1946 त ताका परतो धरलो आनी पांच दीस बंदखणींत दवरलो. फुडें परतो ताका मडगांवां धरलो आनी चार वर्सां आनी पांच म्हने बंदखणींत दवरलो. उपरांत ताचेकडल्यान उतर घेवन ताका सोडलो. गोंय सुटके उपरांत तो मडगांव नगरपालिकेंत वांगडी म्हूण वेंचून यलो. 1974 त भारत सरकारान ताम्रपत्र दिवन ताचो भोवमान केलो.
-कों.वि.सं.मं.
मॅकमहोन वळः भारत आनी चीन हांचे मजगतींची वादग्रस्त उतरपूर्व शीम. भूतानच्या उदेंतेकडल्या तवांग वाठारा सावन ब्रह्मदेशाचे शिमेवयल्या वालाँग वाठारामेरेन सुमार १,१५२ किमी. लांबायेचे शिमेवळीक मॅकमहोन वळ अशें म्हणटात. सर ऑथर हेन्री मॅकमहोन (१८६२-१९४९) हो ब्रिटीश सनदी अधिकारी आशिल्लो. ताणें १८९३त ड्युरँड मिशनावांगडा बलुचिस्तान आनी अफगाणिस्तान हांच्यो शिमो निश्र्चित करपाक वांटो घेतिल्लो. १९११-१४ ह्या काळांत ताणें परराश्ट्र सचिव म्हूण हिंदुस्थानांत काम केलें .ऑक्टोबर १९१३ ते जुलय १९१४ हांचे मजगती शिमला हांगा तिबेटी ,चिनी आनी ब्रिटीश प्रतिनिधींची परिशद भरिल्ली. हे परिशदेंत हिंदुस्थान आनी तिबेट हांचे मजगतींच्यो शिमो थारावपाखातीर मुखेल ब्रिटीस प्रतिनिधी म्हूण मॅकमहोन हाणें ही शीम सुचयली आनी तिका तिबेटी प्रतिनिधीची मान्यताय मेळ्ळी . सिमला परिशदेचो मुखाल हेत चिन आनी तिबेट हांच्यांतलो वाद पालोवपाचो आशिल्लो.
तेखातीर मॅकमहोन हाणें तिबेटचे इनर तिबेट (चीनच्या अधिपत्याखाल) आनी आवट तिबेट ( स्वतंत्र दलाई लामाच्या अधिपत्याखाला) अशे दोन भाग सुचयले. दलाई लामाच्या अधिपत्याखाल तिबेटची ताणें जी दक्षिण शीम सुचयल्ली. तीच फुडें हिंदुस्थान आनी तिबेट हांची तशेंच तिबेट आनी ब्रह्मदेश हांची शीम जाली. हे सिमला कबलातीक चिनी प्रतिनिधी संमती दिली. पूण चिनच्या सरकारान संमती न्हयकारली.
हिंदुस्थात स्वतंत्र जातकच आनी कम्युनीस्ट चीनीन तिबेटाचेर अधिपत्य प्रस्थापित करतकच मॅकमहोल वळ ही भारत आनी चीन हांचेमदली शिमेवळ जासी. १९१४ चो ब्रिटीश- तिबेटी समझोतो दडपणाखाल आनी साम्राज्यवादी चेपणाखाल जाला. असो युक्तीवीद करून तांबड्या चीनान मॅकमहोन वळ आंतरराश्ट्रीय शीम मानपाक न्हयकार दिलो. १९६२च्या भारत -चीन संघर्शाक हे वळींविशींचो वाद कारण जालो.
भूतानालागसर २७.४५ अक्षांशाकडेन मॅकमहोन वळ सुरू जाता. ती उत्तरेकडेन २९.२० अक्षांशामेरेन वचून परत दक्षिणेकडे सोंपता. ९२ उदेंत रेखांश ते उदेंत रेखाश पातळिल्ले मॅकमहोन वळीक लागून बोमदिला , सेला ,लाँगजू, तलोक पास ह्यो म्हत्वाच्यो खिंडी भारताच्या नियंत्रणासकयल येतात. ताका लागून पुराय नेफा वाठारांचे आनी आसामचें संरक्षण करप सोंपें जाता. खिंडी आनी दोगरांच्यो वळी हांकां लागून मॅकमहोन वळ ही सैमीक शीम जाल्या . देखून आजूनय भारत आनी चीन हांच्यांत मॅकमहोन वळीविशीं वाद आसून भारत -चीन संबंद सुरळीत जावपामदीं ती एक मुखेल आडकळ जाल्या.
-कों. वि. सं. मं.
मॅकमिलन, एडविन मॅटिसनः (जल्म -१८ सप्टेंबर १९०७, रेडोंडो बीच -कॅलिफॉर्निया ).
नामनेचो अमेरिकन भौतिकशास्त्रज्ञ. १९२८त ताणें कॅलिफॉर्निया इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नोलॉजीची बी. .एस. आनी १९२९त एम. एस. ही पदवी मेळयली.१९३२त ताणें प्रिन्स्ट विधापिठांची पीएच . डी. मेळयली. त्याच वर्सा बर्कले हांगाच्या कॅलिफॉर्निया विधापिठांत नॅशनल रिसर्च काउन्सिलचो फेलो म्हूण ताणें काम केले. १९३५त भौतिकी विभागांत सहयोगी संशोधक म्हूण ताची नेमणूक जाली. थंयच तो १९३५-४१त सहाय्यक प्राध्यापक ,१९४२-४६त सहयोगी प्राध्यापक आनी १९४६-७६त तो भौतिकशास्त्राचो प्राध्यापक आशिल्लो.
अणुकेंद्रीय भंजनाचो अभ्यास करता आसतना ताणें युरेनियम (२३९) च्या किरणोत्सर्गी क्षयावरवीं तयार जावपी नेपच्यूनियम ह्या ९३ अणुक्रमांक आशिल्ल्या आनी युरेनियमाउपरांतच्या पयल्या मूलद्रव्याचो सोद १९४०त आबेलसन हाच्या पालवान लायलो. मॅकमिलन, सीबॉर्ग आनी तांच्या वांगड्यांनी अण्वस्त्रांचे निर्मितीखातीर जाय आशिल्ल्या प्लुटोनियम ह्या मूलद्रव्याचो १९४१ त सोद लायलो . सिंक्रोटॉन ह्या नांवाच्या कणवेगवर्धकांचे रचणुकेंत गरज आशिल्ल्या कलाथीरताय तत्वाची ताणें १९४५त उदरगत केली.
युरेनियमाउपरांतच्या मूलद्रव्याविशींच्या संशोधनाखातीर मॅकमिलन हांगा ग्लेन थीओडोर सीबॉर्ग हाच्यावांगडा १९५१ वर्साच्या नोबॅल पुरस्काराचो भोवमान फीव जालो. १९६३त ताका ,वेक्सलर हाचेवांगडा १९६३ वर्साचो शांततायेखतीर अणू ह्या पुरस्काराचो भोवमान मेळ्ळो. अमेरिकेच्या अणुऊर्जा मंडळाच्या सादारण सल्लागार समितीचो वांगडी (१९५४-५८), इंटरनॅशनल युनियन फॉर प्युअर अँड अॅप्लाइड फिजिक्स हे संस्थेच्या उंचऊर्जा भौतिकी समितीचो वांगडी (१९६०-६६) ह्या पदाचेर ताणें काम केलां .अमेरिकेच्या नॅशनल अॅकॅडेमी ऑफ सायन्सेसचो वांगडी म्हूण ताची १९४७ त निवड जाली.कितल्याशाच विधापिठांनी ताका मानादीक डॉक्टरेट भेटयल्या.
-कों. वि. सं. मं.
