बंडी, चोळो, जाकीट, शर्ट, मुंडाशें, पगडी, पागोटें, टोपी, उपरणएं असो दादल्याचो भेस तर साडी, कापड, सलवारखमीस, घागरो असो बायलांचो भेस आसता.
हिंदूंमदीं शाकाहारी तशेंच मांसाहारी आहार चलता. दक्षिण भारतांत तांदूळ, तर उत्तर भारतांत गंव मुखेलपणान वापरतात. शीत, कडी, दाळ, नुस्तें, भाजी, चपाती, हो नित्याचो सादारण, मनशाचो आहार आसा. तेभायर खाशेल्या प्रसंगार जनावराच्या मांसाचो आहार घेवप जाता.
भारतांत प्रांताकणकणी आनी पंगडानुसार वर्सयभर सण परबो सर्रासपणान करप जातात. तर महाराष्ट्र, गोंय आनी कोंकणांत चवथीची परब मुखेलपणान मनयतात. केरळांत ओणम, तमिळनाडूंत पोंगल, बंगालांत दुर्गा पुजा, आसामांत उरुली अशे उत्सव मुखेलपाणान मनोवप जातात. रमजान आनी बक्रईद हे मुसलमानांचे, बुध्द जंयती बुध्दाची, महावीर जंयती जैनांची, गुरु गोविंद सींग जंयती शिखांची तर नाताल ही किरिस्तांवांची परब आसा. ते भायर त्या त्या धर्माचे आनी त्या त्या वाठारांतले देवस्थआना संबंदीत उत्सव व्हडा प्रमाणांत मनयतात.
भारतीय कलाः सद्या संवसारांत प्रसिद्द आशिल्ले चडशे सगळे खेळ भारतांत खेळटात. परंपरीक तशेंच आधुनिक खेळांकूय हांगा चड म्हत्व आसा. हालींच्या तेंपार नियतकालिकां तशेंच रेडिओ आनी दूरचित्रवाणीक लागून लोकांभितर खेळाची चड आवड निर्माण जाल्या. 'स्पोर्ट ऑथोरिटी ऑफ इंडिया' ही भारतीय खेळा संस्था आनी तिचे देखरेखीखाला दर एका राज्यांतली खेळां संस्था आंतरराश्ट्रीय दर्ज्याचे खेळगडे तयार करपाक खूब वावूरतात.
वैदिक, पुरैणीक आनी मध्यकाळैसैवन चलत आयिल्ल्या कांय परंपरीक खेळांक भारतांत आयजलेगीत खूब म्हत्व आसा. तातुंतले मुश्टिझूज, धनुर्विद्या, पेंवप, कुस्ती (indian wrestling), बुध्दीबळ (chess), कबड्डी हे चड नामना मेळिल्ले खेळ आसात. हातूंतल्या कबड्डी खेरीज बाकीच्या सगळ्या खेळांक आंतरराश्ट्रीय दर्जो प्राप्त जाला. पूण तांतुतल्या बुध्दीबळ खेळा खेरीज बाकीच्या खेळांनी भारत खूब फाटीं आसा. कबड्डी होय एक नीज भारतीय सांघीक खेळ आसा. भारतांत हो खेळ खूब पुर्विल्ल्या काळासावन खएळटाले हाचे साबार पुरावे आसात. पुण आदल्या तेंपार ह्या खेळाचें स्वरुप अनियमीत आशिल्लें. १९१५-१६ सालांत पुण्याचे 'डेक्कन जिमखाना' संस्थेन त्या खेळाचे नेम तयार करुन राज्यांभितर कबड्डीचे सामने घडोवन हाडपाक सुरवात केली. १९५८ त भारतीय ऑलिंपीक खेळा समितीन कबड्डी खेळाक मान्यताय दिली. १९६० त बौजींग शारांत जाल्ल्या आशियाई खेळासर्तींत कबड्डी खेळाचो आस्पाव पयलेच खेप केल्लो. तातूंत भारतान भांगरा पदक जोडलें. १९९४ त हिरोशीमा नगरांत जाल्ल्या बाराव्या आशियाई खेळांतूय भारतान आठ गूण मेळोवन भांगरा पदक हातासलें. कुस्ती वा मल्लयुध्द हे भारतांतले खूब आदले खेळ. पुर्विल्ल्या काळांत भारतांत मुळाव्या शिक्षणा वांगडाच व्यायाम आनी कुस्तीचेर चड भर दिताले. हाचे साबार उल्लेख सांपडल्यात. मध्ययुगांत राजा, सरदार आनी नवाब हांच्या दरबारांत कुस्तीकार आसताले. जात्रांनी आनी हेर उत्सवांनी तांच्या कुस्तीचीं खास प्रदर्शनां आनी सर्ती आसताल्यो. गाम , गुलाम अलिया, महंमदबक्ष, खाबाशा जाधव, विश्र्वंभर, सत्पाल सिंग हे नामनेचे भारतीय कुस्तीगार जावन गेले.
बॅडमिंटन, क्रिकेट, हॉकी, फुटबॉल, टेबल-टेनीस, अॅथलेटिक्स आन हेर आधुनिक खेळांक सद्या भारतांत खूब म्हत्व प्राप्त जालां. क्रिकेट तर भारताचो चड आवडीचो खेळ. १९८३ त भारतान जागतिक क्रिकेट कप जिखलें. सद्या त्या खेळाचो भारताचो राश्ट्रीय खेळ म्हूण उल्लेख जावपाक लागला. हिमालयाच्या उंच तेमकांक लागून हालींच्या तेंपार गिर्यारोहणाकूय म्हत्व प्राप्त जालां.
पंडित जवाहरलाल नेहरु, देवदत्त सोंधी आनी पतियाळाचे महाराज यादवेंद्र सिंग हांच्या यत्नांक लागून १९५१ त दिल्लींत पयल्या आशियाई खेळा सामन्याक सुरवात जाली. उपरांत ३१ वर्सांनी १९८२ त णवी आशियाई खेळासर्त परतून दिल्लींत नेहरु स्टॅडियमाचेर जाली. आशियाई, ऑलिंपिक आनी तत्सम दर्जाच्या आंतरराश्ट्रीय खेळांस्रतींनी भारतीय खेळगडे सातत्यान वांटो घेतात आनी आपले परीन कसब दाखयतात. अशआ आंतरराश्ट्रीय खेळांसर्तींनी भारतीय खेळगड्यांक मात फाव ते प्रमाणांत अजून यश मेळूंक आसलें तरी तेवटेन तांचे नेटाचे यत्न चालू आसात. तेखातीर शआसनाकडल्यान तांकां सवलती आनी प्रोत्साहन मेळटा.
भारतीय भासः संवसारीक भाशीक मंळाचो सदळपणान विचार करप जाता तेन्ना भारत, पाकिस्तान, बांगलादेश, श्रीलंका, नेपाळ आनी भुतान हांचें दक्षिण आशियाचें एक भाशीक मळ मानतात. सिंधू देगणांत ३५००-२५०० वर्सां पयलीं उदयाक आयिल्ली ज्ञात भास ही भारतांत उलोवपांत आनी बरोवपांत घोळपी सगळ्यांत आदली ज्ञात भास आसुंये अशें भास शास्त्रज्ञांचें मत आसा. थंयच्या उत्खननांत मेळिल्ल्या फातरी बरपावळीवयल्यान तांणी हें अनुमान काडलां. हे बरपावळीखातीर वापरिल्ले लिपिची अजून स्पश्ट वळख ना जाल्ल्यान ते भाशे संबंदी पुराय म्हायती मेळना. सद्या भारतांत घोळपी विंगड विंगड भाशांचे संबंद पुर्विल्ल्या काळासावन वेगवेगळ्या भास-कुळांकडेन आशिल्लो आनी ह्या संबंदांचें दायज ताचे सद्य स्थिंतींत दिसता. वेगवेगळ्यो भारतीय भासो मुखेलपणान स भास कुळांनी वांटून गेल्यातः १) निग्रोयड, २) ऑस्ट्रीक ३) सायनोतिबेटी, ४) द्रविड, ५) इंडो आर्यन आनी ६) हेर
इंडो आर्यन भासकुळांत असमिया, ओडिया, काश्मिरी, कोंकणी, खानदेशी, गुजराती, दोगरी, नेपाळी, पंजाबी, बंगाली, मराठी, संस्कृत, सिंधी, हिंदी, उर्दू ह्या मुखेल भासांचो आस्पाव जाता. एकंदर लोकसंख्योच्या
