१९४६त तो हार्वर्ड विद्दापिठांत सहाय्यक प्राध्यापक आनी १९४९त प्राध्यापक जालो. ते उपरांत १९५८-६० ह्या काळांत तो विज्ञानाचो डॉनर प्रध्यापक आशिल्लो आनी १९६०त गेरअर्ड गेड विद्दापिठांत प्राध्यापकपदाचेर ताची नेमणूक जाली.
चुंबक क्षेत्रांत घुंवत आशिल्ल्य आणवीय कणांचे कंप्रतेकडेन अनुस्पंदन मेळोवपाखातीर रेडिओ-क्रंप्रता (३० किलोहर्ट्झ –३०० मॅगाहर्ट्झ) आनी सूक्षीम तरंग (३०० मॅगाहर्ट्झ–३,००,००० मॅगाहर्ट्झ) आंदोलनाचो पर्सेल आनी ताच्या वांगडयांनी उपेग केलो. ही पद्दत ‘अणुकेंद्रीय चुंबकीय अनुस्पंदन शोशण पद्दत‘ ह्या नांवान वळखतात. १९४६त पर्सेल आनी ताच्या वांगड्यांनी मेणांतल्या प्रोटोनाक लागून जावपी अणुकेंद्रीय चुंबकीय अनुस्पंदनाचो सोद लायलि. त्याच सुमाराक फीलिक्स ब्लॉक आनी ताच्या वांगडयांनी स्टॅनफर्डाक उदकांतल्या प्रोटोनाच्या अणुकेंद्रीय चुंबकी अनुस्पंदनाचो सोद लायलो. ह्या मोलादीक वावराखातीर पर्सेल आनी ब्लॉक हांकां १९५२ वर्साचो भौतीकशास्त्राखातीर आशिल्लो नोबॅल पुरस्कार वांटून मेळ्ळो. ह्या सोदाक लागून अणुकेंद्रीय परिबलां, द्रव आनी घन पदार्थातले रसायनीक बंध आनी आणवीय बंधन हांचेविशी म्हत्वाची म्हायती उपलब्ध जावन चुंबकीय अनुस्पंदन वर्णपटविज्ञानाचें नवें संशोधन क्षेत्र निर्माण जालें.
पर्सेल हाणें ह्या उपरांत अणकेंद्रीय चुंबकत्व आनी ताचेकडेन संबंदीत आशिल्ली रेणवीय रचणूक, आणवीय स्थिरांकांचें मापन आनी नीच तापमानाक दिसपी आणवीय चुंबकीय वर्तन हाचेविशीं संशोधन केलें.१९५२ वर्सा एच्. आय्. इवेन हाच्या वांगडा पर्सेल हाणें अवकाशांतल्यान येवपी प्रारणांतल्या उदासीन आणवीय हायड्रोजनाच्या २१ सेंमी. तरंग लांबयेचे ओळीचो सोद लायलो. ह्या सोदाक लागून तारामंडळांतल्या हायड्रोजनाच्या वितरणाविशींची म्हायती मेळ्ळी आनी ताका लागून रेडिओ ज्योतीश शास्त्रांत मोलाची भर पडली. – कों. वि. सं. मं.
पलुस्कर, विष्णू दिगंबर : (जल्म :१८ ऑगस्ट १८७२, कुरूंदवाड; मरण :२१ ऑगस्ट १९३१, मिरज).
संगीत मळावयळो एक युगपुरुश. ताचें मुळ आडनांव गाडगीळ. पूण तो पलूस गांवचो रावपी आशिल्ल्यान पलुस्कर म्हणुनूच ताका वळखताले. पूण पंडित विष्णू दिगंबर ह्या नांवानूच ताची चड नामना आसा. ताचें घराणें मूळ किर्तनकारांचे. ताचो बापूय बरो किर्तनकार आशिल्लो आनी कुरूंदेवाड संस्थानाचो अधिपती राजे दाजीसाहेब हाचे खास मर्जेतलो आशिल्लो. देखुन राजघराण्यांतूच ताचे शिकप पुराय जालें. एक फावे एका उत्सवांत फोग लायतना ताच्या तोंडार फुटलो आनी ताचें तोंड भाजलें. ताचो ताच्या दोळ्यांचेर परिणाम जालो. देखून ताका शिक्षण अर्द्दारूच सोडचेम पडलें. विष्णूक ल्हानपणासावनूच संगिताचें बरें गिन्यान आशिल्ल्यान मिरज आशिल्ल्या संगिताचार्य पंडित बाळकृष्णबुवा इचलकरंजीकर हाचेकडेन संगीत विद्दा घेवंमक धाडलो. थंय ताणें मन लावन संगिताचो अभ्यास केलो. ताचेकडल्यान ताणें शुध्द स्वरूपांत ग्वाल्हेर गायकी मेळयली. इ. स. १८९६त तो मिरज सोडून साता-याक गेलो आनी थंयसावन पुणे , मुंबय अशें करून बडोद्दाची महाराणी जमनाबाईसाहेब हिका विष्णूचीं पदां खुबूच आवडलीं. फुडें तिचे शिफारशींचेरूच ताणें काठेवाड, सौराष्ट्र आनी राज्यस्थानांतल्या राजे लोकांकडेन वचून आपल्या मैफलींचेर नामना जोडली. पूण संगीतकलेक समाजीक प्रतिश्ठा आनी कलाकाराक समाजांत मानाची सुवात मेळोवन दिवपाखातीर संगिताचो प्रसार करप, लोकांक संगिताचें शिक्षण फुकट मेळचें देखून संगीत विद्दालयां स्थापन करप, गरीब आनी ब-या घरांतले भुरगे घेवन तांकां पोसप, तांकां संगीत कलेचें शिक्षण दिवप, तातूंतल्यान बरे कलाकार आनी संगीत शिक्षक तयार करप हें ताचें ध्येय आशिल्लें. गिरनात पर्वताच्या दर्शनाक गेल्लेकडेन ताका एक साधू मेळ्ळो. ताच्या उपदेशाप्रमाण तो पंजाबाक गेलो. ५ मे १९०१ दिसा लाहोराक ताणेम गांधर्व म्हाविद्दालयाची स्थापणूक केली. हातूंत ताणें पद्दतशीर अभ्यासक्रम आंखून संगिताविशींच्यो वेगवेगळ्यो परिक्षा विद्दार्थ्याखातीर तयार केल्यो नी ते ते प्रमाण भुरग्यांक संगिताविशींच्यो पदव्योय दिल्यो. तशेंच विद्दालयाचे वतीन ताणें संगीत परिशदोय भरयल्यो.
१९०८त तो मुंबय आयलो आनी थंय ताणेम गांधर्व म्हाविद्दालयाची स्थापणूक केली. विष्णुबुवान आपले हयातींत सुमार शंबर – देडशें भुरग्यांक ल्हानाचो व्हड करून तांकां संगीतविद्दा दिलि. १९१२ वर्सा सावन तो तुलशीदासाच्या रामायणाचेर प्रवचन करूंक लागलो. ‘रघुपति राघव राजाराम‘ हें भजन ताणें लोकांमदीं आवडीचें केलें. १९३०त तो रामायणाचेर प्रवचन दिवंक नेपाळांत गेल्लो.
१९१६त ताणें बडोद्दाक श्रीमंत सयाजीराव गायकवाड हाचे अध्यक्षतेखाल अखिल भारतीय संगीत परिशद भरयली आनी तातूंत स्वरलेखनाचेर संशोधनात्मक निबंद वाचलो. ताणें बायलांमदींय संगिताचो प्रसार केलो. तेखातीर आपली बायल रमाबाई आनी भाची अंबूताई पटवर्धन हांकां संगिताचें शिक्षण दिवन तयार केली. ब-या घरांतल्या आनी शिकिल्ल्या बायलांक माचयेर येवंक ताणें स्फूर्त दिली. तेचपरी सभाघरांतल्यान संगिताचे जलसे भरोवपाकूय ताणेंच सुरवात केली. ह्या जलशांचे खाशेलपण म्हळ्यार वेळाचें बंधन, हें तो मोटे जतनायेन पाळटालो.
विष्णुबुवा देशभक्तूय आशिल्लो. ‘वंदे मातरम‘ हें राश्ट्रगीत दर सभेंत म्हणपाची चाल ताणेंच काडली. स्वताची अशी आगळी वेगळी संगीत लेखन पद्दत ताणें काडली आनी हे पद्दतीन सुमार सात पुस्तकां बरोवन उजवाडाक हाडलीं. तातूंत संगीत बालप्रकाश, राग प्रवेश, संगीत बालबोध, स्वल्पालाव गायन, टप्पा गायन, होरी, मृदंग-तबलें, पाठय – पुस्तक, रामनामावली, रामगुणगान, बंगाली गायन, कर्नाटकी संगीत, बालोदय संगीत, व्यायाम के साथ संगीत, महिला संगीत, राश्ट्रीय संगीत, भारतीय संगीत लेखन पद्दती, आदी हिंदी मराठी पुस्तकांचो आस्पाव जाता.
पंडित विष्णूबुवान संगिताच्या मळार फुडारपण करून हे कलेक मानाची सुवात दिवन, ताचेविशीं आवड निर्माण करपाचो व्हड वावर
