कशें करतात.हो भूगोलशास्त्रांतलो एक नवो विशय जावन रावला.अशे रितीन भूगोलाविशींच्या अभ्यासाचे नवे नवे फांटे जायत रावले.देखीक-भूंयरुपशास्त्र, हवामानशास्त्र, मोनजातभूगोल, मृदा भूगोल, अर्थीक भूगोल, वाणिज्य भूगोल, समाजीक भूगोल,इतिहासीक भूगोल, नागरी भूगोल, राजकीय भूगोल आनी हेर.
विसाव्या शेंकड्याचे सुरवेकसावन भूगोल विचारांत व्दिभाजना जाल्ल्याचें दिश्टी पडटा. देखीक-प्रकृतीक आड मानवी भूगोल, भूगोलविशयक निरिक्षण आनी विश्लेशण हांचेविशींचे कार्यपददींतूय क्रांतीकारक बदल घडून आयलो. ल्हान प्रदेशाच्या भूंयरिपाची, शेतवडीची, शार आनी हेरांचें विस्तृत विवेचन करपाची पद्दत सुरु जाली. थळाव्या घटकांवांगडा येरादारी, स्थलांतर, घटकांचो अभ्यास जावपाक लागलो. गणितशास्त्राच्या वाडट्या उपेगाक लागून भुगोलविद्याची मापन क्षमताय वांडूंक लागल्या. सर्वेक्षण आनी निरिक्षण हांचेवरवीं भूंय-उपेगी नकाशांची पद्दत इंग्लंडांत सुरु जाली. सवसारीक पांवड्याचेर हवामान प्रदेश, शेतवड प्रदेश, व्हड सैमीक प्रदेश हे सारकिल्यो संकल्पना नकाशारुपांत हर्बर्टसन टेलर सारकिल्या भूगोलतज्ञांनी मांडल्यो. तशेंच ल्हान, मध्यम आनी व्हड आकाराच्या प्रदेशांचे नकाशेसंच विंगड विंगड देशांखातीर जावपाक लागले.
भूगोल हें एक विकासशील विज्ञान. दर एका देशांतले तज्ञ आपल्या आपल्या क्षेत्राचो विकास करीत आसात. हाचो परिणाम म्हळ्यार भूगोलाचे साबार फांटे आनी उपफांटे तयार जाल्यात.
अ)भौतिक भूगोलः हातूंत विंगड विंगड शास्त्रीय आंगांची स्थळाकृती, हिम-क्रिया विज्ञान, दर्यादेग-स्थश-रचणूक, भूस्पंदनशास्त्र, दर्या विज्ञान, वायूविज्ञान, मातयेविज्ञान, जीवविज्ञान, भूगोल तशेंच पुरालिपी शास्त्र येता.
ब)अर्थीक भूगोलः हातूंत शेतवड, उद्देग, खनीज शक्ती, भुंयेचो उपेग, वेवसायीक आनी येरादारी भूगोल हांचो आस्पाव जाता.
क)मानव भूगोलः हाचीं मुखेल आंगां म्हळ्यार वातावरण, जनसंख्या, गांवगिऱ्या वाठारांटें तशेंच शारांतले जिणेचें वर्मन.
ड)राजनितीक भूगोलः भूराजनितीक शास्त्र, आंतरराश्ट्रीय, राश्ट्रीय, शीत-झुजाचो भूगोल आनी सैमीक भूगोल अशे हाचे फांटे आसात.
ण)इतिहासीक भूगोमः प्राचीन, मध्यकालीन, आधुनिक, वैदिक,पुराणीक तशेंच अरबी भूगोल हाचे उपफांटे आसात.
व)रचनात्मक भूगोलः रचनानिती, सर्वेक्षण, आकृती-अंकन, चित्रांकन, आलोकचित्र, कलामिती(फोटोग्रामॅटरी) तशेंच स्थाननामाध्ययन हांचो ह्या फांट्यांत आसपाव जाता.
हांचे खेरीज भूगोलाचे हेर खंड लेगीत विकसीत जायत आसात.देखीक-ग्रंथ, विज्ञानीय, दार्शनिक, मनोवैज्ञानिक, गणित शास्त्रीय, भ्रमण भूगोल आनी अंतर्नक्षत्रीय भूगोल.
अठराव्या शेंकड्यामेरेन भुगोलशास्त्राचें स्वरुप मुखेलपणान स्थलनामांची म्हायती दिवपा इतलेंच मर्यादीत आशिल्लें. उपरांत भुगोलिक विचारधारेचें स्वरुपच बदललें. भुगोलिक अभ्यासाची साधनसामुग्री वाडिल्ली आसून नकशे सोडून हवाई छायाचित्रां, उपग्रहांवरवीं घेतिल्लीं सावळेचित्रां आनी हेर आधुनिक पद्दतींचो वापर करता.
भारतीय भुगोलशास्त्रः भरतीय भूगोलशास्त्राचो अभ्यास करपाक सोंपें जावंचें म्हणून ताच्या इतिहासाचे प्राचीन, मध्ययुगीन आनी आधुनिक अशे तीन वांटे केल्यात.
चारुय वेदांतल्यान वेदकाळांतली भारताची म्हायती मेळटा.धर्मसुत्रां, पाणिनीचें व्याकरण, पातंजलीचीं योगसुत्रां, रामायण, महाभारत आनी पुराणांत आनी हेर ग्रंथांनी भुगोलाचो उल्लेख केला. बौध्दांचे पाली भाशेंतल्या ग्रंथांतूय भुगोलीक संकल्पना सांपडटात. मध्ययुगीन काळांतलें भुगोलाविशींचें गिन्यान कांय यात्रा वर्णनांतल्यान अरबी आनी फारसी भोंवडे वर्णनांतल्यान, बखरी आनी जत्र्यांतल्यान मेळटा. आधुनिक काळांत ब्रिटीश अधिकाऱ्यानी बरयल्ले अणभव, प्रवासवर्णनां आनी शासकीय अहवाल हांच्यांतल्यान अठराव्या आनी एकुणिसाव्या शेंकड्यांतली भुगोलिक म्हायती मेळटा. हाच्या काळांत भारतीय भूगोलशास्त्राक नवी दिका मेळ्ळी. तशेंच ब्रिटीश शासनकर्त्यांक मार्गदर्शनाखातीर भूगोलीक, इतिहासीक, समाजीक, अर्थीक म्हायती दिवप इंपेरियल वा जिल्हो गॅझेटियर उजवाडाक आयलें. १९३० मेरेन भूगोल हो विशय फकत शाळांनी शिकयताले. पूण दुसऱ्या म्हाझुजाउपरांत अमेरिकनाच्या भूगोल अध्ययन, अध्यापन आनी संशोधन, पद्दतींचो प्रभाव भारतांतल्या भुगोलतज्ञांचेर पडलो. वनस्पत, शेतवड, शारां, लोकसंख्या, अर्थीक आनी समाजीक विकास ह्या सारकिल्ल्या, घटकांचेर भारतीय परिस्थितीचेर आदारुन खूब ग्रंथ उजवाडाक आयिल्ले आसात.
भूट्टो बेनझीरः(जल्मः १९५३). पाकिस्तानाची तशेंच इस्लाम धर्मांतली पयली बायल प्रधान मंत्री. हार्वड आनी ऑक्सफर्ड विश्र्वविद्यालयांतल्यान तिणें उच्च शिक्षण घेतलें. उच्च माध्यमिक शिक्षण घेता आसतना ऑक्सफर्ड युनियनाची अध्यक्ष जावपी ती आशिया खंडांतली पयली बायल.
बेनझीर भुट्टोचो बापूय झुलफिकार अली भुट्टो होय पाकिस्तानांत पावली तेन्ना झिया ऊल-हकाच्या फुडारपणाखाला सैनिकी उठाव जावन स्पाव जाता.
