रिपब्लीक दवरलें. उपरांत त्य् कम्यूनीस्ट पक्षान देशांतल्या हेर पक्षांचेर बंदी घालून १९९० मेरेन मंगोलियांत सत्ता गाजयली.
मंगोलियांत कम्यूनिस्ट राजवट आयले उपरांत रशिया आनी मंगोलिया भितरल्ले संबंद घट्ट जावन, दोनूय देश कम्यूनिस्ट विचारसरणी हेर देशांनीय पातळपाचो वावर एकठांय येवन करपाक लागले. १९३९त पयल्या म्हाझुजाचे सुरवेक, जपानान माँचुरियाचेर घुरी घाल्ली तेन्ना रशिया आनी मंगोल सैन्यान ती घुरी परतून इमथून उडयली. २० ऑक्टोबर १९४५ जिसा देशांत बौशिक मत धेवन मंगोलिया प्रजासत्ताक हें सार्वभौम स्वतंत्र राश्ट्र म्हूण घोशित केलें. ५ जानेवारी १९४६ दिसा ताका चीनाची मान्यताय मेळ्ळी. १९६१ अमेरिकेन ताका मान्यताय दिल्या उपरांत मंगोलियाक संयुक्त राश्ट्रांचे सभासदत्व मेळ्ळें. १९९०त मंगोलियान बहुपक्षीय लोकशाय पद्दत आपणायली. पूण आयज लेगीत मंगोल राजकारणांत कम्यूनिस्ट लोकांचो चड शेक आसा.
राज्यवेवस्थः १९६०त आपणाल्ल्या संविदाना प्रमाण देशाची सगळी सत्ता ग्रेट पिपल्स हुशल म्हळ्यार संसदेच्या हातांत आसा. तातूंत ४३० सदस्य आसून तांकां प्रौढमतदानान पांच वर्सांखातीर वेंचून काडटात. देशा भितल्लें, तशेंच परकीय घोरण आंखपाचे आनी संविधानाच्या कायद्यांत सुदारणा करपाचे हक्क संसदेक आसात. संसदेचे सदस्य कनिश्ट हुराल, अध्यक्ष नी प्रशासकीय समितीचें मंत्रीमंडळ वेंचून काडटात. अध्याक्ष हो देशाचो मुखेल तसेचट सशस्त्र सेनांचो सरसेनापती आसा. कनिश्ट हुरालांत 53 सदस्य आसून, कायदे आनी अदमासपत्र(budget) काडपाचे हक्क तांकां आसात. प्रशासकीय समितीचे वांगडी अध्यक्षाच्या सल्ल्या सरकार चलयतात.
अर्थीक स्थितीः रशियेच्या फाटबळान १९४८ सावन सुरु केल्व्या पांच वर्सुंकी येवजण्यांक लागून मंगोलियाच्या शेतकी आनी उद्येगधंद्याच्या मळार खूब उदरगत जाली. तेच प्रमाण शीतझुजावेळार साम्यवादी आनी कॉमेकोन सदस्याकडच्यान मंगोलियाक खूब प्रमाणांत आदार मेळपाक लागलो. शेतवडीच्या मळार व्हडा प्रमाणांत रसायनीक साऱ्याचो आनी यंत्राचो उपेग जावपाक लागला.हाका लागून फाटल्या कांय वर्सांसावन पुरायपणान शेतवडीचेर आदारुन रावपी लोकसंख्या खूब उणी जाल्या. १९२१त देशांत कम्यूनिस्ट सत्ता आयल्या उपरांत, सरकारान जमिनदारांकडच्यान शेतजमनी धेवन त्यो सहकारी कृषीसंस्था आनी शासकीय कृषीसंस्थांकडेन दिल्यो. त्या दोनूय संस्थांचे देखरेखीखाला मंगोलियन शेतवडीच्या मळार उंचेलो पांवडो हातासला. मको, गंव, सातू, ओट, बटाट आनी भाजीपालोही हांगाची मुखेल पिकावळ.
पशुपालन हो हांगाचो मुखेल वेवसाय. वट्ट राश्ट्रीय उत्पादनांत पशुपालना सावन मेळपी येणावळीचो व्हड वांटो आसा. उंट, घोडे आनी गोरवांच्यो संकरीत जाती तयार तरुन तांची निर्.त करप हें हांगाचें खाशेलपण. गोरवां, बोकडां आनी मेंढरां पोसपाच्या वेवसायाक म्हत्व प्रप्त जाल्ल्यान मांस आनी दूद वेवसाय नेटान चलतात. त्या वेवसायची वाड करपाखातीर सरकारान लोकांक कांय खाशेल्यो सवती दिल्यात.
खनिजांच्या मळारुय मंगोलीया देश गिरेस्त आसा. फातरी कोळसो, लोखण, तांबें, कलय(tin), भांगर, रुपें, फ्लॉअरस्पॅर, टूंगस्टेन हांचे सांठे व्हडा प्रमाणांत सांपडटात. दर एके पंचवर्सुकी येवजणेंत उद्येघधांद्याचेर खास भर जिल्ल्यान १९७० मेरेन उद्येगधंद्यांत खूबवाड जाली. आनी राश्ट्रीय उत्पादनांतलो सुमार चवथो वांटो उदयेगधंद्यां सावन मेळटालो. सद्या उद्येगधंद्यांचे विस्तार, यंत्रशास्त्र कार्यक्षमता, विविधताय आनी चडांतचड उत्पादन हांचेर भर दिल्या. अन्न प्रक्रिया, कपडो निर्मणी, यंत्र निर्मणी, पांयतणां, रसायनां, शिमीट आनी दीसपट्ट्यो गरजेच्यो वस्तू हांचे कारखाने हांगा बऱ्याच प्रमाणांत आसात.उलान बाटोर, एर्डेनेट आनी बागा नूर हीं देशांतली मुखेल उद्येगीक केंद्रां.
शितझुजा वेळार मंगोलियाचे मुखेलपणान तम्युनिस्ट देशांकडेनूच वेपार संबंद आशिल्ले. १९९० उपरांत सगळ्या देशांकडेन वेपारी संबंद जुळोवपाचे यत्न मोंगोलिया करीत आसा. टुग्रीक हें देशांतलें अधित चलन आसून, १०० मोंगो म्हळ्यार १ टुग्रोक १९२४ तस्थापित केल्ली मंगोलिया स्टेट बँक ही देशांतली एकमेव बँक आसा.
लोक आनी समाजजीमः १९९१चे जनगणने प्रमाण देशाची लोकसंख्या २,३०५,००० इतली आशिल्ली. वट्ट लोकसंख्येंतलेसुमार ८७% लोक मंगोल वंशाचे आसात. तशेंच चाहार, बुर्यात, दरिगंगा मंगोल, खजाक, त्साटान आनी दर्खत जमातीचेय लोक थंय रावतात. चिनी आनी रशियन लोकांचोय आस्पाव कांय प्रमाणांत आसा.हालींच्या तेंपार शारांचो खूबविस्तार जाल्लो आसलो तरी आयज लेगीत चडशे लोक गांवगिऱ्या वाठारांनी रावतात. मंगोल ही देशाची राज्यभास आसून, तिच्यो वेगवेगळ्यो बोली आसात. चडशे लोक खलखा मंगोल ही बोली उलयतात.मंगोल भास सिरिल्लीक हे रशीयन लिपींत बरयतात.सद्या रशियन लिपी काडून तिचे सुवातेर पोरने मंगोल लिपीचो वापर करपाचो यत्न चालू आसा. लामा बौध्द हो हांगाचोअधिकत धर्म. देशांत कम्युनिस्ट राजवट आशिल्ली, तेन्ना धर्मीक रिवाजांचेर कायद्यान बंदी आशिल्ली. पूण १९९०त मंगोलियन लोकशाय पद्दतीचो पुरस्कार केले उपरांत धर्मीक रिवाजांचेर चडभर दिला.
मंजीखाः(जल्मःसुमार १८८८, उनियारा, जयपूर, मरणः २७ जुलय १९३७, मुबंय). हिंदुस्थानी संगीतक्षेत्रांतलो एक म्हान गायक. मंजीखाँ हे
