केल्यात. तशेंच, जायत्या परिशदांनी आनी संमेलनांनी वांटो घेतला. ताणें कांय धर्मीक, कुटुंबीक, उदरगत, कायदो आनी शांतताय आदी विशयांवयलीं पुस्तकां उजवाडाक हाडल्यांत. १९७० ते १९८४ ह्या काळांत ‘धर्म आनी शांततायेचे संवसारीक परिशदेचो’ तो अध्यक्ष आशिल्लो. १९७४त स्थापन जाल्ले न्युयॉर्क हांगाचे ‘प्लॅनॅटरी सिटीझन्स’ हे संस्थेचो तो संस्थापक वांगडी आशिल्लो. दिल्लीक आर्किडायोसी खातीर ताणें मोलादीक वावर केला.
- कों. वि. सं. मं.
फेर्नांदीस, आंतोनियु कोंसेसाव:
(जल्म: ८ डिसेंबर १९३६, कुंकळ्ळी साश्ट).
सुटकेझुजारी. ताणें एस. एस. सी. मेरेन शिक्षण घेतलें. १९५४ – ६० मेरेन तो ‘नॅशनल काँग्रेस गोंय’ संघटनेचो वांगडी आशिल्लो. तशेंच १९६१-६४ मेरेन ‘इंडियन नॅशनल काँग्रेस’ हे संघटनेचो वांगडी आशिल्लो. २४ ऑगस्ट १९५४ ह्या दिसा फोंडेंच्या सत्याग्रहांत ताणें वांटो घेतिल्लो. तेन्ना पोलिसांनी ताका धरलो, मारलो आनी ५ वर्सां आग्वाद बंदखणींत सादे बंदखणीची ख्यास्त भोगूंक धाडलो. साडेतीन वर्सां ख्य़ास्त भोगले उपरांत ताची बंदखणींतल्यान सुटका जाली. १९७२त भारत सरकारान ताम्रपत्र दिवन ताचो भोवमान केलो.
- कों. वि. सं. मं.
फेर्नांदीश, आल्फ्रेड:
(जल्म: साळगांव, बारदेस; मरण: १९८३, धारवाड).
अहमदाबाद हांगाचो पयलो गोंयकार बिशप. १९४१त ताची पाद्री म्हणून नेमणूक जाली. १९६७त शिमला-चंदीगढाक पयलो भारतीय बिशप म्हणून ताका नेमलो. १९७०त ताची अलाहाबादाक बदली जाली. १९७५त ताणें ह्या वावराची सोडचीट दिली.
- कों. वि. सं. मं.
फेर्नांदीश, आल्बर्ट एल. आर.:
(जल्म: १३ डिसेंबर १९३२, कुंकळ्ळी - साश्ट).
सुटकेझुजारी. ताणें मॅट्रीक मेरेन शिक्षण घेतलें. तो ‘आझाद गोमंतक दल’ संघटनेचो वांगडी आशिल्लो. ‘नॅशनल काँग्रेस गोंय’ संघटनेच्या नांवाखाल ताणें २८ ऑगस्ट १९५४ ह्या दिसा फोंडें वाठारांत सत्याग्रहांत वांटो घेतलो. त्याच दिसा पोलिसांनी ताका धरलो आनी खूब त्रास दिले. ताका प्रदेशीक लश्करी न्यायालयामुखार उबो करून जुलय १९५५ त पांच वर्सां खर बंदखण फर्मायली. चार वर्सां बंदखण भोगले उपरांत ताची बंदखणींतल्यान सुटका जाली. ८ जानेवारी १९७४त भारत सरकारान ताम्रपत्र दिवन ताचो भोवमान केलो.
- कों. वि. सं. मं.
फेर्नांदीश, जेम्स:
(जल्म: २० मार्च १९३३, अस्नोडें, बारदेस).
सुटकेझुजारी. ताणें एम. ए. मेरेन शिक्षण घेतलें. सुटके चळवळीच्या काळांत तो ‘नॅशनल काँग्रेस गोंय’ हे संघटनेचो वांगडी आशिल्लो.
सुटकेझुजारी पिटर आल्वारीस हाच्या मार्गदर्शनाखाला अस्नोडें, हळर्ण, चोडण, सांत-इस्तेव आनी शिवोली ह्या वाठारांतल्यान वांगडी एकठांय करपाचें काम ताणें केलें. १९ मार्च १९५५ ह्या दिसा पोलिसांनी ताका धरलो. प्रदेशीक लश्करी न्यायालयामुखार ताका उबो करून १० वर्सां खर बंदखण आनी चार वर्सां सादे बंदखणीची ख्य़ास्त फर्मायली. १९५९ वर्सा आग्वाद बंदखणींतल्यान ताची सुटका जाली. १९७२त भारत सरकारान ताम्रपत्र दिवन ताचो भोवमान केलो.
- कों. वि. सं. मं.
फेर्नांदीश, डॉ. मान्युएल इश्तेवांव:
(जल्म: १५ डिसेंबर १९२४, कालापूर, तिसवाडी).
सुटकेझुजारी. ताणें वैजकीचें (मॅदिकु सिरूरजियांव मेरेन) शिक्षण घेतलें. ‘नॅशनल काँग्रेस गोंय’ आनी ‘गोवा लिबरेशन आर्मी’ ह्या संघटनांचो तो वावुरपी वांगडी आशिल्लो. तशेंच हेर राजकीय संस्थांखातीरूय तो अप्रत्यक्षपणान वावर करतालो. हाचे भायर राजकीय बसकांनी वांटो घेवप सत्याग्रह्यांत आदार दिवप असलीं कामां तो करतालो. फेब्रुवारी १९५६त मडगांव पोलीस ठाण्याचेर बॉम घालपांत उरसेलिनु आल्मेदा हाचे वांगडा ताचोय म्हत्वाचो वांटो आशिल्लो. १८ जून १९५६ दिसा पोलिसांनी ताका धरलो आनी प्रदेशीक लश्करी न्यायालयामुखार उबो केलो. तेन्ना ताका साडेतीन वर्सांखातीर आग्वाद बंदखणींत ख्यास्त फर्मायली. १९७२ वर्सा भारत सरकारान ताम्रपत्र दिवन ताचो भोवमान केलो.
- कों. वि. सं. मं.
फेर्नांदीश, मार्क आगुश्तिनु:
(जल्म: २८ मे १९२६, बलुचिस्तान; मरण: २० ऑगस्ट १९७८, पणजी).
गोंयचो सुटकेझुजारी. आनासेल्मो इश्तेवां फेर्नांदीश हो ताचो बापूय. ताचें शिकप सिनियर कँब्रीजात (कराची) जालें. तो कुवेतांत तेलाचे संस्थेंत काम करतालो. पूण थंय ताणें गोंयच्या कामगारांची संघटना घडोवन हाडली, म्हणून थंयच्या अधिकार्यानी धांवडायलो.
तो १९४६त मुंबय आयलो आनी ताणें ‘यंग पायोनीयर लिटररी क्लब’ ही संघटना घडोवन हाडली. तो १९५१त गोवन युथ लिगाचो (GYL) वांगडी आशिल्लो. तशेंच तो १९५१त युनायटेड फ्रंट ऑफ गोवन्स (UFG) चो जोड चिटणीस जालो.
तो १५ ऑगस्ट १९५४ दिसा १२ जाणांचो सत्याग्रही पंगड घेवन
