह्या विशयाचो जायतो अभ्यास करून ताचेर ग्रंथ आनी लेक बरयल्यत. कांय जाणानी हे विद्देचे आपले अणभवूय ग्रंथीक केल्यात.
फडके हाणें हे विद्देविशी ताणे केल्या संशोधनाचेसार सांगलां तें अशें “ आर्विल्ले परलोक विद्देच्या प्रयोगावरवी ज्या परलोकांकडेन आमचे उलोवप जाता ते परलोक म्हळगयार प्रेतलोक, नर्कलोक आनी मेल्ले पितृलोक. दरेक मनीस आपल्या परलोकांतल्य गुरूच्या मार्गदर्शनाखाल एकातांत आत्मोध्दार करपाचे साधनेत गुल्ल आसतात. अस्तकर्म करपी, प्रेतलोक आनी नर्कलोक हे धर्तरेलागसल्ल्या लोकांत वतात आनी मानसीक जाच भोगतात. सादारण कर्म करपी लोक पितृलोकांत आनी विरक्त तशेंच ज्ञानी मनीस ते पलतडच्या लोकांत वतात.
पुर्विल्ल्या काळांत दुर्वास, रघुयराजका, दुश्यंत, रावण, मुचकंद आदी जायते मनीस मरणाआदीं सदेह स्वर्गांत वचून आयिल्ल्याचो कथा पुराणांत आसात. ते मनीस स्वताच्या तयसामर्थ्यान वा देवता तशेमच सिद्स पुरूस हांच्या वरदानाक लागून तात्पुर्ती दिव्य शरिरां धारण करून दिव्य लोकांत गेल्ले आसू येता. नारदमुनी जाल्यार सदांच तीनूय लोकांतल्यान संचार करतालो. पुराणांतले लोक आनी आर्विल्लर परलोकविद्देंतले परलोक सामकले वेगळे आसात. पुराणांतले सर्ग, नरक , पितृलोक, देव्यान, पितृयान, चंद्रलोक हांची वर्णनां लाक्षणीक आसात. देवता आनी पितर हे खरे म्हळ्यार अमूर्त शक्तिकेंद्र आसतात. तांच्या लोकांचे क्षेत्र हें आर्विल्ले परलोकविद्देच्या क्षेत्रपरस खुबूच व्यापक, सुक्षिम आनी गूढ आसा. कों. वी. सं. मं.
परशुराम : एक वैदीक ऋशी आनी वेश्णुच्या धा अवतारांतलो सवो अवतार. त्रेतायुगाचे सुर्वेक क्षत्रियांचो अत्यचार खूब वाडिल्लो. देखून परशुरामाचो अवतार जालो. एकदां कार्तवीय अर्जून ( हैदय वा सहस्त्रार्जून)