६२२त ताका मॅक्कासावन मदीना हांगा स्थलांतर जावंचो पडलो. उपरांत ताणें आपल्या सांगात्यांच्या पालवान मॅक्का शार काबिज करुन(६३०) आपल्या धर्मप्रसाराक सुरवात केली. ताणें मूर्तीपुजेचे बंदी घाली. तेचपरी हें शार अल्लाक अर्पण करुन तें मुस्लिमांचें एक पवित्र थळ आसा म्हूण जाहीर केलें. तेन्ना सावन हें शार इस्लामांचें मुखेल धर्मपीठ म्हूण प्रसिध्द आसा. सुरवेक ह्या शारान उदेंत आशियांतलें एक म्हत्वाचें वेपारी केंद्र म्हूण नामना जोडिल्ली. पुण ६३० उपरांत तें फकत इस्लामांटेंपवित्र धर्मक्षेत्र प्रसिध्द आसा.
सुरवेच्या काळांत मॅक्का सदांच स्वतंत्र उरलें. ६५६त मुआविया हो खलीफा जाले उपरांत ताणें आपली राजधानी दमास्कक हांगा व्हेली. ७५०त अब्बाती हांच्या ताब्यांत हें शार आयलें. उपरांत १२२७त इजिप्ताचो सुलतान ममलूक हाच्या ताब्यांत हें शार आयलें. सोळाव्या शेंकड्यांत मॅक्का आनी मदीन हीं दोनूय शारां ऑटोमन तुर्कींच्या ताब्यांत आयलीं. ते उपरांत हेच सुलतान शेरीफ म्हूण मॅक्केच्या प्रशासकांची नियुक्ती करपाक लागले. पयल्या म्हाझुजाउपरांत ह्या शाराचेर ताबो मेळोवपाखातीर शेरीफ आनी मध्यअतेबिंयांतले वाहाबि हांचे मदीं सर्त लागिल्ली. १९२५त वाहाबि राजा अब्दुल अझीझ इब्र सौदी हाणें ह्या शाराचेर घुरी घालून सत्ता हातासली. तेन्नासावन हें शार सौदी अरेबियांतल्या हेर शारांप्रमाण आधुनिक विकासाच्या मार्गार आयलें. मॅक्का शाराक दर वर्सा हजारांनी भेट दिवपी भोंवडेकारांक चडांतचड सुखसोयी मेळच्यो म्हूण सरकाराचे साबार चलतात.
मखरः देवाचे मूर्तीमुखावयली एक आरास. देवाची मूर्त सहसा मेकळी म्हणजेच सदावटी बगर दवरिनात. तिचे मुखार तशेंच फाजल्यान कसली ना कसली सजावट करपाची पद्दत आसा. मखराचो आकार चडसो चौकोनी आसता आऐनी भोवतेक मखराच्या घुमटाकृती सजावट आसता. लाकडाचो सांगाडो आनी ताचेर रंगीबेरंगी फोली, बेगडी, मणी, हागशे बसोवन मखर तयार करतात. थरावीक उत्सवावेळार केळीच्या गब्याच्या तशेंच पात्यांच्या फुलांनी सजयल्लें मखर करतात. चवथीक गणपती मुखार तरेतरेचीं मखरां करपाची चाल आसा.
नवरात्रांक गोंयच्या देवळांनी फिरतें मखर करतात. नवरात्रांचे दर रातीक भजन. कीर्तन जातकच देवाक, देवीक मखरांत बसयतात. वाद्यांच्या तालार एकलो मखर नाचयता आनी त्या फिरत्या मखरांतल्या देवीची, देवीची आरत करतात. नवरात्रांतलें फिरतें मखर हें त्या उत्सवांतलें खाशेलें आकर्शण आसता. आर्विल्या काळांर थर्माकोल, प्लास्टर ऑफ पॅरिस सारक्या वस्तूंचो मखर करपाक वापर करप जाता.
मगः भारतांतली एक आदिम जमात. ह्या लोकांची चड वसती ब्रह्मपुत्रेच्या देगणांत आसा. तशेंच त्रिपुरा आनी अस्तंत बंगाल राज्यांतूय ह्या लोकांची वसती आसा. ही जमात चिनी-भारतीय जमात ह्या नांवानूय प्रसिध्द आसून तांकां माघ अशेंय म्हण्टात. पूण ते स्वताक मरमग्री, भुईया माघ, बरुआ माघ, राजवंसी माघ, मरमा वा मयमा, रोआंग माघ आनी थोंगला वा जुमिया माघ ह्या नांवांनीय पाचारतात.
हे जमातीचे तीन फांटे आसात-१) थोंगटा, थोंगला वा जुमिया माघ, २)मरमा, रोआंग वा रखिंगमाघ आनी ३) मरमग्री वा राजवंसी, बरुआ वा भुईया मघा. माघांतल्या तिनूय शाखांतल्या कुळांचीं नांवां विंगड विंगड आसून तातूंतलीं चडशीं नांवां न्हंयांच्या नांवांवयल्यान पडल्यांत.
मंगोलॉइड वंशाचीं शारिरीक खाशेलपणां मग जमातींत दिसतात. मोदवो बांधो, रुंद आनी चेपटें मुखामळ, उचं पोल्याचीं घुबडां, चेपटें नाक. पूण मग लोकांचो जसजसो बंगाली लोकांकडे संबंद आयलो तशें
