Jump to content

Page:Konkani Viswakosh Vol3.pdf/36

From Wikisource
This page has not been proofread.

बंगाली साहित्यिकांक मेळिल्ले राश्ट्रीय/आंतरराश्ट्रीय पुरस्कार.

लेखक साहित्यकृती वर्स पुरस्कार
रवींद्रनाथ टागोर गीतांजली १९१३ नोबॅल
ताराशंकर बंदोपाध्याय गणदेवता १९६६ ज्ञानपीठ
विष्णु डे स्मृतिसत्ता भविष्यात् १९७१ ज्ञानपीठ
आशापूर्णादेवी प्रथमी प्रतिश्रृती १९७६ ज्ञानपीठ
सुभाष मुखोपाध्याय १९७१ ते १९८५ च्या काळांतल्या योगदानाखातीर १९९१ ज्ञानपीठ

-कों. वि. सं. मं.

बंच, रॅल्फ जॉन्सन : (जल्म : 7 ऑगस्ट 1904, डिट्रॉयट, मिशिगन ; मरण : 9 डिसेंबर 1971, न्यूयॉर्क). आंतरराश्ट्रीय नामनेचो अमेरिकन राजनितीतज्ञ आनी शांततायेची नोबॅल पुरस्काराचो पयलो निग्रो मानकारी. भुरगेपणातूच आवय बापायक मरण आयिल्ल्यान रॅल्फ आनी ताची भयण हांचो आजयेन सांबाळ केलो.

विंगड विंगड कामां करून ताणें आपलें शिक्षण पुराय केलें. उपरांत शिश्यवृत्ती मेळोवन लॉस अँजेलीस हांगच्या कॅलिफोर्निया विध्यापिठांतल्यान 1927 वर्सा ताणें पदवी मेळयली. 1927 ते 1942 ह्या काळांत हार्वर्ड विध्यापिठांत काम करता आसतनाच, 1934 वर्सा ताणें एम. ए, पीएच्. डी. घेतली. मजघती 1930 वर्सा रूथ हॅरिस हे आपले विध्यार्थिनी वांगडा तो लग्न जालो.

1950 वर्सा हार्वर्ड विध्यापिठांत, राजशास्त्र विध्याफांट्याचो अध्यक्ष म्हणून ताची नेमणूक जाली. पूण एकवटीत राश्ट्रांच्या कामांक लागून 1952 वर्सा ताणें आपल्या ह्या अध्यक्षपदाचो राजिनामो दिलो.

1937 ते 1940 ह्या काळांत न्युयॉर्काच्या कार्नेगी कॉर्पोरेशनांत आसतना ताणें स्विडनी समाजशास्त्रज्ञ कार्ल गुन्नार मिर्दाल हाका अमेरिकेंतल्या वंशभेदाचे अडचणीवयल्या संशोधन कार्यांत मुखेल सहाय्यक म्हणून मोलादीक आदार केलो. उपरांत 1944वर्सा, बंच अमेरिकेच्या विदेश खात्यांत अधिकारी आशिल्लो.

एकवटीत राश्ट्रांची सनद करपाखातीर डंबार्टन ओक्स आनी सॅन फ्रॅन्सिस्कोंत परिशदांनी ताणें वांटो घेतलो. 1947 वर्सा त्र्युग्वे ली हाचे विनवणेकलागून एकवटीत राश्ट्रांच्या सचिवालयांत तो विश्र्वस्त विभागाचो संचालक जालो. थंय ताचेर घुस्पागोंदळाच्या प्रकरणांची म्हत्वाची कामगिरि सोपयली.

एकवटीत राश्ट्रांवतीन पॅलेस्टायनाचे फाळणेविशीं ताणें मध्यस्थी केली आनी ताचे येवजणेप्रमाण १९४८-४९ वर्सा अरब राश्ट्रां आनी इझ्रायल हांचेमदीं अप्रत्यक्ष रितीन उलोवणीं जावन शांततायेची कबलात जाली. ह्या ताच्या वावराक लागून ताका १९५० वर्साचो नोबॅल शांततायेचो पुरस्कार फावो जालो. एकवटीत राश्ट्रांचो सरचिटणीस डाग हामार्कशुल्ड हाचो सहाय्यक म्हणून ताणें काम केलें.

१९५६ वर्सा इजिप्त-इझ्रायल संघर्शाच्या वेळार तशेंच एकवटीत राशट्रांवतीन बेल्जियम काँगोत सुवेवस्था आनी शांतताय राखपाखातीर १९६० वर्सा जो शांततायेचो पंगड धाडलो तो संघटीत करपाक बंच हाणें खाशेलो प्रतिनिधी ह्या नात्यान म्हत्वाचें कार्य केलें. उपरांत अवर सचीव म्हणून ताची नेमणूक जाली. १९६४ वर्सा असलोच शांततायेचो पंगड धाडपाक ताणें ऊ थांट हाका आदार केलो.

बंच हाका खूब मान - भोवमान फावो जाल्यात. ताच्या कार्याखातीर अध्यक्ष जॉन कॅनॅडी हाणें ताका १९६३ वर्सा स्वातंत्र्य-पदक दिल्लें. ताच्या ‘वर्ल्ड व्यू ऑफ रेस’ (१९३६) ह्या पुस्तकाक खूब नामना मेळ्ळी.

बंच हाका अमेरिकन समाजांतलो वर्णभेद मान्य नाशिल्ल्यान १९६५ ताणें नागरी हक्क मोहिमेंत वांटो घेतल. भलायकी इबाडिल्ल्यान १९७० वर्सा ताणें आपल्या पदाचो राजिनामो दिलो. -कों. वि. सं. मं.

बंजारा : भारतभर पातळिल्ली एक हेगडी जमात. महाराष्ट्र, म्हैसूर, चेन्नई, राजस्थान, अध्रा प्रदेश, ओरिसा, कर्नाटक, तमिळनाडू, पंजाब,

Banjara Women
Banjara Women

हरयाणा, बिहार, मध्य प्रदेश ह्या वाठारांनी बंजारा लोकांची वस्तीचड आसा, ह्या लोकांक बंजारी, वंजारी, बनजारा, ब्रिंजारी, लमाण, लमाणी, लंबाडी, लंबाडा, लंबाडोडू, सुकलीर, मथुरा, न्हवी, शिंगवाले, चरण अशीं खूब नांवां आसात.

तांच्या मूळ स्थानाविशीं खास म्हयती मेळना. औरंगजेबाच्या काळांत, मुसलमानांक रसद पावोवपाच्या निमतान ते राज्यस्थानांतल्यान दक्षिणेंत आयले आनी थंयच स्थायीक जाले. ते स्वता राजपूत कुळांतल्या राणा प्रतापाचे वंशज समजतात.

संस्कृत शब्द ‘वाणिज्य’ म्हळ्यार वेपार ह्या उतरावयल्यान बनज