बांदपाचें काम विधी करून करतात.तेन्ना पुजा-प्रर्थना करतात.
दोख्मांतले खांचीत मडें दवरतकच मोबेद आनी सोयरे-इश्ट हातपांय धुवून प्रार्थना करतात.आत्मो तीन दिसां उपरांत पृथ्वी सोडून वता अशी समजूत आशिल्ल्यान,मेल्ले सुवातेर मोबेद तीन दिस मेरेन चंदन जळयत मंत्र म्हणीत बसता.तिसऱ्या दिसा आनी चवथ्या दिसा फांतोडेर 'उथम्ण' नांवाचो विधी करतात.शिंयाळ्यांत मरण आयल्यार णव दुस आनी गिमांत आयल्यार एक म्हयनो त्या घरांत अग्निची पुजा करची न्हय असो नेम आसा.ताचेवयल्यान अशा घरांत अन्न शिजोवचें न्हय आनी त्या घरांतल्या लोकांक हेरांनी अन्न उदक दिवंचे अशी चाल पडल्या.कांय लोक मेल्ल्या मनशाखातीर पयल्या वर्सा दिसपट्टें श्राध्द करतात.उपरांत म्हयन्यांतल्यान एक फावट करतात.पूण सामान्यपणान वर्सांतल्यान एक फावट श्राध्द करतात.वर्साचे निमाणचे धा दिस मेल्ल्यांच्या श्राध्दखातीरूच आसतात.त्या श्राध्दाक फ्रवर्दिगन वा ममुक्ताद अशें म्हणटा
सण,उत्सवपारशांचे सण तीन प्रकाराचे आसात.हे सण दर दोन म्हयन्यानी येतात.आनी पांच दीस चलतातकांय सण ऋतुमोनाप्रमाण येतात,कांय सण तांच्या इत्हासांतल्या विशिश्ट घटनांकडेन संबंदीत अशे आसतात आनी कांय सण पुर्वजांचे यादीक मनयतात.
पयल्या प्रकारांत 'गहंबार' नांवाचो सण मुखेल आसात.हे सण दर दोन म्बयन्यांनी येतात.आनी पांच दीस चलतात.गांवांतले सगळे पारशी लोक नृमेलून ते मनयतात.अहूर मज्दान सृश्ट निर्मिल्ली ताका लागून उपकार मानप हो ह्या सणाचो मुखेल हेत आसता.तो १० मार्चा सावन २० मार्चामेरेन चलता.ह्या दिसा सर्गांतले पितर धर्तरेर येवन सोयऱ्यांक मेळटात असो तांचो समज आसा.पारशांच्या दरेका म्हयन्याक नांव आसता तशेंच दरेका दिसाक नांव आसता आनी कांय दिसांचीं आनी म्हयन्यांचीं नांवां सारकींच आसतात.अशे १२ १२ दूस सणाचे मानतात.
पयल्या म्हयन्याचो एकुणिसावो दीस म्हळ्यार फर्वार्दिन,हो मृताम्यांचे यादीक आसता.त्या दिसा सगळे अग्यारेंत एकठांय येवन मंत्र म्हणटात आनी चंदन,धूप जळोवन सगळ्यांक फळां वांट्टात.मेहेरंगन हो सण सातव्या म्हयन्याच्या सोळाव्या दिसा येता.तो सुर्याच्या सन्मानार्थ मनयतात.आवन अर्दुइसुर हो सण आठव्या म्हयन्याच्या धाव्या दिसा येता.हो सण जलदेवदुतांच्या सन्मानार्थ आसता.त्या दिसा पारशी लोक दर्यांत वा न्हंयेंत नाल्ल,साकर आनी फुलां ओपतात.
अदर हो सण णव्या म्हयन्याच्या णवव्या दिसा येता.हो सण अग्निच्या सन्मानार्थ आसता.त्या दिसा लोक अग्यारेंत वचून प्रार्थना करतात आनी दानधर्म करतात.णवव्या म्हयन्यांतलो एकुणिसावो दीस म्हळ्यार दुसरो फर्वर्दिन.हो सण पयल्या फर्वर्दिनाभाशेनूच आसता.बहमन हो सण इकराव्या म्हयन्याच्या दुसऱ्या दिसा येता.हो बहमन नांवाच्या देवदूताच्या सन्मानार्थ आसता.बहमन हो मोनजातीचो संरक्षक.कांय पारशी लोक ह्या म्हयन्यांत मास खायनात.अस्पंदाद हो सण बाराव्या म्हयन्याच्या पांचव्या दिसा येता.त्या दिसा पारशी लोक आपल्या उपाध्याया कडल्यान मंत्रिल्ली रेंव आनी पेहेल्वी मंत्र बरयल्लो एक कागद घेवन येतात.रेंव घरांतल्या कोनशांनी घडोवन,कागद मुखेल दाराचेर दसयतात
वसंत ऋतूंत ज्या दिसा रात-दीस समान आसता (२१ मार्च) त्या दिसा जमशेद बादशहान उत्सव करपाक फर्मायलें.तेखातीर तो दूस जमशेदी नवरोज ह्या नांवान वळखतात.'खोर्दाद साल' ही परब फर्वर्दीन म्हयन्याच्या सव्या दिसा आसता.त्या दिसा आदिमानव गयोमर्द आनी जरथुष्ट्र हांचो जल्म जालो अशें मानतात.
पारशी लोकांमदीं जातीभेद ना पूण तीन पक्ष आसात.हे पक्ष पंचांगभेदा वयल्यान जाल्यात.पुलिल्ल्या काळांत इराणांत १२० वर्सांनी एक अदीक म्हयनो (कबीसा) मानपाची चाल आशिल्ली.ती सस्सानी वंशांतलो निमाणचो राजा यज्दगेर्द शेहरयार हाचे यादीक सुरू केल्ल्या संवतांतूय आपणायली.पूण इस्लामाचे घुरये उपरांत इराणांतले मज्दयस्नी लोक म्हळ्यार अहूर मज्दाचे उपासाक कबीसा धरपाक विसरले आनी तांच्या नव्या वर्साची सुरवात दर १२० वर्सांनी एक म्हयनो पयलीं जावपाक लागली.जो लोक खोरासानांतल्या भारतांत आयले ताणींय एकूच कबीसा धरलो आनी उपरांत तेय विसरले.ताका लागून तांच्या आनी इराणांतल्या वर्साच्या आरंभाक एका म्हयन्याचें अंतर पडलें.इ.स.१५ व्या शेंकड्यासावन भारतांतल्यान कां. पारशी इराणांत वचून आयले आनी तैमूर लंगाचे इराणावयले घुरयेक लागून मज्दयस्नी लोक भारतांत आयले,तेन्ना हो फरक जाणवलो.उपरांत कांय पारशी लोक इराणांतलो वर्सारंभ पाळपाक लागले आनी ते स्वताक कदीमी म्हळ्यार पुर्विल्ले म्हणूंक लागले.ज्या पारशांनी एक म्हयनो उपरांतवर्स पाळापक सुरवात केली तांकां 'शहेनशाही' ह्या नांवान वळखूंत लागले.हे वयर सांगिल्ले दोनूय वर्सारंभाचे दीस कबीसा धरूंक नाशिल्ल्यान चुकिल्ले म्हणून जमशेदी नवरोज (२१ मार्च) होच वर्साचो पयलो दीस मानचो आनी ताका फस्ली संवत म्हणचें असो एक तिसरो पक्ष उत्पन्न जालो.
पारशाी लोकांमदीं ७५% शहेनशाही,२०% कदीमी आनी ५% फस्ली लोक आसात.इ.स. १९६३ वर्सा यज्दगेर्द संवत १३३६ सावन,फस्ली नवरोज २१ मार्चाक,कदीमी नवरोज ३१ जुलयाक आनी शहेनशाही नवरोज ३१ ऑगस्टाक येता.
पारशी लोकांत कांय चालिरितीय आसात.तकली आनी पांय उकते दवरचे न्हय असो तांचेमदीं नेम आसा.जेवंचे पयलीं ते देवाक नमस्कार करून मोन्यांनी जेवतात.शींक वा जांबय येत जाल्यार 'अहरिमनाचो नाश जावं' ह्या अर्थाचो मंत्र म्हणटात.पडिल्लो दांत,नाखटां,केंस जमनींत पुरून मंत्र म्हणटात.ते कोंब्याक खूब पवित्र मानता.कोंबो वा पोपट मेल्यार तो सदऱ्यांत गुठलायतात आनी कस्ती बांदतात.उपरांत ताका बरे सुवातेर पुरतात.खेड्यांतले पारशी लोक हिंदूच्या देवागक आनी मुसलमानाच्या पिरांक आंगवण करतात.होळयाक निवेद्य दाखोवप,देवतेक कोंबे,बकरे बळी दिवप,मारूतीक तेल घालप ह्योय चाली ते पाळटात.दुश्ट जावंची न्हय म्हणून ल्हान भुरग्याक तीट लावप,दिश्ट काडप,मंत्रायल्ली तावज बांदप हांचेर तांचो भावार्थ आसा.अहरिमन आनी ताचे दूत उत्तर दिके वटेन आसतात असो तांचो समज आशिल्ल्यान पारशी लोक उत्तरेवटेन तकली करून न्हिदनात.
इराणांत आयिल्ल्या पारशांकडेन तांचे धर्मग्रंथ बी कांयच नाशिल्ले म्हणून समाजांत नेम घलून दिवपाक ताणीं थळावे जातपंचायतीची
