देकार्त, हॉब्स, लॉक, कोन्डीलाक, ह्यूम हांणीं ह्या शास्त्राक शास्त्रीय वाट दाखयली.
एकोणिसाव्या शतमानांत मानसोपचार शास्त्रासंबंदी तीन तरेच्यो चळवळी जाल्यो. 1) मनीसपण आदारीत चळवळ (Humanitarian Movement): विज्ञानिक चिंतनांच्या प्रभावाक लागून लोकांची मानसिक पिडेस्तांकडेन मनीसपणाचे भावनेव पळोवपाकडेन आडनदर जाल्ली. फ्रांसेज दोतोर पिनेल हाणें रोग्यांक बेडयो आनी काळखाकुडींतल्यान मुक्त केले आनी मनीसपणाचेर आदारीत अशे उपाय सुरी केले. तांचें खाण जेवण, व्यायाम , काम . सैमीक गरज हांचेकडेन ताणें हेच भावनेन लक्ष दिलें. हेच तरेचें काम इंग्लंडाक टूक हाणें तर अमेरिकेक डोरोथि डीक्स हिणें केलें.
2)जीवशास्त्रीय चळवळ (Biological Movement): 1883 वर्सा जर्मनीचो एमिल क्रेपलिन हाणें मानसिक रोगाचें पयलें वर्गीकरण केलें. कूड-रचणूकशास्त्र, मानसशास्त्र, रोगशास्त्र, रवंयोशास्त्र, वखदांशास्त्र हातूंत लागिल्ल्या साबार सोदांक लागून मानसोपचार शास्त्राची बुन्याद घटमूट जाली. जीवनशास्त्रीय गरजेनुसार आनी रचणुकेनुसार मानसशास्त्रीय परिणाम जाता. हो संबंद लक्षांत घेवन ताच्या संदर्भांत केल्ले उपचार हे चळवळीखाला येतात.
3)मानसशास्त्रीय चळवळः भूलन्हिदेच्या (Hypnotism) प्रयोगांवरवीं ह्या मळार सुरवात जाली. मेस्मर (1778) पुयसेगूर, आबे द फारिय. जेम्स ब्रेयड हांणी केल्ल्या अभ्यासावरवीं नामनेचो फ्रांसाचो वैज शारको आनी बर्नहेम हाणां आर्विल्ल्या मानसोपचाराक दिका दिलो. तांचो शिश्य सिग्मंड फ्रोयड हाका आर्विल्ल्या मानसोपचाराचो जनक मानतात. आर्विल्ल्या काळार चार तरांचे दृश्टीकोण मानसोपयारकांमदीं जिसताले ते अशे- 1-मानसशास्त्रीय*जीवशास्त्रीय (मेयर 1892) Psychobiology मनशाची जीवशास्त्रीय, मानसशास्त्रीय आनी समाजशास्त्रीय म्हायती मानसोपचाराक गरजेची आसता.
2-मनोविश्लेशणात्मक (Psychoanalytical): फ्रोयड, यंग , अँडलर, एरिकसन, हॉर्नी हांणी ह्या मळार मोलादीक वावर केला. मनाची रचणूक, कार्य विशमता, विकृती , आनी उपचार पद्दत हे संबंदी तांणी सिध्दांत मांडले. व्यक्तित्व म्हळ्यार एक निसण. जल्मतना फक्त एक मांसाचो गुळो आशिल्लो भुरगो दर एका पांवड्याचेर शिकत शिकत , आडखळी पयस करीत मनीस हे पदवेक कसो पावता आनी कांय कारणाक लागून आडखळी तशोच उरल्यो जाल्यार ताच्यांत मानसिक विकृती कशो मूळ धरतात तांणीं मांडलें. सुप्त मन भौगप्रवृती, कामुकता, वैज-पिडेस्त संबंद ह्या विशयावयले सिध्दांत आर्विल्ले मानसोपचारच न्हय तर पुराय वैजकीशास्त्राक फोलेर जावन आसात.
३)व्यक्ति- व्यक्तिमदले संबंद (Iterpersonal School): हेरी स्टॅक सालिवान हाणें भुरगें आनी ताचो आवय ताचो आवय बापूय आनी हेर संबंदित व्यक्ति हांचेमदल्या संबंदांक व्यक्तित्व घडणुकेंत आनी मानसोपचारांत मुखेल सुवात दिल्या.
4)मनो-शारिरीक वैजकीशास्त्र (Psychosomatic Medicine): ताण पडलो की कुडीचेर जायते परिणाम जातात. देखीकः चड राग, भंय. ताण पडटकच अवयवांचे क्रियेंत बदल घडून येतात आनी मागीर मोडशी, पडप, पोटखणे, हार्ट अँटेक, अर्धशीशी, गोडेंमूत , गोर्दुर (मोटसाण) आनी अशीं जायती दुयेसां जावप व्यक्तिवांत वा वातावरणांत शक्य ते बदल घडोवन हाडप , भलायकी सुदारप गरजेचें जावन उरता. ज्या ज्या वेळार मनशाचेर दुख्खां, संकटां कोंसळटात आनी मनीस निर्शेल्लो आसता तेन्नाच कुडीची प्रतीकार शक्त उणी जावन मनशाक सादो जोर ते कांक्र हीं सगळीं दुयेंसां जातात. हें आर्विल्ल्या संशोधनांतल्यान कळ्ळां. ह्या नव्या शास्त्राक (Psycho-neuro-immuno-endocrinology) ह्या नांवान पाचारतात.
रोग निदान आनी रोग वर्गीकरणः पिडेची बारीक म्हायती घेतकच पिडेस्ताक तपासतात आनी जाय आशिल्ल्यो परिक्षा करून रोगनिदान करतात. पिडेस्ताकडल्यान तशेंच संबंदीत व्यक्तिकडल्यान बडीविशीं शरिरीक, मानसिक आनी समाजीक उदरगतीविशीं तशेंच कुटूंबीक आनी सामृहीक वातावरणाविशीं म्हायती मेळयतात . पुराय कुडीची आनी खास करून मेंदू आनी मज्जातंतूची तपासणी मानसशास्त्रीय परीक्षा वा रगत. मूत, संडास, कण्याचें उदक, क्ष- किरण स्कॅन , इलेक्ट्रोएनसेफेलोग्राम ह्यो परीक्षा जाय जाल्यार मागयतात.
मानसिक दुयेसांचीं लक्षणाः कित्यायकितें उलोवप (सनजुपाक येना अशें), एकलोच हांसप, एकटोच बडबडप रावप, पुटपुटप आनी कारणाभायर रडप, कारण नासतना तोड, फोड, मोड, करप, समाजांत कशायकशें वागप, मोण्णें मारप , शितीताभायर वागप, एकमुळो रावप, लोकांकडेन उलोवप ना.
हेरांक आयकूंक येना तसले आवाज आयकूंक येतात म्हणप वा दुसर्याक दिश्टी पडनात त्यो वस्तू दिसतात म्हणप. वास, रूच, स्पर्श ह्या इंद्रियांनीय ह्यो विकृती जावप.
सुमाराभायर उलोवप, खोशी जावप, पयशे वांटीत भोंवप, आपूण व्हडलो मनीस समजप आनी वागप, खूब कामां हातांत घेवप आनी लक्ष लागनाशिल्ल्यान अर्दकृटीं उडोवप. जीव दितलो म्हणप वा जीव दिवपाचो यत्न करप, याद उरप ना सुमाराभायर पिवप वा माणें लागपी वखदां (ड्रग्स) घेवप, न्हिद पडप ना.
कांय वेळ मनशाक पीडा भोगता पूण दोतोराक कुडीचें कांयच दुयेंस मेळना. तकली परत परत उसळप, कलकलप, आंग, दुखप , भूक ना लागप आनी अशोच कुडीच्यो हेर पीडा जावप हीं लक्षणां मानसिक दुयेसांचीं आसूं येतात.
ल्हान भुरगीं शिकपाक फाटीं उरतात, मस्ती करतात, जेवपा खावपाच्यो,
