अस्तंस गोलार्धांत आऩी पुर्तुगालाक उदेंत गोलार्धांत नवे प्रदेश सोदपाचे आऩी तांचेर राज्य करपाचे हक्क मेळ्ळे.
सतराव्या आऩी अठराव्या शेंकड्यांनी वेपार आनी वसणूकवाद हांचे सर्तींत स्पेन आनी पुर्तुगाल फाटीं उरले. इंग्लंड, फ्रान्स, हॉलंड हे मुखार आशिल्ले. हॉलंडी लोकांनी दक्षिण आफ्रिकेंत आपलो शेक बसोवन मुखार जावा आऩी सुमात्रा हे आग्नेय आशियांतले जुंवेय बळकायले. १७६८ ते १७७१ ह्या काळांत जेम्स कूक हाणें प्रशांत म्हासागरांतल्या साबार जुंव्यांचो सोद लावन ऑस्ट्रेलियाची दर्यादेगय सोदून काडली. ह्या काळांत कूक आनी बेलिंग्सहा उजेन हे अँटार्क्टिक प्रदेशाचे देगेमेरेन पाविल्ले. अठराव्या शेंकड्यांत अँटार्क्टिका खंडाची चडशी सगळी दर्यादेग आनी भोंवतणचे प्रदेश सोदून काडून तांचे आनी खंय पावपाचो नकाशेय तयार जावपाक लागले.
आफ्रिका खंडाची जशी जशी म्हायती मेळत रावली तशी युरोपी राश्ट्रांभितर थंय़ वसणुको करपाची म्हत्वाकांक्षा वाडत गेली. ताका लागून फ्रेंच, बेल्जियम आनी जर्मन सैनिकी अधिकारी, मिशनरी आनी भोवडेकार हांणी प्रदेशीक, भुगोलीक गिन्यानांत भर घातली. ऑस्ट्रेलियाची उत्तर दर्यादेग इंडोनेशियन लोकांक पुरातन काळासावन खबर आशिल्ली अशें म्हण्टात.पूण ह्या खंडाची रीतसर आनी पुराय म्हयती हांगाच्या गोऱ्या वसणूककारां कडल्यान एकूणिसाव्या शेंकड्यांचत मेळ्ळी.
उत्तर आनी दक्षिण अमेरिका ह्या भागाचो रीतसर सोद हो पुर्तुगेज आनी स्पेनी लोकांचे दक्षिण अमेरिकेंतल्या वसणुकांक लागून जालो. उत्तर अमेरिकेचे उदेंत दर्यादेगेर राबितो केल्ल्या इंग्लीश वसणुकांचो राजकीय प्रभाव जसो अस्तंतेकडेन पातळपाक लागलो, तशी खंडाच्या भितरल्या म्हायती मेळपाक लागली. अमेरिकेच्या स्वातंत्र्य झुजाउपरांत स्वतंत्र अमेरिकी राश्ट्राक अमेरिकेच्या पद्दतशीर सोदाक फाटबळ मेळूंक लागलें.
आशिया खंडांतले उसू आनी दोंगरी अशा खबर नाशिल्ल्या प्रदेशांचो सोद लावपाक टी.ई.लॉरेन्स आनी रिचर्ड बर्टन(अरबस्तान), एवरेस्ट, स्ट्रेची, गॉडविन-ऑस्टिन, श्लोगनवेट भाव, आब्रुत्सी, वर्कमन(हिमालय), ह्युक, गॅबेट, फ्रॅशफिल्ड, ऑरॅल स्टायन, हंटिंग्टन(मध्य आशिया-गोबी)स्मिथ, टिलमन(गिर्यारोहण) हांणी भुगोलिक गिन्यानांत भर घाली. आर्क्टिक आनी अँटार्क्टिक प्रदेशांचो सोद एकुणिसाव्या आनी विसाव्या शेंकड्यांमदीं लागलो. हातूंत रॉस, मारकम, नूर्डेनशिल्ड, रॉबर्ट पिअरि, बर्ड, नॉबीले हांचो वांटो आसा. दुसऱ्या म्हाझुजाच्या तेंपार आनी झुजाउपरांत विमानां आनी कृत्रीम उपगिरे हांच्या पालवान दोनूय ध्रुवीय प्रदेशांविशींचे म्हायतींत खूब भर पडली.
युरोपांत भूगोलीक संकल्पनांचें गिन्यान वाडपाफाटलें श्रेय सुरवेक युरोपांतल्या प्रबोधनाक आनी उपरां स्पेन-पुर्तुगाल हांकां फावो जाता.तांणी नव्या देशांचो आनी सागरी मार्गांचो सोद लायलो. सोळाव्या ते अठराव्या शेंकड्यांमदी साबार भूंयवर्णनाविशींचे ग्रंथ तयार जाले. तातूंतल्या पेट्रुस आपीआनुस हाच्या ग्रंथाक म्हत्वाची सुवात आसा. मर्केटर(१५१२-९४), म्युन्स्टर(१५४४),क्लूवर(१५८०-१६२२)आनी व्हेरेनियेस (१६२२-५०)हांचेय भूंयवर्णनाविशींचे ग्रंथ प्रसिद्द आसात.
अठाराव्या शेंकड्यांत भूगोलशास्त्राचें क्षितीज वाडून ताचो वाठार फकत भूंयवर्णना इतलोच शिमीत उरलोना. ह्या शास्त्राच्या स्वरुपासंबंदींचेय विचार जावपाक लागले. इमॅन्युएल कांट(१७२४-१८०४)ह्या नामनेच्या जर्मन तत्ववेत्यान इतिहास आनी भूंयवर्णन हांचो मेळ घालून दिलो. अठराव्या शेंकड्यांत आधुनिक भुगोलशास्त्राची बिन्याद घालपाचें श्रेय ऑलेक्झांडर फॉन हंबोल्ट हाका वता. हंबोल्ट हाणें पळयल्ल्या विंगड देशांचें वर्णन करतना भूंयस्थळांचेर दिश्टी पडपी साम्य आनी विंगडपण हांची रीतसर कार्यकारणमिमांसा केली. सैमांत हवामानासारकिल्या घटकांचे मापन कशें करचें हें ताणें दाखोवन दिलें.ह्यो सैमाक क्रिया कशो घडटात आनी हांचेमदीं बदल कशे जातात हांची ताणें विस्कटावणी केली. एकुणिसाव्या शेंकड्यांत फ्रांसेझ भूगोलतज्ञांनी भूगोलशास्त्राचो प्रदेशीक विवरणशास्त्र हे नदरेंतल्यान अभ्यास केलो. माल्ट-ब्रून, रकल्यू आनी व्हिदाल द ला ब्लाश ह्या भूगोलतज्ञांनी हे पद्दतीक नेट हाडल. मुखार व्हिदालाच्या शिश्यांनी ह्या श्रेत्रांत जोखमीचो वावर केलो. हाका लागून व्हिदाल पंरपरा ही भूंयवर्णन शास्त्रांतली म्हत्वाची घडणूक अशें मानतात.खंयच्याय प्रदेशांतली भूंयरचणूक, हवामान, वनस्पत, मोनजात, मानवनिर्मिती घटक आनी मनशाचो सैमाचे चौकटींत खूब तेंप चलिल्लो यत्न हांचो अभ्यास करुन सगळ्या घटकांचें वेवस्थीत आनी सोबीत चित्र पिंतारपाचें काम फ्रेंच भूगोलतज्ञांनी केलें. फ्रेंच भूगोल तज्ञांच्या फांट्यावांगडाच रिख्योफेन, ताटसॅल आनी हेर शिश्यांनी जर्मनींत भूगोलाची पंरपरा चालंत दवरिल्ली. हे पंरपरेचो भर भूगोलिक तत्वविचारांचेर चड आशिल्लो. शास्त्रांतलो नियतीवाद राटसॅल हाणें चालींत हाडलो आनी ताका जाप म्हणून व्हिदाल हाणें शक्यतायवाद मांडलो.
विसाव्या शेंकड्याचे सुरवेक फ्रेंच आनी जर्मन फांट्यांचो भूगोलशास्त्राचेर शेक चलतालो. उपरांत ब्रिटीश, अमेरिकन, स्लाव हे फांटे निर्माण जाले.दुसऱ्या म्हाझुजाउपरांत रशियन भूगोलतज्ञांनीय ह्या क्षेत्रांत खूब वावर केलो. ह्या शेंकड्यांत विज्ञान आऩी तंत्रगिन्यान हांचे उदरगतीचो प्रभाव भूगोलशास्त्राचेर पडलो. विज्ञानावांगडा हेर समजीक शास्त्रां भूगोलाकडेन एकरुप जालीं. भूगोलचे नवे उपफांटे निर्माण जाले. देखीक-राज्यशास्त्र आनी भूगोलशास्त्र मेळून राजकीय भूगोल तयार जालो. अर्थशास्त्र आनी भूगोल हांकां संख्याशास्त्र आनी गणितशास्त्र हांचो पावल मेळ्ळो. अर्थीक भूगोल हो उपरांत फकत वर्णनात्मक उरनासतना तातूंत सांख्यिकीकरणूय आयलें. मनीस आपले भोंवतणचें आकलन
