ताचेर तांब्याचो कळस आसा.देवळाचे गर्भकुडींत एक व्हड शिवलिंग आसून एका कोनशाक नटराजाची सुंदर मूर्त आसा.ह्या देवळाचेर एक शिलालेख कोरांतिल्लो आसा जाका इतिहासीक नदरेन खूब म्हत्व आसा.हांगा आशिल्लीं शिवगंगा,तळें,विजयानगर किल्लो,सरफोजीचो राजवाडो आनी सरस्वती महाल ग्रंथालय हीं थळां पळोवपासारकीं आसात.हांगा आशिल्ल्या ग्रंथालयांत वेगवेगळ्या विशयांवयले आनी वेगवेगळ्या भासांतले सुमार ३०,००० ग्रंथ आसात.नाटक,संगीत आदी कलांचेंय हें एक व्हड केंद्र.हांगासल्लें रस्मी आनी सुती परंपरीक हातमागावयलें कापड,भांगरा आनी रुप्यावयलें नक्षीकाम,धातूकाम,गालिचे आदींची भारतभर नामना आसा.हांगां शाबू,सुवासीक द्रव्यां आनी वाद्यां (विणा) तयार करप,आदी वेगवेगळे वेवसाय चलतात.
तंजावरच्या भोंसले घ्राण्यांत सरफोजी(इ.स.१७९८-१८३२)नांवाचो व्हड राजा जावन गेलो,ताचें भुरगेपण एका विद्वान मिशनरीच्या सहवासांत गेल्ल्यान ताका इंग्लीश,गणीत,इतिहास,भुगोल आदी विशयांचो अभ्यास जालो.तेचपरी ताका अस्तंती शिक्षणाविशीं आवड निर्माण जाली.ताणें आपल्या राज्यांत शिक्षणाचो प्रसार केलो आनी जायत्या पंडितांक संस्कृत ग्रंथ,काव्यां आनी नाटकां रचपाक स्फूर्त दिल्ली.सरफोजीक जायत्या भाशांचें ज्ञान आशिल्लें तशेंच वैजकी,ज्योतिशशास्त्राचीय विद्या ताका अवगत आशिल्ली.तंजावरच्या राजवाड्यांत सरस्पती म्हाल नांवाचें जें नामनेचें ग्रंथालय आसा तें सरफोजीनच तयार केलें.ताणें वेगवेगळ्यो शाळा स्थापन केल्ल्यो तशेंच वेगवेगळीं पाठ्यपुस्तकां बरयल्लीं आनी गांवांत एक छापखानोय सुरू केल्लो.सरफोजीन बृह-दीश्वर देवळांतल्या प्राकाराचे वण्टीचेर जगांतलो सगल्यांत व्हड असो एक शिलालेख कोरांतून दवरला.ताचीं ११० छापी पानां जाल्यांत.त्या शिलालेखांत सरफोजीच्या चिटणिसान भोंसले घराण्याचो पुराय इतिहास मराठी भाशेंत बरोवन दवरला.सरफोजीच्या राजवाड्यांत सुंदर मुर्ती,चित्रां,कलाकुसरीच्यो हेर जायत्यो वस्तू हांचो संग्रह केला.त्या राजवाड्यांतलो संगीतमहाल सरफोजीनच बांदिल्लो आसून ध्वनीशास्त्राक धरूनूच ताची रचना केल्ली आसा. -कों.वि.सं.मं.
तंत्रविद्या: विद्येची एक शाखा.प्रचलीत अर्थान,उद्देशान आनी व्याप्तीन एक वा अनेक तांत्रिक विज्ञानाची शाखा.तंत्र म्हणजे पध्दत वा प्रणाली आनी विद्या म्हणजे पध्दतशीर अभ्यास आनी शिस्तबध्द सोद.खंयचेय एके शाखेत ज्ञान आशिल्लें गिन्यान,हाताकडेन आशिल्ली सामुग्री हांचो आदार घेवन गरजे नुसार मुखावयली नवी निर्मिती करपाची प्रक्रिया.
इंग्लीश भाशेंत हे विद्येक टॅक्नोलॉजी(Technology) म्हण्टात.टॅक्नोलॉजी हें उतर (Techne logos) ह्या मूळ ग्रीक उतरावेल्यान आयलां.Techne म्हणजे कसब,पद्दत आनी लोगोस म्हणजे शब्द,भाश्य. टॅक्नोलॉगोस म्हणजे कसबाचेर केल्लो विचार.
तंत्रविद्या ही आधुनिक अर्थान मुखेलपणान यांत्रिकरण विद्या आसा.हे विद्येंत मनशाच्या अर्थीक आनी भौतिक वेव्हाराकडेन संबंदीत अशा विज्ञान शाखेंतल्या नवें मांडावळीचो,सोद,कल्पनांचो,नवनिर्मितीचो आस्पाव जाता.
इतिहास: तंत्रविद्येचो इतिहास हो गिन्यानाच्या दर एका मळावेलो तांत्रिक निर्मितीचो चडश्या क्रमांकाचो आलेख अशें म्हणू येता.ह्या आलेखांत कांय गजालींचे बाबतींत सुरवातीचो बिंदू थेट पुरातन काळांत मेळटा तर कांय गजालींचे बाबतींत तो उपरांतच्या काळांत मेळटा.तंत्रविद्येंत आस्पावपी घटकांचो आवांठ खूब व्हड आशिल्ल्यान सगळ्याच घटकांचो इतिहास दिवप शक्य ना.पुराय इतिहास सदळपणान चार कालखंडांनी वांटून घालूं येता.ते कालखंड अशे: (१)पुरायन काळ वा इतिहासपूर्व काळ (अश्मयुग ००० – ३००० ख्रि.आदीं)
(२)मध्ययुग (इ.स.५००-१९००)
(३)उद्येगीक क्रांतीयुग(१७५०-१९००)
(४)विसावें शतमान
१)पुरातन कालखंड: पुरातन कालखंडाचें(पाशाणयुग)पुराश्मयुग आनी नवाश्म युग अशे दोन वांटे करूं येतात. ह्या कालखंडांतल्या इतिहासांत फातर,धातू( तांबें,काशें,लोखंड) हांचो सोद आनी उपेग,उज्याची निर्मिती आनी उपेग,जनावरांचें पाळप आनी उपेग,प्राथमिक गरजेच्या आयुधांची निर्मिती,शेती,प्राथमिक स्वरुपाची घर बांदावळ,हांचे तंत्रविद्येचो उगम जालो.तातूंतल्या तातूंत नवाश्म युगांत तो चड जालो.
२)मध्ययुग: नवप्रवर्तन (Innovation) ही ह्या कालखंडाची प्रेरक शक्ति जावन आसा.मजुरा जाग्यार घोड्यांचो वापर,उदक(पाणचक्की) आनी वारो (पवनचक्की) हांच्या सामर्थ्याचो उपेग,शाबणाची निर्मिती,दारुगुळ्याची निर्मिती,समुद्री प्रवासाचीं साधनां,घडयाळाची निर्मिती,स्टीम इंजीन, खनीज प्रक्रिया, रसायनशास्त्र हांची तंत्रविद्येंत भर पडली.ह्याच कालखंडांत पाश्चिमात्य जगांत जाल्लें प्रबोधन (Renaisaance) हें तंत्रविद्येक पूरक थारलें.
३)उद्देगीक क्रांतीयुग (१७५०-१९००): उद्देगीक क्रांतीन तिची गरज म्हणून तंत्रविद्येंतय क्रांती घडोवन हाडली.उद्देगीक क्रांती १८ व्या शेंकड्याच्या दुस-या अर्दांत,सुरवातेक इंग्लंडांत सुरू जावन मगीर संवसारभर पातळिल्लीं आसली आनी तिणें तंत्रविद्येचे क्रांतीक चालना दिल्ली आसली त्री उद्देगीक क्रांती आनी तंत्रविद्या क्रांती ह्या दोनांचींय मुळां आदल्या कालखंडांत रुजिल्लीं दिसतात.उद्देगीक क्रांतीच्या मानून घेतिल्ल्या कालखंडांत ह्या दोनूय क्रांतींक गती मेळून तांचो विकास नेटान जालो.
ह्या कालखंडातलें विशेश योगदान म्हळ्यार विद्युत शक्तीचो वापर,खनिज तेलाचो वापर,लोखण आनी तिख्याच्या उद्येगांत कोळशाचो वापर,कापड उद्येगांतली सुदारणा,पूल बांदावळींत नवे प्रयोग,आगगाडयेचे येरादारीची सुरवात,टेलेग्राफ आनी टेलेफोनांचेसोद आनी वैजकी सुविधांत सुदारणा.
४)विसावें शतमान (१९००-१९४५): विमान सेवा,रॉकेट आनी आंतरग्रह भ्रमण,इलेक्ट्रॉनीक, अणुऊर्जा, एंटिबायोटिक्स, कीटक नाशकां आनी हांच्या वरवीं निर्माण जाल्ले कल्पनेभायले समाजीक राजकी पर्यावरणीक प्रश्र.
तंत्रविद्येचो इतिहास म्हणजे आदिमानवापसून वर्तमानकालीन मानवामेरेन आपली परिस्थिती सुदारून मानवान आपली जीण चड सुखी करपाचे नदरेन केल्ल्या यत्नांचोच इतिहास जावन आसा. ह्या
