== द्रविड ==:चवकोनी गाभारो,लांब-चवकोनी मंटप,वण्टींनी आडवे थर आनी तातूंत उबे मांडावळीवांगडा साबार अर्दस्तंभ घालून भायल्या वण्टींचे विभग करुन कोनाडे तयार केल्ले आसतात.पाख्याची रचणूक सोंपणां-सोंपणांची आसा.पयलो थर सकयल्या थरा परस मातसो ल्हान.खांबे,खांब्याचीं तोंकां,तुळयो,हस्त,छतपट्ट्यो,व्दारशखा ह्या घटकांच्या आकारांत आनी सजावटींत नागर आनी द्रविड पदेदतींत खूब फरक जाणवता.
मौर्यांपयलींच्या काळांतलीं वास्तूशिल्पां आयज दिश्टी पडनात.त्या काळांत बांदकामाखातीर पाशाणाचो उपेग खूब उण्या प्रमाणांत जातालो.चडशो वास्तू लाकडाच्यो आसताल्यो.ताका लागून त्यो नश्ट
जाल्यो चंद्रगुप्त मौर्य हाच्या दरबारांत मॅगस्थॅनीस नांवाचो ग्रीस वकील आशिल्लो.ताणें राजधानीचें वर्णन करतना,पाटलीपुत्र नगराभोंवतणी लाकडी तटबंदी आळिल्ली अळें म्हळां.सम्राट अशोक हाणें बौध्द धर्माच्या प्रसाराखातीर जीं फातरी शिल्पां निर्माण केल्लीं तीं आयजूय पळोवपाक मेळटात.अशोकान बौध्द भिक्षुकांखातीर विहार बांदले,साबार स्तूप उबारले.बौध्द धर्माचीं प्रार्थनाघरां म्हणून चैत्य निर्माण केले.अशोकान ८४,०००स्तूप निर्माण केल्ले अशी आख्यायिका आसा.भाजे आनी कार्लेची लेणीं वास्तूकलेचे नदरेन म्हत्वाचीं.सांची,सारनाथ,भरहूत,नंदननगढ.अमरावती हांगा आदिम स्तूप आसात.उपरात कुशाण वंशांतल्या कनिश्क राजान भारताच्या वायव्या भागांत साबार स्तूप उबारिल्ले. उपरांतचे सगळे स्तूप गांधर वास्तूशैलीचे आसात.तांचे वांगडा महाविहारुय निर्माण जाले.हीं सगळीं वास्तूशिल्पां पाशाणाचीं आसून तातूंत बुध्दाची मूर्त सांपडल्या.लेण्यांची निर्मीती धाव्या शेंकड्या मेरेन चालू आशिल्ले. मध्ययुगांत म्हळ्यार मुसलमानांची राज्यसत्ता आशिल्ली त्या तेंपार नवां देवळां उबारप ही गजाल अशक्यूच आशिल्ली.मोगल काळाचे निमाणे कडेन राजस्थान,माळवा आनी महाराष्ट्रांत हिंदू राजांचे सत्तेक लागून देवळां निर्माण जालीं.राजस्थान आनी माळवा हांगा आदींच चालींत आशिल्ले नागरशैलीचीं देवळां बांदलीं.महाराष्ट्रांत भूमिज धरतीचेर देवळां उबारिल्लीं.तशेंच नागरी,द्रविड आनी इस्लामी शैली हांची भरसण जावन हांगा नवेच पद्दतीचीं देवळां निर्माण जालीं.
बाराव्या शेंकड्या सावन भारताच्या चडशा राज्यांनी मुसलमानांचो शेक चलतीलो.ह्या बादशांनी इस्लामी शैलीच्यो वास्तू उबारपाक सुरवात केली.ह्या काळांत स्वंतत्र राज्यां आशिल्ल्यान वास्तू निर्मीतीय विंगड विंगड मार्गांनी जावपाक लागली.दख्खन,बगांल,जोधपूर,मांडू,गूजरात आनी हेरकडेन मुखावयले दोन शेंकडे इस्लामी शैलीची वास्तू निर्मिती जायत रावली.विजापूराचो गोलघुमट,इब्राहीम रोझा ,अहमदाबांदेची जामी मशीद,रानी सिप्रिचो दर्गो,गुलाबर्गाची जामी मशीद ह्यो वास्तू प्रसिध्द आसात.ह्या वास्तूंचेर इराणी,अरबस्तानी आनी हेर अस्तंती मुसलमान राश्ट्रांचो प्रभाव आशिल्लो.मोगल राजवटींत हो प्रभाव ल्हव ल्हव उणो जावन त्या जाग्यार भारतीय-इसलामी ही नवी शैली निर्माण जाली.हुमायु ह्या मोगल बादशाहान ही शैली अस्तित्वांत हाडली आनी उपरांत ती नेटान विकसीत जायत गेली.तांबडो वालुकाश्म,फातर आनी संगमरवर हें वास्तू साहित्य ह्या काळांत चालींत आशिल्लें.हुमायुनायी कबर ही तातूंतली म्हत्वीची वास्तू.हेच शैलाचेर अकबरान आग्राक किल्लो बांदलो आनी फतेहपूर सिक्री हें नवें शार वसयलें.हांगाचो बुलंद दरवाजो,जामी मशीद हीं खूब प्रसिध्द आसात.हांचे भायर पंचमहल,दिवाण-इृ-आम जोधाबाई महाल अशो शैलीदार वास्तू हांगा आसात.मोगल शैलीचो अत्युच्च विकास बादशा शहाजहान हाच्या तेंपार जालो.दिल्लीक आशिल्लो लाल किल्लो,आग्र्याचो ताजमहाल,जामा मशीद,मोती मशीद आनी हेर शैलीदार वास्तू ह्या काळांत बांदल्यो.औरंगजेबाचे राजवटी सावन हे शैलीक देंवती कळा लागली.
सोळाव्या शेंकड्याचे सुरवेक सावन अरतंती वास्तूशैलीचीं पावलां भारतांत उदेवपाक लागली पुर्तुगेजांनी गोंय काबीज केले उपरांत हांगा विंगड विंगड प्रकाराच्यो वास्तू उबारिल्ल्यो.उपरांत ब्रिटीश राजवटींत युरोपांतले नव-अभिजातवादी शैलीचेर आदारिल्ल्यो साबार शासकीय वास्तू भारतांत बांदल्यो,देखीक:व्हिक्टोरिया मॅमोरिअल(कलकत्ता),व्हिक्टोरिया टर्मिनस स्टेशन (मुबंय) हाय कोर्ट आनी हेर वास्तू.गॅाखिक,प्रबोधन कालीन,बरॅाक आनी हेर अस्तंता शैलींच्या प्रभावाखाला ह्यो वास्तू निर्माण जाल्यो.पूण विसाव्या शेंकड्याचे सुरवेक सावन ब्रिटिशांनी शासकीय बांदकामां भारतीय घाटणेचीं दिसाचीं म्हणून यत्न केले.दिल्लीक वास्तूशिल्पज्ञ सर एडवीन लँडसीयर लुटीन्स हाणें आकृतिबंध केल्लें राश्ट्रपती भवन तशेंच ताचो वांगडी होवर्ड बेकर हाणें आकृतिबंध केल्लें सचिवालय(१९१३-३०)हातूंत सांची स्तूप आनिी फतेपूर सिक्री हातूंतल्या वास्तूघटकांचो वापर केल्लो दिसता.मुंबयची गेटवे ऑफ इंडिया पुरायपणान अहमदाबादी वास्तूंनी विजापूर शैलींत मोडटा.म्युझियम आनी जनरल पोस्ट ऑफीस ह्या वास्तूंनी विजापूर शैलीचो प्रभाव दिश्टी पडटा.बाँबे सँन्ट्रल स्टेशन ही आधुनिक रचणूक माध्यमांतली एक वास्तू स्वातंत्र्योत्तर काळांतली तचंदीगढ शाराची ल कॅार्बिझिये हाणें आधुनिक शैंलींत केल्ली नगर रचणूक ही एकम्हत्वाची घडणूक.तेन्ना सावन आधुनिक भारतीय वास्तूकला प्रचारांत आयली.
