हांचेभायर ताणें नागझिरा (1979), पांढरी मेंढरे, हिरवी कुरणे (1979), पांढर्यावर काळे (1971), रानमेवा (1978), चित्रे आणि चरित्रे (1983) हीं पुस्तकां बरोवन ललित गध प्रकारांत मोलादीक वावर केलो.
ताच्या कथांचे इंग्लीश, डॅनिश, जर्मन, जपानी आनी रशियन अशा वेगवेगळ्या संवसारीक भासांनी अणकार जाल्यात.
रानमळांनी भोंवडी करपी सैममोगी, शिकारी आनी चित्रकार म्हणून ताची नामना आसा.
19555-85 ह्या काळांत तो आकाशवाणीचेर नोकरी करतालो.
ताच्या जायत्या पुस्तकांक महाराष्ट्र राज्य पुरस्कार मेळ्ळ्यात. हातूंत गावाकडील गोष्टी, काळी आई हे कथासंग्रह, बनगरवाडी ही कादंबरी आनी सती ही नाट्यकृती हांचो आस्पाव जाता. ताचे सत्तांतर हे कादंबरीक 1983 चें साहित्य अकादेमीचें इनाम फाव जालें. 1983 वर्सा आंबेजोगाईहांगा भरिल्ल्या मराठी साहित्य संमेलनाचें अध्यक्षपद दिवन ताचो भोवमान केलो.
-कों. वि.सं.मं.
माडियाः गोंड लोकांची एक शाखा. माडिया लोकांचे दोंगरी माडिया आनी बिसनशिंगी माडिया अशें दोन भेद आसात. मध्य प्रदेशांतल्या बस्तर जिल्ह्यांत अबुझमाड पर्वताचेर दोंगरी माडिया आनी इंद्रावती न्हंयेचे दक्षिणेकडल्या सखल प्रदेशांत बिसनशिंगी माडिया रावतात. महाराष्ट्रांतल्या चंद्रपूर जिल्ह्यांतूय माडिया लोकांची थोडी वसती आसा.
दोंगरी माडियांचीं चडशीं खेडीं अंतगढ प्रदेशांत आसात. इंद्रावतीच्या देगणांतल्या दोंगरी माडियांचेर बिसनशिंगी माडियांचो खूब प्रभाव आसा.
माडिया लोक जी भस उलयतात, तिका माडिया अशेंच नांव आसा. बिसनशिंगी माडिया लोक सरीरान बळिश्ट आनी वेवस्थित बांध्याचे आसतात. नाक, दोळे बरे सून तांचे केंस भरे आसतात. दादले माथ्यावयले फुडले वटेन दोन इंच केंस कापतात आनी बाकीचे वाडयतात. फाटले वटेन ते केंसांक गांठ मारतात. बायलो आंबाडो घालतात. दॆगरी माडिया रंगान काळे, मध्यम उंचायेचे आनी चेपट्या नाकाचे आसतात. तांचे ओंठ दाट आनी केंस कुरळे आसतात.
माडिया दादले कमरेक आनी माथ्याक ल्हानशें वस्त्र गुठलायतात. तशेंच कमरेक एक लाकडी दांतोणी नी तंबाकूची खोंयतात. हातांत एकेक कडें आनी गळ्यांत मणयांच्यो माळो घालतात. बायलोय कमरेक एक ल्हानशें वस्त्र गुठलायतात आनी भायर चार-चौगांत वतना पदर गेतात, माथ्यार त्यो पितुळचो वाटकुळो पटो घालतात. गळ्यांत रंगीत कंवचेच्या मणयांच्यो माळो, लोखणी आनी पितुळच्यो सरयो घलतात. दंडांत वाकी, हातांत कथलाचीं कांकणां, कानांतलीं, नाकांत चमकी आनी पांयांत वाळे हे अलंकार घालतात. तशेंच केंसानी पिनो, दांतोणयो लायतात.
शीत, कंदमुळां, फळां, मांस आनी नुस्तें असो तांचो आहार आसता. तांदूळ आनी जोंधळे हांचेपसून काडिल्लो सोरो तांकां चड वडटा. सादारणपणान ,ते जेवतकच सोरो पितात. तशेंच जल्म, लग्न, मरम, सण, परब ह्या प्रसंगांचेर ते सोरो पितात.
अंगा-पेन ही माडिया लोकांची कुलदेवता आसा. हे लोक धर्तरीमाता, पेन आनी ग्रामदेवता हांकां भजतात. भीमल ही तांची पावसाची देवता आसून, एक लाकडी खांबो वा उबो फातर हें भीमल देवतेचें प्रतीक आसता.
भुरगीं वयार येतकच लग्नां जातात. आवय-बापूय लग्न थरयतात. आते-मामे भावंडांत लग्ना जातात. चल्यान आनी चल्येन आपणेच लग्न थरयल्यार तशें तीं आपल्या आवय- बापायक सांगतात. उपरांत व्हंकलेचो बापूय सोर्याचें एक मडकें आनी पायलीभर तांदूळ घेवन न्हवर्यागेर वता आनी चलयेक मागणी घालता. चलयेखातीर देज दिवंचें पडटा. लग्नाचो म्हूर्त पुरोयत थारायता. म्हुर्ताच्या दिसा न्हवर्याचे लोक व्हंकलेगेर वतात आनी देज दितकच लग्नाच्या विधींक सुरवात जाता.
न्हवरो –व्हंकल एकामेकांक मुदयो घालतात. उपरांत सगळीं न्हवर्यागेर येतात. थंय येतकच दादले-बायलो धोलाचे साथीचेर नाच करतात. हो नाच रातबर चलता. न्हवरो-व्हंकललेगीत ह्या नाचांत वांटो घेतात. उपरांत तांकां तांच्या नव्या घरांत व्हरतात. इतलें जातकच लग्न सुवाळो सोंपता.
बायल बाळांत जातकच, भुरग्याची वार घराफाटल्यान पुरतात आनी ताचेर एक लाकडाचो ओंडको दवरतात. बाळंतिणीखातीर एक वेगळी खोंप बांदतात. बिसनशिंगी माडिया बायल त्या वार पुरिल्ल्या फोंडाचेर बसून न्हाता. कांय सप्तकां उपरांत भुरग्याचो बापूय शेजार्यांक जेवण घलता. त्याच दिसा बुरग्याक नांव दवरतात आनी आवय खोंपीतल्यान आपल्या घरा रावपाक येता.
दोंगरी माडिया लोकांभितर, सुयेराचे आठ दीस बापायन शेतांतलें वा हेर कसलेंच काम करूंक फावना. त्या दिसानी तो घरांत न्हिदनासतना भौशिक शयनघरांत न्हिदता. तशेंच ह्या दिसानी ताका स्वताच्या घरांत वचपाक बंदी आशिल्ल्यान, लागसारूच एक ल्हान खोंप बांदून रावता. सुयेर सोंपतकच, न्हावन बायल आपल्या भुरग्याक घेवन घरांत येता. भुरग्याच्या आंगार आज्य-पणज्याची कसलीय कुरू दिसल्यार त्या भुरग्याक ताचें नांव दवरतात. कसलीच कुरू नासल्यार भुरग्याक दोन-तीन वर्सांनी नांव दवरतात. भुरग्याचे हेर कांय संस्कार करीनात.
