ओलसार वाऱ्याक ह्यो पर्वतावळी हुपून पलतडी वचचें पडटा.अशे तरेन पर्वताची चढण चडून वयर आर्द्र हवेचे क्रियेक लागून पर्वतांच्या अस्तंत भागांचेर वर्सांतल्यान सुमार २५० सेंमी. इतको पावस पडटा आनी उदेंतेकडल्यान भागांत वर्सांतल्यान फकत २५ सेंमी. इतको पावस मेळटा.
जगांत वर्सांतल्यान सगळ्यांत चड पावस सुमार १,१७० सेंमा. हवाई बेटांतल्या माऊंट वाइआलेआले हांगा उदेंतेकडल्यान दर्यावयल्यान येवपी आर्द्रतायुक्त वाऱ्यांच्या प्रभावाकलागून पडटा.आसमांतल्या चेरापुंजी हांगाचो दुसरो क्रमांक लागता.सादारणप्रमाण सगळ्याच खंडांचेर पडपी वर्सुकी पावसाचीं चार मुल्यां २५ सेंमी. परस उणीं आनी १५० सेंमी. परस चड अशीं आसात.उपोश्ण कटिबंघांतल्या अपसारी चक्रवातांच्या मध्यवर्ती विभागांचेर पावस खूब कमी पडटा.जगांतलीं मुखेल वाळवंटां आनी पडंग प्रदेश ह्याच कटिबंधांत आसात.तातूंतल्यान कांय वाठारांनी इल्लोलेगीत पावस पडना.युरोप,दक्षिण अमेरिका,उत्तर अमेरिकेचो उदेंतेकडलो वाठार आनी मध्य आफ्रिका हांगाच्या चडशा भागांनी वर्सांतल्यान ५० सेंमी. परस चड पावस पडटा.अशिया खंडांत भारत,तिबेट आनी चीन हे भाग सोडल्यार,हेरकडे वर्सुकी पावसाचें प्रमाण ५० सेंमी. परस खूब उणें आसता.अरेबियासावन ईशान्य मंगोलियामेरेनच्या पट्ट्यांत वर्सांतल्यान २५ सेंमी. परसूय कमी पावस पडटा.तेचभशेन ऑस्ट्रेलियाचो मध्यवर्ती भाग,आफ्रिका खंडाचे उत्तरेवटेनचो चडसो सगळो भाग आनी नैर्ऋत्य आफ्रिकेचो कांय वाठार,उत्तर अममेरिकेच्या संयुक्त संस्थानांतल्या दोंगराळ प्रद्शांतलो कांय वाठार,दक्षिण अमेरिकेच्या अस्तंतेवटेनचो मध्य किनारट्टीचो आनी दक्षिणेकडले उदेंत किनारपट्टीचो कांय भाग ह्या क्षेत्रांनी दरवर्सा २५ सेंमी. परस कमी पावस पडटा.
विषुववृत आनी १०° उत्तर ह्या अक्षवृत्तांतल्या आफ्रिकेचे अस्तंती किनारपट्टीचो कांय वाठार,भारताची अस्तंत किनारपट्टी,आसामांतलो कांय वाठार,ब्रह्मदेशाची किनारपट्टी,समशीतोश कटिबंधातली उत्तर आनी दक्षिण अमेरिकेची अस्तंतेकडली दोंगरी किनारपट्टी,उश्ण कटिबंधातले कांय भाग ह्यासारक्या क्षेत्रांचेर दरवर्सा सरासरी २५० सेंमी. परस चड पावस पडटा.खूब उंचायेच्या प्रदेशांचेर तापमान उणें आनी जलबाश्पधारणशक्त खुबूच उणीं आशिल्ल्यान पावस खूब कमी पडटा.
पावसाचें प्रमाण दरवर्सा सारकेंच आसता अशें ना.राज्यस्थानासारक्या कमी पावसाच्या प्रदेशाचेर एकाद्र्या वर्सा,सरासरीचे दुपेटीपरस चड वा केन्नाय ताच्या एक तृतीयांशापरसूय कमी आसता.चडसो पावस खंयचेय सुवातेर आनी केन्नाय पडटा.ताका लागून अवर्शण वा म्हापूर येतात.
पावसाचें प्रमाण 'पर्जन्यमापक' ह्या उपकरणान मेजतात.हीं उपकरणां दोन तरांचीं आसात.परलेखी पर्जन्यमापक आनी स्वयंलेखी पर्जन्यमापक.परलेखी पर्जन्यमापकांतलो पावस थरावीक काळांत मापांच्या आदारान मेजून तेप्रमाण निरिक्षणां करतात.स्वयंलेखी पर्जमापकांत अखंडीतपणान आपोआप अभिलेखन जाता.
थरावीक सुवातींनी धर्तरेर आशिल्ल्या उदका सांठ्याचें वांटप (शिंपणावळ) सैमीक तजवीज अशी पावसाची अशास्त्रीय व्याख्या करूं येता.थरावीक सुवातींनी आशिल्लो उदका साठ्याचो गरजवंतांक (वनस्पत,मोनजात,मनीस आदी) सरळपणान उपेग जावंक शकना.बाश्पीकरण,संद्रवण आनी वर्षण हे तिट्टी प्रक्रियेंतल्यान थरावीक वाठारांत आशिल्ल्या उदका साठ्याची संबंद धर्तरेखातीर वांटणी जावन,जाका गरज ताका उदक मेळूंक पावता.हे सैमीक मांडावळीक लागून धर्तरेवयल्या थरावीक वाठारांतल्या उदका साठ्याचें बरे तरेन वितरण जावन नवनिर्मितीचे प्रक्रियेंत तांचें पावसाच्या रुपांत योगदान घडटा.
अशें जरी आसलें तरी पावसावरवीं दोन अवर्शणांय घडटात.घोग्याच्या पावसावरवीं येवपी बुट्टी,मनीस आनी वित्तहानी करता.कांयकडेन विशेशकरून देगणांनी पावसाच्या उदकाच्या लोटान जमनीची धूप (erosion) जावंक पावता.
सैमीक प्रक्रियेवांगडा कृत्रीम रितीन पावस निर्माण करपाची विज्ञातीकांची तयारी चल्ल्या.
-कों. वि. सं. मं.
पावसकर,प्रभाकर रामचंद्र:(जल्म:१८ जुलय १९३१-मोरजी,पेडणें). सुटकेझुजारी.सुटकेझुजारी आपा करमळकार हाच्या मार्गदर्शनाखाल तो वावर करतालो.बांद्यावयल्यान स्फोटक पदार्थ हाडप,पत्रकां लावप असलीं कामां तो करतालो.२४ सप्टेंबर १९५७ ह्या दिसा मोपा वाठारांत ताका ताच्या वांगड्यांसयत धरलो.ताका पेडणें,पणजी आनी आनी आग्वाद बंदखणींनी दवरलो.१५ मार्च १९५९ ह्या दिसा बंदखणींतल्यान ताची सुटका जाली.१९७३ वर्सा भारत सरकारान ताम्रपत्र दिवन ताचो भोवमान केलो.
-कों. वि. सं. मं.
पाशाणकर,सोपान दगडोबा:(जल्म:१ जानेवरी १९३०,पाशाण,हवेली,पुणें,महाराष्ट्र). सुटकेझुजारी.ताणें एस्.एस्.सी. मेरेन शिक्षण घेतलें.सुर्वेक तो सोशलिस्ट पार्टीचो वांगडी आसलो,उपरांत प्रजा सोशलिस्ट पार्टीचो वांगडी जालो आनी फुडें जनता पार्टीचो वांगडी जालो.१५ ऑगस्ट १९५५ ह्या दिसा काणकुबीच्यान गोंयांत येवन सूर्ला गांवांत सत्याग्रहांत ताणें वांटो घेतलो.त्या वेळार पोर्तुगीज पोलिसांनी ताका धरून सुमाराभायर मारलो.५ ऑक्टोबर १९८७ दिसा महाराष्ट्र सरकारान सन्मानपत्र दिवन ताचो भोवमान केलो.
-कों. वि. सं. मं.
पाशाणपुजा:संवसारांतल्या चडशा सगळ्या देशांनी खंयच्या ना खंयच्या स्वरुपांत पुर्विल्ल्या काळासावन पाशाणाची पुजा करपाची चाल आसा. कसलीय व्हड शिळा,फातर वा कसलोय खांब्याआकाराचो व्हड पाशाण पळयतकच तातूंत अद्भुत शक्ती आसतली हे भावनेन ताची पुजा करतात.भारतांत जायत्या जमातींनी फातर वा ल्हान-ल्हान गुण्यांची पुजा करपाची चाल आसा.अशा फातराक शेंदूर लावन तातूंत देवत्त्व हाडटात.खाशेल्या आकाराचे फातर वा खडप जाल्यार ताचेविशीं दंतकथा प्रचलीत आसतात.मनीस,मोनजात,राकेस,यक्ष वा अप्सरा हांकां कोणाच्या तरी शापान पाशाणाचें रूप मेळ्ळें अशें ते दंतकथेंत सांगतात.कांयकडेन उल्कापात जावन कसल्याय विशेश रंगरुपाचो पाशाण पडटा आनी लोक ताची पुजा करतात.मेक्काचो 'काबा' हो असोच पाशाण अशें
