देगणाकडेन जायत्या लोकांनी स्थलांतर केल्ल्यान बंगाली लोकांची संख्या हांगा चड प्रमाणांत दिश्टी पडटा. हे लोक हांगा सुपीक जमनीटेर शेती करतात.
ब्रह्मपुत्रा आनी तिच्यो उपन्हंयो हांचेवरवीं जावपी जमनीचे धुपीचेर नियंत्रण करपाचे काम चालू आसा. 1954 सावन हुंवाराचेर नियंत्रण दवरपाचो प्रकल्प तशेंच न्हंयेचे देगेर बांद घालपाचो वावर सुरु केला. भारत सरकारान 31 डिसेंबर 1981 दिसा ब्रह्मपुत्रा मंडळ नेमिल्लें आसून, ताचें मुखेल कार्यालय गुवाहाटीक आसा. हुंवाराचेर नियंत्रण, न्हंयेच्या देगणांतली जमीनीची धूप उणी करप उदका शिंपणी, वीजनिर्मीती, उदका येरादारी हांचे उदरगतीचो पुराय वावर ह्या मंडळाचेर सोंपयला. गुवाहटी लागसार बरपणी आनी उमिम हे वट्ट 60,000 किवॉ. विजेची निर्मीती क्षमताय आशिल्लें दोन प्रकल्प उल्लेख करपासारकें आसात. आसामांतले च्याचे मळे, खनीज तेल, कोळसो, सैमीक वायू, बंगलादेशांतलो ताग ही ब्रह्मपुत्रेच्या वाठारांतली अर्थीक येणावळ.
तिबेटांतले ल्हासा ते लात्झू (ल्हात्से- झॉंग) हांगाचे 640 किमी. लांबायेचे त्यांगपो न्हंयेचे पा6 उदका येरेदारीक उपेगी आसा. आसाम आनी बंगला देशांत उदका शिंपणावळीपरस उदका येरादारीचे नदरेन हें न्हंयेक खूबूच म्हत्व आसा. आसामाचो सुमार 55% वेपार हे न्हंय येरादारीवरवी चलता.
ब्रह्मपुत्रा न्हंयेचेर चडशे पूत नात. ताका लागून रस्ते आनी रेल्वेमार्ग चड करुन न्हंयेच्या पात्राक समांतर केल्ले दिश्टी पडटा. 1963त गुवाहाटी लागसार एक पूल बांदलो. सामांतली सदिया, दिबगुड, ओरहाट, तेझपूर, गुवाहाटी, गोआलपाडा आनी ध्रुवी, बंगालांतली कुडिग्राम, रहुमारी, चिलमारी, बहुदाराबाद घाट, फुलचरी, सरिसाबारी, जगन्नाथगंज घाट, नगरबारी, सिराजगंज आनी ग्वालंदो ही ब्रह्मपुत्रा न्हंयेदेगेवयलीं मुकेल शारां.
कों.वि.सं.मं.
ब्रह्मपुराणः एक महापुराण. विष्णुपुराणांतले सुचीप्रमाण हाचो पयलो क्रमांक लागता. जाल्यार देवी भागवतांत ताचो पांचवो क्रमांक लागता. हातूंत 13,000 श्लोक आसात अशे मत्स्य पुराणांत सांगला. ह्या पुराणाचो सुरवेचो श्लोक असोः
यस्मात्सर्वमिदं प्रपज्वरचितं माया जगज्जायते
यस्मिंस्तिष्ठति यति चान्त्यसमये कल्पानुकल्थे पुनः
यं ध्यात्वा मुनयः प्रपज्वरहितं विन्दन्ति मोक्षं ध्रुवम।
तं वन्दे पुरोषोत्तमाख्य ममलं नित्य विभुं निश्चलम।
अर्थः हें सगळें प्रपंचरचीत मायावी जग जाचेपासून उत्पक्ष जाता, जाचेकडेन स्थित पावता आनी निमाणेकडेन जंय विलीन जाता, तशेंच ही प्रक्रिया जाका लागून कल्पाफाटल्यान कल्प चलत रावता आनी जाचें ध्यान करुन मुनी मायेबगरच्या शुध्द चिरस्थायी मोक्षाक प्राप्त जातात त्या निर्मल, नित्य, विभू आनी निश्र्चल अशा पुरुषोत्तम विष्णुक हांव नमस्कार करतां.
आदिब्रह्म पुराण ह्या नांवान आनीक एक पुराण उपलब्ध आसून तातूंत 8,000 श्लोक आसात. ह्या पुराणाचें आनी प्रचलीत ब्रह्मपुराणाचें खूबकडेन सारकेपण आसा. व्यासान जीं पुराणा रटलीं आनी जांकां आदीपुराणां असीं संन्ना आसा. तातूंतले ब्रह्म पुराण हें पयलें आशिल्ल्याचें नारदपुराणांत म्हळां. देखून ताका आदीपुराण ह्याय नांवान वळखतात. हातूंत सुर्याची उपासना विस्तारान वर्णील्या. ताचेवयल्यान ताका सौरपुराण शेंय नांव आसा. पूम आदीपुराण आनी सौर पुराण नांवाची जीं उपपुराणां सात ताचेकजेनन ह्या पुराणाचो संबंद ना.
ब्रह्मपुराणांत वेदांत सांगिल्ल्या गजालींचे विवेचन केलां. पुराणांची जीं पांच लक्षणां आसात. तेप्रमाण पयल्या चार अध्ययांनी सर्ग आनी प्रतिसर्ग, पांचव्या अध्यायांत मन्वंतर आनी पुडें चवदाव्या अध्यायामेरेन वंश आनी वंशानुचरित हो भाग आयलां. हे बायर आख्यानां, तीर्थक्षेत्रांचीं म्हातम्यां आदी गजालीं आयल्यात त्यो अश्यो. उत्कल (ओडीसा) वाठरांतले अनंत वासुदेव, पुरीचें पुरशोत्तम देवूळ, कोणांर्काचे सूर्यमंदीर, एकांबर क्षेत्र, भुवनेश्र्वर क्षेत्र, विरज क्षेत्र, गौतमी (गोदावरी) , कृतिका तीर्थ, चक्रतीर्थ, पुत्रतीर्थ, यमतीर्थ, आपस्तंब तीर्थ हांची बीं म्हातम्यां, आहिल्या, पुरुरवा, उवर्शी, वृषाकपी, आत्रेय- आत्रेयी आदी कथा आनी आख्यानां आसात. ह्या पुराणांत कृष्णचरित्र 32 अध्यायांनी वर्णील्लें आसून तें भागवताच्या दशमस्कधांतल्या कृष्णचरित्राभशेन आसा. ब्रह्म पुराणांत सांख्य तत्वगिन्यानाक म्हत्व दिल्लें आसा. पुर्विल्लें सांख्य तत्वगिन्यानी, 25 मूळ तत्वां मानतात. फुडलें सांख्य तत्वगिन्यानी ईश्र्वर हें 26वें श्रेष्ठ तत्व मानतात. मनसाच्या पाप पुण्याक धरुन मरणां उपरांतची स्थिती यमलोक, नरक, श्राध्दकल्प, सादाचार आदी गजालींचे वर्णनूय ह्या पुराणांत आयलां. ह्या पुराणांत दर एकेकडेन सुभाषितांतल्यान जायतीं नितीं तत्वां सांगल्यात. मनशाक आपल्या मोहाक आळो घालपाक जाय. तसेंच आपल्या मनाचें शुध्दत्व राखूंक जाय. अशीं जायतीं नितीमुल्यां ह्या पुराणांत सांगल्यांत.
संशोधकाच्या मतान इ.स. च्या साताव्या वा आठव्या शतमानाआदीं ब्रह्मपुराणांत निर्माण जालें. हातूंत बुध्दाक अवतार मानूंकना. बुध्द जाता तो काळ इ.स.700 ते 800 असो आसा. पूण डॉ. हाझरा हाणें पुराव्यान हें सांगलां. ह्या पुरामांचे आजचे अवस्थेंतल सगलें भाग एकाच काळांतले नात. हातूंतलो कांय भाग इ.स.च्या 10 ते 12 शतमानांतलो आसतलो जाल्यार कांय भाग इ.स.च्या पंदराव्या शतमानांतलो आसतलो.
-डॉ. अनंत राम भट
