पद्दत आपणायली.गांवांतले जाण्टे,सज्जन,प्रतिशिठीत लोकांची समिती करून हे समितीवतीन ते सगळे प्रस्न सोडोवंक लागले.पंचायतीच्या मुखेल्याक 'दावर' म्हणटात.दातो-वार म्हळ्यार न्याय दिवपी.ह्या पेहलवी उतरा वयल्यान हें नांव आयलां.पयलींच्या काळांत दावराक बरेच अधिकार आशिल्ले.पंचायतीन केल्ले नेम सगळ्या समाजाक पाळचे पडटाले.पूण ब्रिटीश सत्त सुरू जातकच पंचायतीचें म्हत्व उणें जालें आनी धर्मादाय निधींची वेवस्था करपाबगर पमचायतीकडेन काम उरल्लेंना.
पारशी लोक भिक्षा मागप हें पाप मानतात.तेखातीर चडशे गरीब लोक ह्या धर्मादाय संस्थांकडल्यान आदार घेतात.अशो पारशी संस्था खूब आसात आनी तांचे निधीय व्हड आसतात.
इ.स.१८५१ वर्सा कांय इंग्लंडाक शिकूंन आयिल्ल्या पारशी तरणाट्यांनी रहनुमाई मज्दयस्नन नांवाचे एक सभेची स्थापणूक केली.पारशी लोकांचे समाजीक स्थिती सुदारची आनी पारशी धर्माकूय उजवळ दिवन तो शुध्द जावंचो असो हे सभेचो हेत आशिल्लो.हे सभेन 'रास्त गफ्तार' नांवाचें खबरांपत्र चलयल्लें.तातूंत पुर्विल्ल्या धर्मग्रंथाचो खोलायेन अभ्यास करून जायत्या पंडितांनी धर्माचें शुध्द स्वरूप दाखोवपी लेख बरयले.पारशी समाजांतली पड्डोपद्द तशेंच बालविवाह बंद करप असल्यो समाजीक सुदारणाय हे सभेन केल्ल्यो.
उद्देगधंदे करून पारशी लोकांनी खूब नामना जोडली.सुर्वेक ताणीं शेती करून उपरांत ते वेगवेगळ्या शारांनी वचून वेपार करूंक लागले.पसुरतेकक वतकच तांची खूब भरभराट जाली.हॉलंड,पुर्तुगेज आनी चड करून इंग्लेज हांचेकडेन संबंद आयिल्ल्यान तांचो वेपार खूब वाडलो.ब्रह्मदेश (मियानमार),चीन,मलाया,मक्का,मॉरिशिअस मेरेन ते आपलो म्हाल धाडूंक लागले.वीणकाम,थवयकाम,मातीकाम ह्या वेवसायांनीय ताणीं आपलें कसब दाखयलें.कांय लोकांनी तारवां बांदपाचोय उद्देग सुरू केलो.हुशारकायेन बरेच पारशी लोक सरकारी अधिकारी जाले.इंग्लेजांकडेन घट संबंद आयिल्ल्यान तांकां शिक्षणाचें म्हत्व कळ्ळे आनी त्या क्षेत्रांतूय ताणीं उदरगत केली.
एकुणिसाव्या शेंकड्यांत ब्रिटिशांची राजवट सुरू जातकच कितल्याशाच पारशी घराण्यांक उद्देग शिक्षण,राजकारण ह्या क्षेत्रांत नामना मेळ्ळी.भारताचे उद्देगीक उदरगतीचें चडशें श्रेय पारशी उद्देगपतींक दिवंक फावता.ते नदरेन ससून,कामा,जहांगीर,टाटा,वाडिया,पेतित हीं नांवां म्हत्वाचीं आसात.
-कों. वि. सं. मं.
पारसनाथ:बिहार राज्यांतल्या हजारीबाग जिल्ह्यांतली दोंगुल्ली आनी जैनांचें नामनेचें पिण्यक्षेत्र.उदेंत रेल्वेमार्गावयल्या गीरीदीह.स्थानकाचे नैऋत्येक सुमार ३० किमी.अंतराचेर हें शार आसा.हो वाठार दामोदर आनी बराकर न्हंयांच्या देगणांत मदी सामको उंचायेर आसून समुद्रथरासावन ताची उंचाय १,३६६ मी. आसा.हांगासल्ल्यान जैनाचे २० तीर्थंकार आनी जायते मुनी मोक्षाक गेले अशें सांगतात.जैनाचो २३ वो तीर्थंकार पार्श्वनाथ ह्या थळाक पारसनाथ हें नांव मेळ्ळें.
जैन ग्रंथांतल्या संमेदगिरी.संमेदशिखर,संमेदाचल अशा वेगवेगळ्या नांवांनी ह्या थळाचो उल्लेख मेळटा.हांगाचे दोंगूल्लेच्या माथ्यार आशिल्ल्या देवळांत पार्श्वनाथाची ध्यानावस्थेंत मूर्त आसा.तेभायर चोवीस तीर्थकरांच्यो मु्र्ती आनी पादुकाय आसात.पार्श्वनाथा आदी निर्वाणाक गेल्ल्या ९ तीर्थंकराचीं देवळां हे दोंगूल्लेचार आसात.दर मुर्तीचेर कोरीव लेख आसात.सध्या हें देवूळ पाशाणाचें (संगमरवरी) आसून तातूंतली मुर्त खूब पुर्विल्ली आसा.पारसनाथाचे भोंवतणीं जायत्यो ल्हान-ल्हान दोंगुल्ल्यो आसून तांचेर तीर्थंकरांच्यो घुमट्यो आसात.जैन लोकांच्या मतान त्या सगळ्या घुमट्यांक प्रदक्षिणा घालत जाल्यार पुण्याय मेळटा.
पारसनाथ दोंगुल्लेचेर गंधर्वनाला आनी सीतानाला अशे उदकाचे दोन लोट आसात.हातूंत गंधर्व नाल्यासावन दोंगुल्लेच्या तेमकामेरेनचो भाग पवित्र मानतात.तेमकाच्या मुळसांत मधुवन नांवाचो ल्हान गांव आसून तातूंत दिगंबरी वीसपंथी,तेरापंथी आनी श्र्वेतांबरी अश्यो तीन कोठ्यो आसात.ह्या सगळ्या कोठ्यांत सत्तावीस देवळां आसात.
जैनांवरवीं संताळ लोकूय ह्या थळाक पवित्र मानतात.पार्श्र्वनाथ हो तांचो मरंगदुरू म्हळ्यारूच गिरीदेव आसून ते आपल्या समाजांतल्या गुन्यांवाची चवकशी हांगा करतात.संताळांक शिकार करपाचोय हक्क मेळ्ळा.
-कों. वि. सं. मं.
पारसन्स,टॅलकॉट:(जल्म:१३ डिसेंबर १९०२,कोलोराडो,स्प्रिंग्ज) नामनेचो समाजशास्त्रज्ञ.अॅमहर्स्ट विद्यालयां ताणें विद्यालयीन शिक्षण पुराय केलें.फुडें ताका वैजकी शिक्षण घेवपाची इत्सा आशिल्ली पूण तो समाजीक विज्ञानाकडेन गेलो.ह्या फांट्यांतलें शिक्षण घेवपाक तो इंग्लंडाक गेलो.थंय लंडनच्या 'स्कूल ऑफ इकॉनॉमिक्स' हातूंत ताणें आपलें म्हविद्यालयीन शिक्षण पुराय केलें.ह्याच काळांत ताचो हॉबहाऊस,गिन्सबर्ग आनी मॅलिनोस्की ह्या विचार वंतांकडेन संबंद आयलो.उपरात हिडलबर्गाक जर्मन विद्यापिठांत ताणें जर्मन समाजशास्त्र,अर्थशास्त्राचो इतिहास,तत्वगिन्यान आदी विशयाचो खोलायेन अभ्यास केलो.थंयच ताणें समाजशास्त्र आनी अर्थशास्त्र हांचो संबंद तेचपरी भांडवलशायेचें स्वरूप आनी ताचो विकास हांचो अभ्यास केलो.ताणे कांटच्या तत्वगिन्यानाची साधकबाधक भासाभास केल्ली.
१९२८ च्या सुर्वेच्या काळांत ताणें भांडवलशायेचें खाशेलपण आनी अर्थीक तशेंच समाजीक आनी संस्कृतीक घटकांचें एकामेकांचेर आदारून उरप हांचो अभ्यास केलो.ह्याच काळांत ताणें बेवरच्या 'द प्रॉटॅस्टंट एथिक्स अॅंड द स्पिरीट ऑफ कॅपिटॅलिझम' ह्या पुस्तकाचो अणकार केलो.१९३०-४० ह्या काळांत ताणें समाजशास्त्रीय सिध्दातांचें सादारण आनी तत्वनिश्ठ तशेंच स्पश्ट आनी शुध्द रूप समाजामुखार दवरपाचें म्हत्वाचें काम केलें.शिकयतां शिकयतांच ताणें जायत्या विचारांची विस्कटावणी करून ते सिध्दांत नव्या नदरेंतल्यान मांडले.
१९३७त ताणें समाजीक क्रिया आनी प्रतिक्रिया हांचो एक आराखडो तयार करून 'द स्ट्रक्चर ऑफ सोशल अॅक्शन' हें पुस्तक बरयलें.ह्या पुस्तकाक समाजशास्त्रीय म्हत्व मेळून ताका मान्यताय मेळ्ळ्या.ह्या पुस्कांत अनुभववाद(empirision) आनी प्रत्यक्षवाद (positivism) हांचेर टिका केल्या.तेचपरी वर्तनवाद (behaviourism),उपयुक्तवाद (utilitirianism) आनी आदर्शवाद(idealism) हातुंतलो संबद आनी प्रकार
