जमातीच्या लोकांचे मालकेची आसात. हांगा बटाटाचें चड पीक येता. तशेंच बार्ली आनी कुनोआ हांचेंय पीक खूब येता. रानांतली पिकाळूय बरीच आसा. लांब दर्यादेग आशिल्ल्यान नुस्तेमारीचो उद्देग नेटान चलता. गोरवां-मेढरां पोसपाच्या वेवसायाकूय म्हत्व आसा.
पेरूच्या उदेंत प्रदेशांनी तरेकवार खनीजांचे सांठे आसात. बिस्मथाच्या उत्पादनांत पेरू हेर देशांपरस मुखार आसा. रूप्याच्या उत्पादनांत ताचो तिसरो आनी तांब्याच्या उत्पादनांत पांचवो आंकडो लागता. शिंशें, जस्त, लोखण, भांगर हांचेय सांठे खूब प्रमाणांत आसात. खनीज तेल हें हांगाचें म्हत्वाचे उत्पन्न आसा.
हांगा रसायनीक उद्देग नाशिल्ल्यान साऱ्याचें उत्पादन खूब उणें आसा. तिखें नाशिल्ल्यान यंत्रीक उद्देग नात. हांगाचो निर्मिती उद्देगूय वाडत आसा. पूण लॅटीन अमेरिकेंतल्या हेर व्हड देशांपरस तो साप उणो आसा. पेरूच्या निर्यात वेपारांत मुखेलपणान खनिजां, प्रक्रिया केल्लें. नुस्तें, ग्वानो सारें, काफी, साकर, कापूस, खनीज तेल, लोकर आनी हेर वस्तूंचो आस्पाव जाता.
येरादारी आनी संचारण -हांगा सात मुखेल आंतरराश्ट्रीय विमानतळ आसात. कायाओ ह्या बंदरांतल्यान पेरूचो चडसो वेपार चलता. उत्तर पेरूंत सालाव्हेरी, पाकाझमायो हीं आनी खोल उदकांतलीं हेर सात बंदरां आसात. दक्षिण पेरूंत सान वॉन ह्या बंदरा सयत चार बंदरां आसात. चीबोते हे जगांतलें पेरूंत सान वॉन ह्या बंदरा सयत चार बंदरां आसात. चीबोते हे जगांतलें सगळ्यांत व्हड नुस्तेमारी बंदर. नभोवणी आणि चित्रवाणी केंद्रां शासनाच्या नियंत्रणासकल आसात. देशांत 156 नभोवणी केंद्रां आनी 9 दूरचित्रवाणी केंद्रां आसात. लिमांत 10 वयर दिसाळीं आसून तातूंतल्या ला क्रॉनिका, ओजो, एक्स्ट्रो, उल्तिमा ओरा, एक्सप्रेसो हांचो खप लाखावयर आसा. ला पेन्सा आनी एल कोमार्सिओ हीं वृत्तपत्रांय म्हत्वाचीं.
लोक आनी समाजजीण- शारांनी आनी दर्यादेगांनी लोकवस्ती दाट आसा. पेरूची लोकसंख्या नेटान वाडट आसा. चडशे लोक इंडियन आसात. ते ल्हान ल्हान गांवगिऱ्या वाठारांनी कुशीन कुशीन रावतात. 'मिस्तिझुश' हांचीय संख्या व्हड आसा. वट्ट लोकसंख्येंतले 12% युरोपी वंशाचे आसात. स्पेन ही पेरूची राजभास, पूण थळावे इंडियन आनी मिस्तिझुश आईमारी आनी क्युचूआ भासो उलयातात. स्पेनी भासा भोवसंख्येन शारांनी आनी आईमारी आनी क्युचूका सियेरा दोंगरी वाठारांनी उलयतात.
पेरूच्या समाजाचें सादारणपणान तीन वांटे जातात. हांगाच्या लोकांचो वर्ग तांचे अर्थीक आनी संस्कृतीक जिणेचेर आदारून आसा. हे वळेरेंत उच्चवर्णीय लोकांचो आस्पाव पयल्या पांवड्यार जाता. दुसऱ्या पांवड्यार मिस्तिझुश हे मध्यमवर्गीय लोक आनी शेवटाक फाटसारिल्ले इंडियन लोक हांचो आस्पाव जाता. युरोपी वंशाच्या लोकांचो पयल्या वर्गांत आस्पाव जाता. हो वर्ग राजकारणी, जमीनदार, व्हड कारखाने आशिल्ले आनी सैन्यांत उंचेली पदां सांबाळपी. तांची अर्थीक स्थिती समाधान मानपा सारकी आसा. पेरूंतल्या बुदवंत, मास्तर, पत्रकार, ल्हान-सान उद्देग आनी सरकारी नोकरी करपी लोकांचो आस्पाव हे वळेरेंत जाता. तिसरे आनी निमाणें वळेरेंत वयल्या दोनूय वर्गांतल्या लोकांनी हिणसायल्ल्या अशा थळाव्या इंडियन लोकांचो आस्पाव जाता. हांगाच्या शेतांनी आनी हेर ल्हान-सान कामां करचे खातीर ह्या इंडियन लोकांचो उपेग करून घेतात.
हांगाच्या लोकांचीं घरां मातयेचीं वा फातरांची आसतात. व्हड-व्हड कुटुंबा एकठांय रावतात. दोंगरी वाठारांत रावपी लोक मुखेलपणान बटाट आनी ओकास नांवाची वनस्पत खातात. तांच्या जेवणांत मास खूब उणें आसता. दर्यादेगेर रावपी लोकांचें जेवण म्हळ्यार तांदूळ, मको, कड्डण आनी केळीं, आंबे हांचे सारकीं फळां, तशेंच दुकर, कुकडां आनी हेर जनावरांचें मास आनी नुस्तें. हांगाच्या लोकांक तिखट जेवण चड आवडटा. शारांतले लोक पँट आनी बुशशर्ट घालतात. इंडियन लोक 'पोंचो' हे ब्लँकेटा सारकिले कपडे वापरतात. तांच्यो बायलो साबार रंगांनी पिंतारिल्ले घागरे आनी पोल्कां घालतात.
म्हत्वाचीं थळां-लिमा हया राजधानी शारांत स्पेनी साम्राज्याचें वैभव पळोवपाक मेळटा. उंच दोंगरांनी लिपिल्ले माचू पिक्चू शार 1911त सांपडलें. इंका काळांतल्यो वस्तू आशिल्लें प्रसिध्द कुस्को शार, कायाओ हें देशांचें व्हड बंदर, चिंबोते हें जगांतलें शेतकी म्हालाचें व्हड केंद्र आनी वांकायो हो देशांतलो शेतम्हालाचो व्हड बाजार हीं हांगाचीं कांय म्हत्वाचीं थळां.
-कों. वि. सं. मं.
पेरैर, आंतोनियु:(जल्म:1818, उतर्डें; मरण:1876).
एक गोंयकार धर्मप्रचाराक. राशोलाक धर्मशास्त्राचें शिक्षण घेतकच 1843त तो लिस्बनांत जेजुईत पंथाक मेळ्ळो. रोमांक ग्रॅगोरियन विद्यापिठांत डॉक्टरेट पदवी मेळयतकच तो भारतांत आयलो. ताणें हांगा येवन नोविशियेट पंथाची स्थापना केली आनी फुडें त्या पंथाचें रूपांतर 'ब्रदर्स ऑफ द सॅवन डॉलर्स ऑफ द व्हर्जीन मेरी' हातूंत केलें. माहीम आनी माजगांव वाठाराचो तो पॅरीश प्रिस्ट आशिल्लो. ब्रांदा सेमिनारिचो तो रॅक्टर आशिल्लो. ताका लॅटीन, इटालीयी, फ्रँच, स्पेनी, इंगलीश, पुर्तुगेज, तमीळ, मल्याळम, कोंकणी, मराठी आदी भाशांचें बेस-बरें गिन्यान आशिल्लें. ताणें वेगवेगळ्या भाशांनी कांय पुस्तकांय बरयल्यांत. 1867त ताची मुंबयचो विकार आपोस्तोलीक म्हणून नेमणूक जाल्ली. पूण ताणें तिचो स्विकार केलोना.
-कों. वि. सं. मं.
पेरैर, फा.आंतोनियु:(जल्म: 25 ऑगस्ट 1919, चिंचोणें, साश्ट-गोंय).
गोंयचो धर्मगुरू. भुरगेपणातूच हुशार भुरगो म्हणून ताणें नामना जोडली. इश्कोलाचें शिकप पुराय केले उपरांत ताणें पाद्रीपणाचें शिकप राशोलचे सेमिनारींत घेतलें. तेभायर सेक्रेड हार्ट कॉलेजींतल्यान ताणें तत्त्वगिन्यानाचेंय शिकप पुराय केलें.
दिवचले 'व्हिगार' म्हणून तो वावुरलो. थंय ताणें अवर लेडी ऑफ ग्रेस हायस्कुलाची स्थापणूक केली. ते शाळेचो प्राचार्य म्हणून बरींच वर्सां ताणें काम पळयलें. उपरांत तो बागा रेतिराच्या घराचो डायरेक्टर जालो. गोंयच्या डायसीझन लोक संपर्क केंद्राचो मुखेली म्हणूनूय ताणें वावर केला. सद्या तो पर्वरीच्या झेव्हियर्स सेंटर ऑफ हिस्टोरीकल रिसर्च हांगा आसा.
ताका पुर्तुगेज,फ्रँच, लॉटीन, स्पेनीश तशेंच हिंदी, मराठी आनी मल्याळम भाशा येतात.
